Türk Sinagogu ve Nazilerin Kasım Katliamı

Yine bir kasım ayı geçiyor. Bu ayda ‘Kasım Katliamı’nda ölenler törenlerle anılmaktadır. Kristal Gece (Kristallnacht) veya diğer bilinen adıyla Kırık Camlar Gecesi olarak da bilinmektedir.  Bu sene Kristal Gece Anma Etkinlikleri özellikle Avusturya’nın Graz kentinde biraz hareketli geçti. Kentin belediye başkanına, bir dernek konumunda olan Museviler, “anma törenlerine gelmeyin” dedi. Bu durumun nedenini de, “Çünkü siz Filistin tarafındasınız” sözleriyle açıkladılar.

NELER OLMUŞTU?

Nazilerin ifadesiyle “Kristallnacht” denilen 11 Kasım gecesi meydana gelen Kasım Katliamı’nda neler olmuştu? Alman diplomat Ernst vom Rath’ın Paris’te Yahudi bir genç tarafından öldürülmesinden sonra Naziler Avusturya ve Almanya’da Yahudi “avına” çıktı. Böylece, Nazilerin emriyle Yahudilere saldırılar 9 Kasım 1938 gecesi başladı.

9 Kasım’ı 10 Kasım’a bağlayan gece 30 Yahudi öldürüldü. 7 bin 800 kişi tutuklandı ve 4 bin kişi “toplama kamplarına” gönderildi. Çok sayıda Yahudi ise intihar etti. Ayrıca bu saldırılarda Yahudilere ait evler, dükkânlar, gazeteler ve sinagoglar yakıldı, yıkıldı...

DÜKKANLAR MÜHÜRLENDİ, MALLARINA EL KONDU

Bu saldırıların başladığı günden altı ay önce Avusturya’yı işgal eden Naziler, “Rayh Kristal Gecesi” olarak da adlandırdıkları Kasım Katliamı’nı “Paris’teki alçakça saldırıya halkın doğal tepkisi” olarak değerlendirdi. Joseph Göbbels, 11 Kasım 1938 tarihli Salzburger Volksblatt’a yapmış olduğu açıklamada, “Halk Rayh sınırları içinde bulunan çeşitli kasaba ve kentlerde öç almak için harekete geçmiştir. Halk Yahudilere karşı yapmış oldukları protesto eylemlerine son vermelidir. Katile en doğru cevap mahkemelerde yasal yollarla verilecektir” diyerek Nazilerin programlı saldırısının üstünü kapatmaya çalıştı. Polise Viyana’da zengin Yahudilere ait mallara el konulması ve dükkânlarının mühürlenmesi emri verildi.

Açıklamanın yapıldığı 11 Kasım 1938 tarihine kadar olan olmuştu zaten. Ölümler, hapisler, intiharlar ve “toplama kampına” gönderilenler… Geriye kalanların bir kısmının evleri Nazilerce basılarak, mezarlığa veya ırmak kenarlarına götürülürdü, kendi mezarlarını kazmaları veya ırmağa topluca atlama emri verildi. Hayatını kurtarmak için malını mülkünü devredenler de oldu. Onlardan biri tarihi Opera binasına komşu olan görkemli otelin sahibidir. Viyana’dan kaçabilmek ve hayatını kurtarabilmek için otelini pasaport karşılığında Nazi subayına verdi.

TÜRK SİNAGOGU’NU ORTADAN KALDIRAN BASKIN

Nazilerin Viyana’da Yahudilere ait yakıp yıktığı binalar arasında bir Türk Sinagogu da vardı. Türk Sinagogu, Viyana’da Yahudilerin yoğun olarak yaşadığı ve Elias Canetti’nin de ikamet ettiği Leopoldstadt Mahallesi’nde yer alıyor. Viyana’daki Türk Sinagogu, Avusturya ve Osmanlı İmparatorluğu arasında varılan Pasarofça Barış Antlaşması uyarınca kuruldu ve İspanya’dan 1492 yılında sürülen ve Osmanlı İmparatorluğu’na sığınan Sefarad Yahudilerinin kentteki merkezi oldu (1887’den 1938’e kadar). Naziler Kasım Katliamı gecesi Sinagogu dini tören sırasında bastı ve orada bulunanlara toplanmalarını, bir saat içinde ölmüş olacaklarından son dualarını okumaları emrini verdi. Viyanalıların bakışları altında Türk Sinagogu yerle bir edildi.

Daha sonra herhangi bir tamir görmedi... Yıllar sonra Türk Sinagogu’nun yeri Viyana Belediyesi’ne geçti. Belediye orada evler yaptı. Binanın dış cephesine de Türk Sinagogu’nu hatırlatan bir şilt asıldı. Şiltin dışında Türk Sinagogu’nu hatırlatan başka da iz bulunmuyor.

AVUSTURYA’NIN İKİRCİKLİ TAVRI

1938 yılı kasım ayında gamalı haçlarla Naziler, Avusturya ve Almanya’da yaşayan Musevi insanlara karşı terör estirdi. Avusturya devlet olarak katliamlara ve faşizme karşı duyarlı ülkelerin arasında bulunmaktadır.

Avusturya, Kasım Katliamı’ndan 85 sene sonra bugün Filistin’de son iki aydır hastanelerin, ikamet bölgelerinin, okulların ve kreşlerin bile vurulmasına kayıtsız kalıyor. Avusturya’nın katliamlara karşı sessizliği, insanların yaşama hakkının elinden alınmasına sessiz kalması nasıl açıklanır? Dahası, Filistin konusunda duyarlılığından dolayı, bir derneğin Avusturya’nın en büyük kentlerinden birinin belediye başkanına “Kasım Katliamı anma törenlerine gelme” demesine susanlar kendilerini nasıl hissediyor acaba!