Ünlü ozandan sevgi dizeleri

Bu haftaki konuğumuz dünyaca ünlü Macar ozanı Endre Ady’nin kısaca özyaşamı:
Dünya edebiyatının da büyük ozanlarından sayılan Macar ozanı Endre Ady, 1877-1919 yılları arasında yaşadı.
Hukuk eğitimini bitirir bitirmez de, gazeteciliğe başladı.
Sevgilisi Adel, onun yazarlık ve ozanlık sürecinde en yakın yoldaşı oldu ve Leda adıyla ölümsüzleşti.
Ady; ilk başlarda Fransız sembolist akımının etkisinde kaldı.

Endre Ady
1914 yılında, I. Dünya Savaşı başlayınca Ady çok üzüldü. Çünkü o daha değişik ve insanlık yararına güzel oluşumlar bekliyordu!..
Ady; kendisine karşıt olanların çok ağır eleştirilerine uğradı. Ne var ki kendine çok yakın bir ozan olarak algıladığı Endre Ady’yi, büyük bir sevgiyle bağrına basan Macar halkı, onun ölümüne çok ağladı...
Şiirleri okul kitaplarına girdi: Pek çok yere anıtları dikildi.
Ve günümüzde de artık Macar halkı, onun hasımlarından birini bile anımsamıyordu...
Aşağıda ondan çevirdiğim iki şiiri sunuyorum:


GÖZLERİNE BAKIYORUM
Kırışmış avuçlarıma alıyorum,
Severekten ellerini usul usul.
Artık yaşlanmış gözlerimle,
Hep senin gözlerine bakıyorum.
Ebeden dededen kalan bu hep aynı koşu,
Bitti bitecek bu topraklar üstünde...
O yüzden bir sığınak yok mu diyorum, yok mu
Hani şu son demlerimde ve baş başa seninle?
Usulca severekten ellerini,
Kırışık avuçlarıma alıyorum.
Gitgide yaşlanan gözlerimle,
Hep senin gözlerine bakıyorum.
Acep kaç gün bırakırlar daha beni,
Seninle böyle baş başa, bilemem ki
Ama hep gözlerine bakıyorum gene de,
Böyle ellerini tutaraktan, hep ellerini…
(Çeviren: Yaşar Atan)

***

BİRAZCIK İYİLİK ADINA
Azıcık İyilik kalmışsa daha içimde benim,
Ağlayıp sızlanmadan Tanrım, hemen söyleyim:
Hükmü benden sonra da sürüp gitsin bu iyiliğin!
Nice güzelliklerle yüklüydüm hani ilk geldiğimde.
Çekip aldı ellerimden tümünü senin dünyan.
Çaresiz bir acı koydu yüreğime.
Bana bir zamanlar bakar bakar da sevinirdin.
Gene bırakma beni bundan böyle de Tanrım,
Hani beni sevmeyen o adamların ellerine.
Gerçi çoktan çekip gitti Günah ve Zaman
Ve ben de alıp başımı giderken Tanrım,
Nolur, içimde biraz da İyi Şeyler kalsın…
(Çeviren: Yaşar Atan)

***
Dünyamızın güzelliğini sık sık şiirlerle paylaşsak, diyorum...
İyi haftalar dileğiyle iki şiirimi sunuyrum:

GURBET MENEKŞESİ
Ta uzaklardan duydum sesini
Topraktan daha dün püskürüp çıkmış
Akdeniz mavisi
Yaprakları yeşile çalmış
Gurbet menekşesi
Eğildim kokladım da kokladım
Büktü boynunu
Akdenizli çiçekler anladım
Göçmen topraklarında
Kokmuyordu.

(Yaşar Atan)
***

YARAMAZ YILDIZLAR

Yıldızları özlediğimde hemen
Doğduğum kent Afrodisyas gelir aklıma
Afrodit’in taht kurduğu kenttir hani
Hep gökyüzüne bakardım işte oralarda
Sel gibi akarken yıldızlar geceleri
Zaten beni uyutmazlardı onlar
Ve sık sık sorardım babama
Güneşin yanında gün boyu
Neden o yıldızlar da yok diye
Güneş sarıp sarmalar onları derdi babam
Işıklarıyla günboyu
Kaçmasınlar düşmesinler diye
Çünkü çok yaramazdır o yıldızlar
Yoksa iner gelirler hemen buralara
Ateşböcekleri gibi
Ve oynaşırlar gün boyu
Hem seninle
Hem sencileyin
O yaramaz yarenlerinle
Sonra da gökyüzüne bakar bakar
Kahkahalarla gülerdi
Rahmetli.
(Yaşar Atan)
***
Mitolojiyle ilgilenen okurlarımız için son çıkan kitabımız:
HOMEROS’UN İZİNDE – İLYADA ÖYKÜLERİ (Boyalı Kuş Yayınları)