SWIFT tarihe karışıyor

Bu hafta Rusya Federasyonu’nun Kazan şehrinde yapılan BRICS Zirvesi öncesinde ABD dolarının egemenliğine darbe vuran adımlarla ilgili haberler yoğunlaştı. Bunlardan belki de en önemlisi SWIFT’e alternatif olarak geliştirilen mBridge (Çoklu Merkez Bankası Dijital Parası Köprüsü) Projesi’dir.

mBridge, MBDP’leri (merkez bankası dijital parası) kullanarak gerçek zamanlı, ortaklar arası, sınır ötesi ödemeleri ve döviz işlemlerini desteklemek için geliştirilen çoklu MBDP platformudur. Proje 2021 yılında Çin Halk Cumhuriyeti, Tayland, Hong Kong ve Birleşik Arap Emirlikleri öncülüğünde başlatıldı.

Şu anda altı kuruluş mBridge'i ortaklaşa geliştiriyor; Hong Kong Para Otoritesi (HKMA), Tayland Bankası (BoT), Birleşik Arap Emirlikleri Merkez Bankası (CBUAE), Çin Halk Bankası Dijital Para Araştırma Enstitüsü (PBC DCI), Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS), Haziran 2024'te katılan Suudi Arabistan Merkez Bankası.

TCMB GÖZLEMCİ

BIS’e göre gözlemcilerin listesi (Ağustos 2024 itibarıyla); Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Asya Altyapı Yatırım Bankası, Filipinler Merkez Bankası, Endonezya Bankası, Fransa Bankası, İtalya Bankası, Kore Bankası, Mauritius Bankası, Namibya Bankası, Bahreyn Merkez Bankası, Brezilya Merkez Bankası, Şili Merkez Bankası, Mısır Merkez Bankası, Ürdün Merkez Bankası, Lüksemburg Merkez Bankası, Malezya Merkez Bankası, Nepal Merkez Bankası, Norveç Merkez Bankası, Macaristan Merkez Bankası, Makao Para Otoritesi, Kamboçya Ulusal Bankası, Gürcistan Ulusal Bankası, Kazakistan Ulusal Bankası, Avustralya Merkez Bankası, Hindistan Merkez Bankası, Güney Afrika Merkez Bankası, New York Federal Rezerv Bankası, Avrupa Merkez Bankası, IMF ve Dünya Bankası. Bunlara ek olarak ICBC, HSBC, Goldman Sachs, Standart Chartered gibi büyük özel bankalar ve yatırım bankaları da projede gözlemci veya katılımcı olarak yer alıyor.

EN YÜKSEK TEKNOLOJİ UYGULANIYOR

mBridge Projesi gelişimini sürdürüyor ve uluslararası erişimini genişletirken minimum uygulanabilir ürün (MVP) aşamasına ulaştı. Proje, katılımcı merkez bankaları ve ticari bankalar arasında paylaşılan, anında sınır ötesi ödemeleri ve takas işlemlerini mümkün kılmak için dağıtık defter teknolojisi (distributed ledger technology,DLT) üzerine kurulu çoklu MBDP platformunu geliştirmeyi amaçlıyor.

Proje yüksek maliyetler, düşük hız ve operasyonel karmaşıklıklar dahil olmak üzere sınır ötesi ödemelerdeki bazı temel verimsizlikleri ele alıyor. Ayrıca, ülkeleri küresel finans sistemine bağlayan muhabir bankacılığın gerilediği ve ek maliyetlere ve gecikmelere neden olduğu ülkelerde finansal katılım endişeleri de ele alınıyor.

Farklı mevzuata sahip ülkeleri tek bir ortak teknik altyapıda birbirine bağlayan çoklu MBDP düzenlemeleri, mevcut sistemi iyileştirmek ve sınır ötesi ödemelerin anında, ucuz ve nihai takas sistemiyle küresel olarak erişilebilir olmasını sağlamak için önemli bir potansiyel sunuyor.

SWIFT’TEN DAHA ÜSTÜN VE GÜVENLİ

mBridge’in bugüne kadar yapılan uygulamalarında olumlu sonuçlar alındı. Projenin geleneksel bankalararası mesajlaşma sistemlerine (SWIFT) göre üstünlüklerine bakalım. mBridge hızlı, ucuz ve aradaki çok sayıda aracıyı ortadan kaldırıyor.

Sistemin ana karakteristiklerinden olan merkeziyetsiz ağ, tek bir banka veya grubun egemen olmasının önüne geçiyor. Proje programlamada katılımcılara açık kaynak kullandırılıyor.

Böylece işlemlerin şeffaflığı, ihtiyaçlara uygun olarak tasarlanması sağlanıyor ve maliyetler düşüyor. Ethereum gibi geniş tabanlı kullanımı olan blokzincir altyapısı kullanılıyor. Bu da uluslararası alanda projenin yaygın kullanımı için avantaj sağlıyor.

mBridge, uluslararası finans dünyasında büyük önemi olan ISO 20022 standardına uyumludur. Blokzincir tabanlı olduğu için bilgi gizliliği ve güvenlik en yüksek seviyededir. SWIFT’te yapılan işlem bilgilerinin ABD’ye tamamen açık olduğu göz önünde bulundurulursa bunun önemi daha iyi anlaşılır.

mBridge’de merkez bankaları kendi doğrulayıcı düğüm sistemlerine (validator node) sahip. Ayrıca özel ticari bankalar için benzer bir altyapı imkânı sağlanıyor. Bu hem gizlilik hem de güvenlik açısından ulaşılan en yüksek teknolojiyi ifade ediyor.

mBRIDGE UYGULAMAYA GEÇTİ, SONUÇLAR OLUMLU

Projenin başladığı 2021’den bugüne kadar onlarca milyon dolara ulaşan hacimde işlemler gerçekleştirildi. Böylece sınır ötesi ticari işlemler reel olarak hayata geçti ve bu işlemlerin ödemesi hem özel bankaların hem de merkez bankalarının katılımıyla gerçekleştirildi.

Yani sistem tam olarak amaçlandığı gibi sorunsuz çalışıyor. Son aşamaya gelen projede mevzuatla ilgili sorunlar gideriliyor. Bu aşamadan sonra kısa süre içinde SWIFT’e alternatif olarak yeni bir ödeme sisteminin çalışmaya başladığını göreceğiz.

ZİRVENİN SÜRPRİZİ, BRICS PAY KULLANIMA AÇILDI

BRICS Zirvesi’nde bir sürpriz var bu yıl; mBridge altyapısına dayanan BRICS Pay zirveye katılanların kullanımına açıldı. Böylece BRICS’in çalışmaları hakkında sürekli kara propaganda yapan, umutsuzluk yayan ve komplo teorileri üreten çevrelere güçlü bir cevap verilmiş oldu.

BRICS Pay kartları gerek teknolojik üstünlüğü gerekse kullanım kolaylığı ile kullanıcılardan olumlu not aldı. Yeni ödeme sistemi zirve sonrasında BRICS üyesi ülkelerde daha sonra ise dünyanın dört bir yanında kullanıma açılacak.

AMBARGOYU AŞARAK KOMŞULARIMIZLA TİCARET ARTIK MÜMKÜN

mBridge ABD’nin uluslararası finans sistemi üstünde silah olarak kullandığı SWIFT’i etkisiz hale getirecek. Ayrıca BRICS’in üstünde çalıştığı yeni rezerv paranın devreye alınması ve yaygınlaşmasında etken olacak. BRICS çerçevesinde oluşturulacak yeni para birimi öncelikle bir takas ve değerleme aracı olarak yaygınlık kazanacak.

mBridge sayesinde ABD doları kullanmadan ticaret yapmak kolaylaşacak. Bu adımlar ABD dolarının kullanımını gereksiz hale getireceği için dolarda büyük bir çöküşü tetikleyecektir.

Bu durumda ABD doları bazında borcu olanlar, merkez bankası rezervlerinde risk dağılımı için tutanlar ve ABD ile ticaret yapanlar dışında doların kullanımı gereksiz hale gelecek. ABD dolarında ve ABD tahvillerinde büyük bir satış dalgası olacağı için dolar bazlı tasarruflarda küçülme göreceğiz.

mBridge Projesi komşularımızla ve diğer BRICS üyeleriyle yapacağımız ticaretin güvenle ve yaptırımlara takılmadan yapılmasını sağlayacak, ticaret hacmimize önemli oranda büyütecektir.

TAM BAĞIMSIZLIK YOLUNDAN DÖNÜŞ YOK

Bu vesileyle dün TUSAŞ’a yapılan hain saldırıda şehitlerimize Allah’tan rahmet, yaralılara acil şifalar dilerim. Gururumuz savunma sanayimiz daha çok üretip daha çok terörist yok edecek, düşmana korku salmaya devam edecek. BRICS üyeliği Türkiye’nin tam bağımsızlığı için önemli bir adım olacak ve bu yoldan dönülmeyecek. Son olarak, ‘açılım’ hatasından bir an önce vazgeçilmelidir.

Kaynakça;

https://www.bis.org/about/bisih/topics/cbdc/mcbdc_bridge.htm