Merkez Bankası Başkanı kimin menfaatini kollayacak

Merkez Bankası başkanlığı yalnızca teknik bir konu mudur? Parlak öğrencilik yaşamı yeterli midir? Amerikanca okuyup Amerikanca yazmak… Harvard Business School'da yönetim bilimleri ve Stanford Üniversitesi'nde liderlik programını dereceyle bitirmek… Hadi diyelim ki tatillerde geldi Türkiye’ye… Esnafını, sanayicisini, vergi mükellefini, Türkiye’nin ekonomisinin kalp sesini bilir mi… nabzını tutar mı… ayak sesinden tanır mı…

Goldman Sachs’ta, kısa süre önce çöken First Republic Bank’ta, ABD merkezli mücevher şirketi Tiffany & Co.'da, küresel finans danışmanlığı şirketi Marsh McLennan'da ağzıyla kuş tutabilir de Türkiye Merkez Bankası’nın hanesine kaç yazar… bilanço yönetimi, stres testi ve sermaye planlaması, risk yönetimi, birleşme ve satın alma, dijital inovasyon konularında danışmanlık hizmeti verir, ABD vatandaşları ayakta alkışlıyordur belki ne bileyim… sistemi bilmiyorum… inceliklerini, duyarlıklarını içeriden tanımıyorum…

Ama Hafize Gaye Erkan’ın yönetiminde başlayan krizin tetiklediği bize kadar gelen rüzgarı biliyoruz. First Republic Bank’ın hisseleri, bu yıl mayıs ayının başında yüzde 80 değer kaybetti. Yılın başından itibaren toplam düşüş yüzde 97’yi geçti. ABD bankacılık tarihindeki en büyük ikinci iflas. Hakkında aldatıldıklarını ileri sürerek “bankacılık yasalarını ihlal etmek, yanlış ve yanıltıcı beyanlar vermek” suçlamalarıyla banka müşterileri tarafından toplu davalar da açılmış diyorlar…

HEM KADIN HEM GENÇ HEM DE BAŞI AÇIK

Haklılar mı, haksızlar mı… bilmiyoruz. Ama notlarımızı tutuyoruz.

Kadın diyorlar.

Hem de başı açık ve şık.

Türkiye Merkez Başkanı olmak için artı mıdır?

Hiç Merkez Bankası deneyimi yok.

Acil sorunlarımız var.

Daha da önemlisi.

Burası Türkiye.

ABD emperyalizmine karşı mücadele ediyor.

Dişe diş.

Yıllarını ABD’nin refahına, bankalarının kârlarının katlanmasına adamış biri nasıl benim adının önüne özellikle konmuş Türkiye Cumhuriyeti sıfatını taşıyan Merkez Bankama başkanlık yapacak. Paramıza hükmedecek, geleceğimize ilişkin çok tayin edici kararlar alacak.

Kimin menfaatini kollayacak… Hanımefendinin başarısı diye bize sunulan ABD bankalarının kârlarının nasıl kat kat arttırdığı…

Hangi bedeller uğruna…

Avrasya’nın, bizim gibi ülkelerin uykularını kaçırıyorlar.

Gece kuşu yaptılar bizi.

Lütfen bizi edebilirseniz, ikna edin.

DAHA KÖTÜ GÜNLER GELECEK KİMİN İÇİN

Hafize Gaye Erkan’ın bir Türk ekonomi gazetesindeki yazılarını yeniden okudum.

10 Nisan 2023’teki “Daha da kötü günler geliyor maalesef” başlıklı bir yazısını da.

Sanmayın ki Türkiye kaygısı.

ABD’deki krizin bütün dünyayı sarsacağını söylüyor ve çözümü ekliyor:

“Mevcut rezerve para birimi hiyerarşisini (Çin ve Rusya’nın girişimlerine karşı) korumak ve para biriminin çok kutupluluğuna yönelik uzun vadeli eğilimi sınırlamak için ABD, ekonomik devlet yönetimini liberal bir uluslararası düzeni ve kamu yararını teşvik edecek şekillerde kullanmalıdır. ABD kilit müttefikleri veya uluslararası toplumun büyük bir bölümünü kendinden uzaklaştırıp, tek kutuplu dolar dönemini korumaya devam edemeyecek ve bunu göze alamaz.”

“Şundan eminim ki, Amerika, Çin’in bir güç olarak yükselişini kontrol edebilene kadar dünya ekonomisi durulmayacak.”

Türkiye’den bakınca böyle mi…

Hafize Gaye Erkan zaten buradan bakmıyor ki. Çareyi şöyle sıralamış:

“Kredi daralması özellikle ticari emlak piyasasını (Commercial real estate - CRE) ve CRE içinde ofis kredilerini vuracak.

Hele bir de Fed bir ya da iki 25 baz puan daha artırırsa, direkt resesyon!

Amerika karıştıkça dünya da payını alır. Euro, dolar yukarı gider ve altın da…

İşte o nedenle şirket bilançolarını ivedilikle güçlendirmek ve büyük yatırımlardan önce iki kez düşünmek lazım nakit kullanırken…

Hele bir de kredilerdeki durgunluk daha da enflasyona yol açarsa (ki öyle bekliyorum) tek diyeceğim var. O da vay vay vay!!!”

İLK ÖNCE ABD KURTULACAK SONRA BİZ

Nereden işe başlayacak…

Vay vayy ki vay vay!

İlkönce ABD kurtulacak ki biz de kurtulalım.

İşi çok zor.

Çünkü ABD’nin işi bizimkinden daha zor!

Türkiye’yi, Çin’i, Hindistan’ı, Asya’yı, bizim aslanları denetim altına almak daha da zor.

Türkiye kendi başının çaresine bakmalı.

Bakacaktır.

TÜRKÜLER DOLUSU

Kirazın derisinin altında kiraz

Narın içinde nar

Benim yüreğimde boylu boyunca

Memleketim var

Canıma ciğerime dek işlemiş

Canıma ciğerime

Sapına kadar.

Elma dalından uzağa düşmez

Ne yana gitsem nafile.

Memleketin hali gözümden gitmez

Binbir yerimden bağlanmışım

Bundan ötesine aklım ermez.

Yerliyim yerli olmasına

ilmik ilmik, damar damar

Yerliyim.

Bir dilim Trabzon peyniri

Bir avuç tiftik

Bir çimdik çavdar

Bir tutam şile bezi gibi

Dişimden tırnağıma kadar

Ressamım.

Yurdumun taşından toprağından şurup gelir nakışlarım

Taşıma toprağıma toz konduranın

Alnını karışlarım

Şairim şair olmasına

Canım kurban şiirin gerçeğine hasına

içerisine insan kokusu sinmiş mısralara vurgunum

Bıçak gibi kemiğe dayansın yeter

Eğri büğrü, kör topal kabulüm

Şairim

Zifiri karanlıkta gelse şiirin hası

Ayak seslerinden tanırım

Ne zaman bir köy türküsü duysam

Şairliğimden utanırım

Şairim

Şiirin gerçeğini köy türkülerimizde bulmuşum

Türkülerle yunmuş yıkanmış dilim

Onlarla ağlamış, onlarla gülmüşüm

Hey hey, yine de hey hey

Salınsın türküler bir uçtan bir uca

Evelallah hepsinde varım

Onlar kadar sahici

Onlar kadar gerçek

insancasına, erkekçesine

'Bana bir bardak su' dercesine

Bir türkü söylemeden gidersem yanarım.

Ah bu türküler

Türkülerimiz

Ana sütü gibi candan

Ana sütü gibi temiz

Türkülerde tüter dağ dağ, yayla yayla

Köyümüz, köylümüz, memleketimiz.

Ah bu türküler,

Köy türküleri

Dilimizin tuzu biberi

Memleket ahvalini onlardan sor

Kitaplarda değil, türkülerde ara Yemen'i

Öleni, kalanı, gidip gelmeyeni...

Ben türkülerden aldım haberi.

Ah bu türküler, köy türküleri

Mis gibi insan kokar, mis gibi toprak

Hilesiz hurdasız, çırılçıplak

Dişisi dişi, erkeği erkek

Kaşı kaş, gözü göz, yarası yara

Bıçağı bıçak.

Ah bu türküler köy türküleri

Karanlık kuyularda açılmış çiçekler gibi

Kiminin reyhasından geçilmez

Kimi zehir, kimi zemberek gibi.

Ah bu türküler, köy türküleri

Olgun bir karpuz gibi yarılır içim

Kan damlar ucundan, mürekkep değil

İşte söz, işte ses, işte biçim:

'Uzun kavak gıcım gıcım gıcılar'

İliklerine kadar işlemiş sızı

Artık iflah olmaz kavak ağacı

Bu türkünün yüreğinde sancı var.

Ah bu türküler, köy türküleri

Ne düzeni belli, ne yazanı

Altlarında imza yok ama

İçlerinde yürek var

Cennet misali sevişen

Cehennemler gibi dövüşen

Bir çocuk gibi gülüp

Mağaralar gibi inleyen

Nasıl unutur nasıl

Ömründe bir kez olsun

Halk türküsü dinleyen…