'Süper Zeytinlik' yorumları
31 Ağustos 2022 tarihli Aydınlık Gazetesi’nde yayınlanan “Süper Zeytinlik(!)” başlıklı yazıya ilgi gösteren ve yorum yapan değerli arkadaşlarımıza çok teşekkür ederim. Yazıda hazineye ait 1793 metrekare alana sahip tapuda zeytinlik olarak kayıtlı arazi için 3 milyon 610 bin lira olarak biçilen kıymetin aşırı derecede yüksek olduğu belirtilmiştir. Dekarı 2 milyon liraya tarım arazisi olmadığına değilerek, sahip olduğum bir zeytinliği bu bedelin % 2’sine karşılık gelen bir tutar üzerinden satmaya hazır olduğumu belirtmiştim. Yorumda bulunan arkadaşlarımız adlarını yazmışlardır. Ancak izinlerini almadığım için ben onların adlarını vermeksizin görüşlerini aktararak konuya biraz daha açıklık getirmeye çalışacağım.
İLK YORUM
“Sayın Cengiz ÇAKIR. Mesleki bilgi ve tecrübenize saygı duyuyorum. Ancak şunu da bilmenizi isterim ki Milli Emlâk Memurları ülkemizin en deneyimli, sorumluluğu en yüksek memurlarıdır. En küçük hatalarında ağır cezada yargılanırlar. İlçesinde genellikle tek başınadır. Hatta bazen 2 veya 3 ilçeye bakan memurlar da vardır. Devletin arazisinden hurda kağıdına hepsi (onların) sorumluluğundadır. Sadece hurda kağıt örneğini vereyim. MKE kilosuna 3,60 diyor. Nakliye pahalı diye gelmiyor. Hurdacı 30 Kr veriyor.”
Sayın MK,
Türkiye Cumhuriyeti’nin sağladığı olanaklarla ortaokul ve liseyi parasız yatılı ve fakülteyi burslu olarak okumuş biriyim. Kırk yıldan fazla memurluk yapmış ve 15 yıldan beri emekli maaşı alan bir kişi olarak memuriyeti bilirim. Görevinin gereklerini dürüstçe yerine getiren bütün kamu çalışanlarına saygı ve sevgiler sunuyorum. Devletin bekasını sağlamakta onların ne kadar önemli olduğunu da bilecek konumdayım. Değer takdirini yapan görevlilerin liyakati ve tarafsızlığı konusunda en ufak bir şüphe duymuyorum.
Aynı kişi tarafından yapılan ikinci yorum:
“Bu memur ne yapmalı? Genellikle hayatın gerçekleri ile mevzuat arasında kalır. Zeytinlik konusunda tarımsal değerleme konusunda haklısınız. Ancak değerleme yöntemleri arasında emsal yöntemi de var. Ayrıca zeytinliğin sınırında havuzlu 4 veya 5 katlı bir yapı görülüyor. Eğer bu yapı emsal alınırsa ucuz bir fiyat olduğunu söyleyebilirim. 16 yıl aradan sonra milli Emlak memurlarına uzmanlık sınavı açıldı. Hiç bir memur ceza alacak bir durum istemez. O nedenle satış sonucunu bekleyelim.”
YANITIM
Yazının ana fikri sizin ifadenizle “mevzuatın hayatın gerçeklerine uygun hale getirilmesi”dir. Burası Zeytinlik ise Anayasa ve Zeytincilik Kanunu gereğince koruma altındadır. Burada bir mevki rantı oluşmuş ve arazi arsa vasfıyla olağanüstü bir değer kazanmıştır. Kayıtlarda gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonra emsal bedeli üzerinden değeri takdir edilmelidir. Bir taraftan korunacak deyip, diğer taraftan üzerine villa kondurulması veya apartman dikilmesi bir çelişkidir. Bu çelişki giderilmelidir. Böylelikle ilgili memur da görevini rahatça yapar ve minareye kılıf uydurmak zorunda kalmaz.
ÜÇÜNCÜ YORUM
“Sayın Cengiz (Çakır), tarımsal değerleme konusunda son aylarda hızlı değişime uyum sağlayamadığınızı düşünüyorum. Zeytinliğinizin değerini 2,5 kat arttırmanızı tavsiye ediyorum. Bence sizin zeytinlik 2.800.000 TL yapar. 1+1 dairenin bir milyon olduğu bir dönemde kesin yapar. % 10 yapılaşma hakkını da düşünürsek kesin yapar. Bir milli emlakçıdan daha üstün bir memur başka bir milli emlak memurudur.”
Laf aramızda ben 80 yaşındayım. Yaşlılık hali olacak o kadar ! Uzman görüşü olarak önerinizi göz önünde tutacağım.
DİĞER BİR KİŞİNİN YORUMU:
“Siz bakanlıkta bu konuda karar veren konumda olsanız ne yapardınız? Devlet bu taşınmazı satmasın, zeytin yetiştiriciliği mi yapsın? Satışına karar verilen yeri iktisat denen bilimi inkar ederek taşınmazın değerinin belirlenmesinde sadece gelir kapitalizasyonu yaklaşımına göre bir değer tespiti mi yaptırsın?” diye sorular yöneltmiştir.
İktisat denen bilimin dersini vermiş bir kişinin bilimi inkâr etmesi söz konusu değildir. Tarım arazilerinde değer takdiri arazinin mevcut haliyle kullanılması durumunda elde edilecek net gelirin kapitalizasyonu yöntemiyle yapılır. Yetkililer imar planındaki “Tarım arazisi olarak korunacak” ibaresini kaldırsın ve “Zeytinlik” vasfını arsa olarak değiştirsin, değer takdiri ona göre yapılsın. Yasalar uygulanmak üzere çıkarılır. Yetkili mercilerin yaptığı planlara da uymak gerekir.
Değerli yorumcular, katkılarınızla konunun yeterince aydınlandığı kanısındayım. İlginize ve nazik üslubunuza çok teşekkür ederim.