Türkiye Verim Araştırması Raporu 2023 (2)

Dünyada ve ülkemizde en fazla konuşulan ve hatta üzerine projeler üretilen konuların başında verimlilik gelir! Fakat ülkemizde gerek kamuda, akademik kurumlarda ve gerekse de özel kuruluşlarda eksik ve yanlış anlaşılan, bu nedenle de gerçekçi uygulamaların pek yapılamadığı bir olgudur (1).

DAHA İYİ BİR GELECEK PLATFORMU

Enerjisa Enerji öncülüğünde verimlilik amaçlı çalışmalar yapmak için kurulan bu platformun (2) danışma kurulunda kamunun yanı sıra iş dünyası, üniversite ve STK’lar yer almış. Platformun yayınladığı Türkiye Verim Araştırması Raporu’ndaki kimi bölümleri geçen yazımızda (3) özetlemiştik. Şimdi de Rapor’daki öneriler ve yol haritasına bakalım.

TÜRKİYE VERİM ARAŞTIRMASI RAPORUNDA ÖNERİLER

1) İşletmelerin kaynak ve süreç verimliliklerini yükseltmek amacıyla verilecek yöntem, teknoloji, ağ ve dönüşüm desteklerinin tüm sektörlerde rekabet yetkinliklerinin artırılması açısından zorunlu olduğunu söylemek mümkündür.

2) Mevcutta verilen kamu ve finans kurumları destek ve programlarının yanı sıra, KOBİ’lerde etkili bir verim artışı hareketi için, özel sektör ve üçüncü sektör liderlerinin de desteği ve deneyim aktarımına ihtiyaç duyulmaktadır.

3) KOBİ’lerin çoğunun verimlilik artırmaya yönelik AR-GE, inovasyon üretme, uluslararasılaşma odaklı destek ve fonlara mesafeli göründüklerini söylemek mümkündür. Teknoloji algısının makine/ekipman ile sınırlandığı da göz önünde bulundurulduğunda, “know-how”a sistematik yaklaşılması ile ilgili ihtiyaçlar irdelenmelidir.

4) Kalite odaklı, kalite için gerekli iş birliği ve temel yetkinlikleri geliştirmeye yönelik yaklaşım yaygınlaşmalıdır. Bu anlayış orta büyüklükteki işletmelerde daha çok sahiplenilmiş olmakla birlikte, benzer yaklaşımın mikro işletmelerde de yaygınlaştırılması gereklidir.

5) Türkiye’deki KOBİ’lerdeki üretimin hâlâ yazılım desteğinin sınırlı olduğu sistemlerde gerçekleşiyor olması, KOBİ’lerin gerekli verim ve verimlilik seviyelerine erişmesine engel olarak karşımıza çıkmaktadır. Fonksiyonel işlem yazılımları yaygın, analitik ve kurumsal sistemlere geçiş bu açıdan bir zorunluluk olarak karşımıza çıkmaktadır.

6) Süreç, kullanım ve kalite ölçümlerinin gerçek zamanlı ve güvenilir şekilde yapılamaması sonucunda, ölçülemeyen iyileştirilememekte; veri olmadan verim artışı sağlanamamaktadır. İşletmelerin operasyonel ölçüm ve veri, süreç etkinliğine yönelik yöntem bilgisi ve uygulama alanlarında desteklenmesi gereklidir.

7) Hızlı ve doğru karar verme için operasyonel veri ve sistem entegrasyonlarını sağlamak, yani karar vermede dijitalleşme önceliklendirilmesi gereken konular arasındadır.

8) Platform ekonomilerinin ve pazaryerlerinin öne çıktığı dijital çağda, konvansiyonel satış yöntemlerine dijital yöntemlerin ve işbirliği yaklaşımlarının eklenmesi gereklilik olmuştur. Çağdaş satış kanallarında varlık gösterme ve dağıtım ağlarına katılım konusunda bir güçlendirme ihtiyacı görülmektedir.

9) Yeni müşteri kazanma ve pazara giriş, müşteri memnuniyeti sağlama, öncelikle talebi ve pazarı anlamayı gerektirdiğinden, bilgi ve veri yönetim ve kullanımı gibi konulardaki ihtiyaçlarının karşılanması gereklidir. Müşteri ve pazar analitiği yetkinliği ile yeni pazara giriş ve büyüme yaklaşımı önceliklendirilmelidir.

TÜRKİYE VERİM ARAŞTIRMASI RAPORUNDA YOL HARİTASI

1) Risk Algısı
Risk Tanımlama ve Değerlendirme / Risk Azaltma Eylem Planları / Mevzuata ve Politikaya Uygunluk / Güncel mevzuatın takip edilmesi, düzenleyici kurumlar ile ilişki kurulması / Fiziksel Dirençliliğin Güçlendirilmesi / Teknolojik Dayanıklılık

2) Kaynak Yönetimi
Kaynak Tahsisi / Tedarik Zinciri Direncinin Güçlendirilmesi / Çeşitlendirme ve Portföy Yönetim

3) Süreç Yönetimi
Süreç Optimizasyonu / İş Sürekliliği Planı / Finansal Planlama ve Olasılık Planları / Güçlü Mali
Kontroller ve Raporlama / Sigorta ve Risk Transferi

4) Risk İletişimi
İşbirliği ve Ortaklıklar / Risk İletişimi / Bilgi Paylaşımı ve Sürekli Öğrenme / Çalışan Eğitimi ve Katılımı

5) Raporlama
Sürekli İzleme ve Değerlendirme / Raporlama ve Şeffaflık

SONSÖZ

Rapora ilişkin yazımızın sonsözünü Denizli Sanayi Odası Başkanı Selim Kasapoğlu’na bırakalım:

“Verimliliği ve katma değerli ürünleri odağımıza alarak yeni bir başarı hikayesi yazmaya ihtiyacımız var.” Çok yerinde bir saptama, bizim de altını çizdiğimiz bu zaten! Peki bu işler makroekonomik düzlemde nicel olarak hesapların dengesiz olduğu ve tutmayacağı baştan belli olan, nitel olarak “Ekonomik NATO” ruhuyla cisim bulmuş orta erimli izlencelerle olabilir mi? Nasıldı Asu Maralman’ın şarkısı: “Olur olur bal gibi olur…Yaşayalım gönlümüzce / Ötesini hiç düşünme..” Niye düşünmeyelim, gonzo kapitalizm (3) ve zombi ekonomik yönetim ve kurumlar, zombi şirketler kazansın diye mi? He yaa!

DİPNOT:
(1): Kavramlarla ilgili açıklama notu için bkz.:
https://www.herkesebilimteknoloji.com/yazarlar/melih-bas/hos-geldin-stratejik-arastirmalar-v-verimlilik-genel-mudurlugu
(2): https://www.dahaiyibirgelecek.org/turkiye-verim-arastirma-raporu
(3): Gonzo kapitalizm, aynı gonzo pornografi gibidir. Ayrıntılı bilgi için şunlara bkz.
https://www.youtube.com/watch?v=ilwoHFEHpPI /
https://www.google.com.tr/books/edition/Gonzo_Capitalism/uwWjEAAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&printsec=frontcover