Türkiye’nin en önemli ekonomik sorunu ve kurumu nelerdir?
Başlıktaki soruyu sokaktan geçen herhangi vatandaşa sorsak, eminin aşağı yukarı aynı cevabı alırız.
En önemli ekonomik sorun: İŞSİZLİK
En önemli ekonomi kurumu: TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI
Burada bir terslik yok mu? Sadece bence değil, herkesçe bir terslik olduğu çok açık ortada.
Ekonomide en önemli sorun işsizlik, ekonomide en önemli kurum, işsizliği çözmeyi hedefine yasası gereği alamayan Merkez Bankası.
Türkiye’de “geniş tanımlı işsizlik “rakamına baktığımızda 10 milyon işsiz olduğunu, bunun da yaklaşık yüzde 30 işsizlik oranına denk geldiğini biliyoruz.
EĞİTİMLİ TARAF VAHİM DURUMDA
Araya bir bilgi sokalım.
Biliyorsunuz Türkiye’de işsizliğin nedenlerinden biri özellikle Orta ve Batı Asya ülkelerinden ülkemize gelen, kayıt dışı ve çok ucuza çalışan göçmenlerin ciddi bir rakamda olmasıdır. Bu ülkeler hangileridir, sayarsak; başta Suriye olmak üzere, Özbekistan, Afganistan, Irak ve siyahi Afrika ülkelerinin başta geldiğini söyleyebiliriz. İstanbul Aksaray-Laleli civarında dolaşırsanız, hangi ülkede yaşadığınızı şaşırırsınız.
Bu ülkelerden, Türkiye’de çalışmak için gelenlerin, özellikle Afgan ve Özbek kökenli olanların, döviz kurunda yükselme sonrası maliyetlerinin artması nedeniyle işten çıkartılmaları (Ya da kendilerinin ayrılması) sonucunda ülkelerine geri dönmeye başlaması, özellikle niteliksiz işgücünde istihdamın artmaya başladığı, muhtelif iş insanları ve bankacılardan bana iletilen bir bilgi olduğunu ayrıca belirtmek isterim.
Buradan şu sonuca varmak mümkün, eğitimli işgücünde işsizlik daha vahim durumda.
MERKEZ NE MESAJ VERDİ?
Gelelim Merkez Bankası'na.
16 Aralık 2020 Çarşamba günü yeni atanan Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal’ın “2021 yılı Para ve Kur Politikası sunumu vardı.
Doğal olarak başından sonuna kadar izledim.
Çok özetle;
- 2021 yılında fiyat istikrarı ve enflasyona hassasiyetle eğileceklerini,
- 2021 yılsonu enflasyon hedefinin yüzde 9.6 olduğunu,
- 2023 yılsonu enflasyon hedefinin yüzde 5 olarak belirlendiği için bu hedefe kilitlendiklerini,
- Özelikle SWAP'lar konusunda daha şeffaf raporlama yapacaklarını,
Döne döne bunları anlattı.
Gazeteci ve ekonomistlerin sorduğu tüm sorulara yukarıdaki 4 şık çerçevesinde cevap verdi.
Yıllardan bu yana Merkez Bankası, ortalama ayda bir, özellikle ekonomi konusunda gündem haline gelir. Gerek Para Politikası Kurulu toplantısı, gerek enflasyon bilgilendirme toplantıları gerekse de yılık raporlama konularında. O dönemin Merkez Bankası Başkanı da ekranların karşısına geçer ve sunum yapar, gazeteci ve ekonomistlerin sorularını yanıtlar.
Bu tabloda BloombergHT’den Gizem Uzuner’in hazırladığı Türkiye ve bir kısım ülkelerdeki salgın öncesi ve sonrasında enflasyon oranlarını gösteren tablo var.
Tablodan da görüleceği gibi enflasyon konusunda durumumuz ne salgın öncesinde nede sonrasında pek iç açıcı değil.
Koca kurum tek hedefi yapmış, durum içler acısı. Bir kısım Merkez Bankası çalışanını ben de tanımasam, bunları özel mi seçip buraya koyuyorlar diyeceğim.
Ama çok iyi biliyorum ki Merkez Bankası çalışanları, konularında Türkiye’nin en yetkinlerinden. Ama tabloya bakın, petrol ve yeraltı zenginliklerin sahibi Nijerya ile yarışıyoruz. Nijerya tabi ayrı bir konu. Küçümsemek için söylemedim. Bu yeraltı zenginlikleri, her türlü şeytanın bu ülke üzerinde dolaşmasına neden oluyor.
İŞKUR TOPLANTI YAPMALI
Sonuca gelirsek;
Türkiye’nin bir numaralı ekonomik sorunu, zaman zaman gündemin bir numaralı konusu İŞSİZLİKTİR.
Enflasyon sorununun sahibi var. Her ay tüm ekonomistlerimizin karşısına çıkıp hesap veriyor.
Türkiye’de en büyük ekonomik sorun olan işsizliğin, İşsizlerin sahibi yok mu?
İş ve İşçi Bulma Kurumu'ndan (İŞKUR) da böyle toplantılar bekliyoruz.
Belki ekonomistlerin, İŞKUR’a soracak soruları, İŞKUR yöneticilerinin de ekonomistlere vereceği cevaplar vardır.