O iki sektör Davutoğlu'nun uçak faturasını unutamıyor
Seçimler yaklaşırken bazı dosyalar da açılmaya başlıyor. Özellikle iki sektör var ki Rusya ile yaşanan uçak krizinin acısını bir türlü unutamıyor. O krizin sorumlusu olarak görülen bir isim var: Altılı Masa İttifakı'nda yer alarak CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun Cumhurbaşkanı adaylığını desteklemek için Millet İttifakı'nın mitinglerinde boy gösteren Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu.
'TALİMATI BEN VERDİM'
Hatırlanacağı üzere Ahmet Davutoğlu'nun Ağustos 2014 - Mayıs 2016 döneminde başbakanlık yaptı. Rusya ile uçak krizi ise 24 Kasım 2015'te cereyan etti. Rusya Hava Kuvvetleri'ne ait Suhoy Su-24 tipi uçağın sınır ihlali gerçekleştirmesinden dolayı Türk Hava Kuvvetleri tarafından düşürülmesinden sonra gerek Rusya Devlet Başkanı Putin gerekse Rus Dışişleri Bakanı Lavrov sert açıklamalar yaptı. Turistlerin Türkiye'ye gitmemesi, domates ve narenciye ithalatının kısıtlanması gibi sorunlar o günlerde manşetlerde yer aldı. “Talimatı ben verdim” sözleri ile tarihe geçen Davutoğlu daha sonra bu sözlerine açıklık getirse de akıllarda bu şekilde kaldı.
DERİ İHRACATI YÜZDE 76 DÜŞTÜ
Turizm ve yaş sebze meyve ihracatı sektörlerinin bu olaydan olumsuz etkilenmesinin yanında iki sektör bu krizden çok daha sert etkilendi ancak o dönem çok fazla gündeme gelmedi. Bu iki sektör deri ve mücevherdi. Dönem dönem ihracatçılarla bir araya geliyoruz. Deri ihracatçıları açısından Rus pazarının önemi malum. Deri sektörü STK'larında da görev almış ihracatçılardan biri geçenlerde yaptığımız bir sohbette özetle şunları aktardı: O dönem sadece ihracatımız kesilmedi. Aynı zamanda Rus turistler gelmeyince içerde yapılan satışlar da düştü. Bunun yanında ilişkiler iyi giderken orada mağazalaşma sürecimiz hızlıydı. Uçak krizi gündeme gelince mağazaları tasfiye etmek zorunda kaldık. Milyonlarca dolar yatırım ziyan oldu. Sadece ürünler birkaç yüz milyon dolar eder. Mağazalara yapılan yatırımlar da var. Kısa vadede ihracatın da durması yüzünden milyar dolarlık zararımız oluştu.
TİM kayıtlarına baktığımızda da 2014 yılında 438.6 milyon dolar olan Rusya'ya deri ve deri mamulleri ihracatı 2015 sonunda yüzde 46.8 azalarak 233.3 milyon dolara geriledi. Deri ihracatı 2016'da da yüzde 57 azalarak 105.5 milyon dolara düştü.
MÜCEVHER İHRACATI 16 MİLYON DOLARA İNDİ
Uçak krizinden ağır yara alan diğer bir sektör de mücevher oldu. Mücevher İhracatçıları Birliği'nde bir dönem başkanlık yapan bir ihracatçı da deri sektöründeki benzer şekilde bu ülke ile gelişen ticaretin uçak krizi ile durakladığını hatırlattı. Kendilerinin de o dönem Rusya'da mağaza açmaya başladıklarını yerel ortaklarla işbirlikleri yaptıklarını anımsatan iş insanı ürünleri bir şekilde getirmeyi başardıklarını ancak mağazalara yapılan yatırımların heba olduğunu söyledi.
TİM kayıtlarına baktığımızda Rusya'ya mücevher ihracatı 2014'te 88.6 milyon dolarken, 2015'te yüzde 71.38 azalarak 25.3 milyon dolara geriledi. 2016 yılında Rusya'ya mücevher ihracatı yüzde 35.1 düşerek 16.4 milyon dolara çekildi.
Söz konusu iki sektörün düşen ihracatı nedeniyle yaşanan kayıpların ve yapılan yatırımların ziyan olmasının yanında gelişen ticaretin durması yüzünden yıllar sonra ancak normale dönmesi dikkate alındığında, kayıp yılların alternatif maliyeti çok fazla oldu. Bu yüzden deri ve mücevher sektörü uçak krizinin faili olarak gördükleri Davutoğlu'nun faturasını unutmamış ki hemen her sohbette Rusya'ya ihracatın durumu sorulduğunda gündeme getiriyorlar.