Üç yazar üç kitap
Çok sevdiğim üç değerli yazardan gelen kitapları anlatmak istiyorum. Prof. Ali Demirsoy, Feridun Andaç, Zülfü Livaneli… Çocukluk arkadaşım Prof. Demirsoy’un bilim adamı kimliği ve evrim üzerine yazdıkları hep gündemde. Feridun Andaç yaşam sürecimde, en çok konuştuğum, kardeşim dediğim bir yazar. Zülfü Livaneli, hayranlık duyduğum ülkemin yüz akı sanatçısı/yazarı. İşte onların kitaplarını anlatacağım bugün.
BİR EĞİNLİ NASIL YAŞADI/ ALİ DEMİRSOY
Prof. Ali Demirsoy, Kemaliye’nin Yuva köyünden, ben de Toybelen köyündenim. İlkokulu birlikte okuduk, ortaokula üç yıl köylerimizden yürüyerek gidip geldik. Dünyanın en önemli bilim adamlarından birisi oldu. Ama ikimiz de köylerimizi ve Kemaliye Eğin’i hiç unutmadık. Binlerce sayfa bilimsel kitaplar yazar Ali, zaman zaman yöresine döndü, değerlerini anlattı; bazen anılarını, bazen yerel dili, bazen fıkralarını anlattı. “Bir Eğinli nasıl yaşadı?” kitabının sponsorluğunu Hidromek firması yapmış. Hidromek’i kuran Hasan Bozkurt da Kemaliye’nin Başpınar köyünden Ankara’ya gelmiş ve bugün dünyanın tanıdığı “Hidromek” firmasını kurmuş. Bu kitabın yayınlanmasına katkı sunacağını vefatından önce söylemiş çocuklarına; Mustafa ve Ahmet Bozkurt da onun sözünü vasiyet kabul edip 620 sayfalık bu kitabın yayımlanmasını sağlamışlar, kitabın girişinde Hidromek’in sahibi Hasan Basri Bozkurt’un yaşamı ve fotoğrafları yayımlanmış. Prof. Ali Demirsoy anılarını, Kemaliye’deki yaşamı kültürel motiflerini fotoğraflarla anlatmış. Geleneklerini, özgün mimarisini, folklorunu ve geçmiş yaşamdan kesitleri yaşadıklarıyla yoğurarak yazmış. Tarihi ve geçmişiyle ilgili, yaşamı ve olayları da anlatarak çok önemli bir eser meydana getirmiş.
KAPLICADA SON YAZ/ FERİDUN ANDAÇ
Ülkemizin en önemli eleştirmeni yazar Feridun Andaç “Kapılacada Son Yaz” üçleme romanının “Sandım ki Göğün Cennet” adlı ilk kitabını yayımladı. Eksik Parça Yayınları tarafından yayımlanan romanda Feridun Andaç, dünyanın çok önemli yazarlarından, düşünürlerinden alıntılar yaparak çizimlerine de yer vermiş. Feridun Andaç Erzurumludur. Memleketiyle ilgili çok önemli kitaplar yaptı. Erzurum’un geçmiş yaşamını ve değerlerini hep anlattı. Daha önce yayımlanan Erzurum kitabı çok önemli bir eserdir. O kitabın fotoğraflarının bir bölümünü de ben çekmiştim. Çoktandır bu roman için çalıştığını biliyordum ve heyecanla bekliyordum. Zaman zaman kapanır bu romanı yazardı. Kitap arkasında şöyle yazılmış;
“Bir yere, bir zamana ve bir döneme bakışın alıntısıdır kaplıcada son yaz. Yaşanan zamanlarla akıp giden günlerin kesişme noktalarında buluşan insanların öyküsü… Değişen dönüşen her şeye tanıklığı içeren İğdebeli Hoca’nın yalnızlığında, ülkenin yakın dönemine bakışla başlayan bu öykü yurdun en ücra köşesindeki kaplıcaya oradan yaşanan dünyanın sessizliğine uzanır” örgüsünü sürüyor.
Feridun Andaç, yaşamından izler var gibi anlatımlar var. Çok özel bir roman, sindire sindire okumak gerekiyor. Romanın kahramanlarının isimleri başlık oluyor. Her kahramanın adı yazılarak başlanan bölümlerde, dünya edebiyatından/düşün dünyasından alıntılar/sav sözler yazıldıktan sonra romanın örgüsüne geçiliyor. Zaman anlatıcı devreye giriyor. Bölümler arasında siyah bir sayfa var. Heyecan verici, insanı düşündüren silkeleyen bir roman, üçlemenin ilk kitabı, “Sandım ki Göğün Cennet”. Okunması gereken önemli bir roman, bir yazın ustasının, anılar ve düşün dünyasını yoğurarak yazdığı ilginç ve değerli bir roman üçlemenin diğer kitaplarını heyecanla bekleyeceğim.
Eksik Parça Yayınları / 2021
EDEBİYAT MUTLULUKTUR/ ZÜLFÜ LİVANELİ
Zülfü Livaneli’nin, “Edebiyat Mutluluktur”u son günlerde okuduğum önemli bir deneme kitabı. Büyük sanatçının yazdığı denemeler çok etkileyici/derin… Bir denemesinde, “İhtiyar Adam ve Deniz” romanından çok etkilendiğini yazıyor. Hemingway’in kitabından ben de çok etkilenmiştim. Sinema - edebiyat ilişkisine değinirken Yaşar Kemal’in, “Yer Demir Gök Bakır” romanının çekimine de değiniyor. Yüreği zengin bir yazardır Zülfü Livaneli, sanatlarla beslenmiş romanlarıyla okurunu çok etkilemiştir. Müzik, edebiyat, sinema bu üç sanat disiplini ile çok uğraşan evrensel romanlar ve evrensel şarkılar üreten Zülfü Livaneli kendi filmlerinin de müziklerini yapmıştır. Kitabın arka kapağında, “Çok yönlü sanatçının anılarından muhteşem bir çalışma olan ‘Edebiyat mutluluktur’ kitabı bir taraftan edebiyat-moda-tüketim ilişkisi gibi güncel sorunlara ışık tutarken diğer taraftan edebiyatın temaları burjuvaziyle kurduğu ilişki ve savaş dönemlerinin edebiyat üzerindeki etkileri gibi geleneksel sorunları tartışıyor” diye yazılmış. Evrensel temalar bölümünde, “Bu yüzden ben Yaşar Kemal için “yerelden evrensele giden yazar tarzındaki tanımlamaları pek beğenmiyorum. Bu çapta bir yaratıcılık hem yereldir hem de evrensel yaratıcılık her yerde yaratıcılıktır. Ve bu dünyanın en büyük yaratıcılarından biri Yaşar Kemal adıyla Türkiye’ye nasip olmuştur.” Çok rahat okunan insanı etkileyen düşündüren / bilgilendiren denemeleri mutlaka okuyun.
İnkılap Kitap / 2021