Nijer Fransa’dan sonra ABD’yi de topraklarından kovdu
ABD ve Fransa tüm Sahel bölgesinde olduğu gibi Nijer’de de sözüm ona cihatçı terör örgütlerine karşı mücadele için bulunduklarını söylüyordu. Askeri üsler kurmuş ve askerlerini bu üslerde konuşlandırmıştı.
Halbuki bölgede bulunan terör örgütlerinin baş destekçileriydiler. Ayrılıkçı ve cihatçı terör örgütleri başını ABD’nin çektiği Batılı emperyalist ülkelerin kullandığı en önemli araçlardan biri olmuştur. İşgallerle, darbelerle, etnik ve dini temelde oluşturdukları terör örgütleri ile kışkırtma ve istikrarsızlık yaratarak bu ülkeler üzerindeki etkilerini sürdürmeye çalışmışlardır.
SAHEL BÖLGESİNDE TERÖR ÖRGÜTLERİNİN DESTEKÇİSİ ABD VE FRANSA
2011’de Libya Devlet Başkanı Muammer Kaddafi'nin NATO tetikçisi Fransa tarafından katledilmesiyle başlayan Afrika’da terör örgütlerinin özellikle Sahel bölgesine yayılması ABD ve Fransa desteğiyle olmuştu. ABD ve Fransa Afrika’da hem kundakçı hem de itfaiyeci rolünü oynamıştır. Nijer'in askeri lideri General Abdurrahman Tiani, 10 Aralık 2023 Pazar günü Nijer basınına verdiği röportajda, Fransa’nın Sahel bölgesindeki terörizmin “sponsoru” olduğunu söylemiş “Yangına benzinle müdahale edemezsiniz. Bize göre terörizm ateşi Fransa'nın terörizme verdiği destekle körükleniyor” demişti. Aşağıda ayırtılarını vereceğim gibi Nijer Başbakanı Lamine Zeine, ABD'nin Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Molly Phee'ye ABD’nin bölgede terör destekçisi olduğunu yüzüne karşı söyledi.
ABD NİJER’DE FRANSA’YI YALNIZ BIRAKMIŞTI
Mali ve Burkina Faso’dan sonra Nijer’de 26 Temmuz 2023’de Batı yanlısı Muhammed Bazum iktidarının, Ordu-Millet birliğiyle General Abdurrahman Tiani'nin önderliğinde devrilmesiyle oluşan yeni iktidar, Fransız kuvvetlerini sınır dışı etti ve Fransa'ya uranyum ihracatını yasakladı. Fransa ve ABD’nin kışkırttığı Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) Nijerli devrimcileri askeri müdahale ile tehdit etti. Fransa yönetimi yenilgiyi kabullenemedi ve Nijer’e askeri müdahaleden yana tavrını sürdürdü. ABD ise daha sonra çark ederek tavrını değiştirdi ve Nijer ile ilişkilerini devam ettirme kararı aldı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sabrina Singh yaptığı açıklamada "Nijer ortağımız ve bu ortaklığın ortadan kalktığını görmek istemiyoruz. Oradaki üslere yatırım yaptık ve yerel güçlere eğitim veriyoruz." dedi. Fransa ABD’nin bu tutumundan rahatsız olmuştu. Le Figaro “Fransa hayal kırıklığına uğradı.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
ABD DE NİJER’DEN KOVULDU
Washington Post’ta göre Nijer'de bine yakın ABD askeri bulunuyor. Sahra Çölü'nün güney ucundaki Agadez kenti yakınlarında da “Niger Air Base 201” isimli bir İHA üssü yer alıyor. Burası, ABD'nin Afrika'da İHA operasyonlarını da yürüttüğü en büyük ikinci üs konumunda. İlk sıradaysa Doğu Afrika ülkesi Cibuti'deki daimî üs var. Yüksek teknolojili uydu iletişim sistemleriyle 2019'dan bu yana faaliyet halinde. İnşası için 110 milyon dolar harcayan ABD, söz konusu üssü, Sahel'deki ana istihbarat ve gözetleme merkezi olarak kullanıyor. ABD Nijer’de bu konumunu kaybetmemek için “darbeci” diye nitelendirdiği yeni iktidarla ilişkilerini sürdürmek istedi.
O zaman bu durumun devam etmeyeceğini, yeni devrimci iktidarın adım adım ilerlediğini, Fransa’dan sonra sıranın ABD üssüne ve askerlerine geleceğini değerlendirmiştim. Öyle de oldu.
Nijer halkının Fransa’dan sonra ABD’ye tepkisi sürüyordu. ABD üssünün bulunduğu Agadez kentinde ABD askerlerinin ülkeden çekilmesini talep eden gösteriler yapıldı. Ve Nijer mart ayında ABD'yle yaptığı askeri işbirliği anlaşmasının feshedildiğini duyurdu.
NİJER BAŞBAKANI: ‘UKRAYNA VE İSRAİL'DE NELER YAPTIĞINIZI GÖRDÜK’
Nijer Başbakanı Lamine Zeine geçen hafta Washington Post gazetesine yayımlanan röportajında ABD'nin Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Molly Phee'nin Mart’ta Niamey’e giderek Nijerli liderlerle görüştüğünü, İran ve Rusya'yla ilişkileri yoğunlaştırmaları halinde güvenlik konusundaki işbirliğinin bitirilebileceğini söylediğini ve İran'a uranyum satma anlaşmasının imzalanması durumunda yaptırım uygulama tehdidinde bulunduğunu söylüyor. Başbakan Zeine, Phee'ye “Her şeyden önce buraya geliyorsunuz ve bizi kendi ülkemizde tehdit ediyorsunuz. Bu kabul edilemez. Sonra gelip bize kiminle ilişki kurabileceğimizi söylüyorsunuz ki bu da kabul edilemez. Ve bunu küçümseyici bir tonla ve saygıdan yoksun bir şekilde yapıyorsunuz" diyor ve devam ediyor "Teröristler insanlarımızı öldürürken ve toplulukları yakıp yıkarken Amerikalılar bizim topraklarımızda durup hiçbir şey yapmadı. Topraklarımıza gelip teröristlerin bize saldırmasına izin vermek bir dostluk göstergesi değildir. ABD'nin Ukrayna ve İsrail'de olduğu gibi müttefiklerini savunmak için neler yaptığını gördük”. Bu görüşmeden sonra ipler koptu. Şimdi ABD askerlerini geri çekme hazırlığı içinde. Biden’ın Afrika‘da mevzii kaybettiğine dikkat çeken Washington Post Rusya, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi diğer ülkelerin Nijer'in yeni liderlerini kollarını açarak karşıladığını yazıyor.
Nijer ile ilişkilerini hızla geliştiren Rusya geçtiğimiz ay Nijer ordusunu eğitmek ve yeni bir hava savunma sistemi sağlamak üzere başkent Niamey'e asker gönderdi. Rus ve Amerikan birlikleri şu anda bir hava üssünün iki ucunda yer alıyor. ABD ülkeyi terk etmeye hazırlanırken Rusya onun yerini alıyor.