Unutulan yıllar

Niyazi Berkes, 1940-1950 yılları arasında Ankara Dil Tarih Coğraya Fakültesi’nde (DTCF) öğretim üyeliği yapmış değerli bir bilim adamı. 1908’de Kıbrıs’ta doğmuş ve 1988’de İngiltere’de ölmüş. Kendisinin ve ülkenin yaşadığı inanılmaz olayları yazmış. Anılarını Ruşen Sezer yayıma hazırlamış ve Niyazi Berkes’in anıları İletişim Yayınları’ndan “Unutulan Yıllar” adı altında yayımlanmış. Berkes anılarında II. Dünya Savaşı öncesi ve sonrasında Türkiye’nin siyasal oluşumunun izlediği çizgiyi ve o dönemlerde siyasetin aktörlerinin resimlerini mükemmel bir şekilde çekmiş, analiz etmiş ve gelecek nesillerin politikacılarına ders almaları için aktarmış. Günümüz politikacıları, özellikle CHP’de politika yapmak isteyenler bu anıları mutlaka okumalı ve CHP’nin günümüzde sola açılma konusunda neden zorluk yaşadığını anlamalı ve bu zorluğu aşmanın yollarını aramalıdır.

Turancılık güçleniyor

Niyazi Berkes, Behice Boran ve Pertev Naili Boratav DTCF’de hocalık yaparken ırkçıların, Turancıların kopardıkları yayga-

ralar sonucu üniversiteden kovulmuş ve yabancı ülkelere sığınmak zorunda bırakılmışlardır. Suçlamaları yöneltenler o zamanın ırkçıları. Irkçılık ve Turancılık ülkemizde Nazi Almanya’sının başlattığı savaş ve onun nasyonalizm anlayışında yatan ırkçılık ilkesinden beslenerek güçlenmiştir. Savaşın başından beri Alman Büyükelçisi Von Papen’in yönlendirmesi ile hükümet ve CHP ileri gelenleri, bazı aydınlar ve gazete-

ler Nazi Almanya’sından yana tavır almışlar ve onun Rusya’yı yenerek Orta Asya’daki Türklere özgürlük getireceği ve böylece Büyük Türk Devleti’nin kurulacağı sanısına kapılmışlardır. Almanya’nın yenilgisi yerli faşistlerin hayallerini yıkmış fakat kartopu bir kez yuvarlanmaya başladığı için Türkçülük akımı ivme kazanarak ülkemizde 1940-50 yılları arasında bir cadı avı başlatılmasına neden olmuş ve üzülerek belirtelim, bu cadı avının avcısı da CHP olmuştur.

CHP’nin değişmesi istendi

Savaş sonrasında ideolojik bir yanılgı içine düştüğü anlaşılan CHP ülke aydınlarının ve yazarların hedef tahtası olmuş, örneğin Vakit gazetesinde Başyazar Asım Us savaş sonrasında Avrupa’nın değişen siyasal düşünce yapısından CHP’nin esinlenmesi gereğine işaret ederek, “CHP İngiliz İşçi Partisi gibi sol bir parti olmak için kendini değiştirmelidir” demiştir (s.320). CHP sola açılmaya ve değişime Ecevit dönemine kadar direnmiştir. Ecevit’in ortanın solu açılımı başlangıçta bu ülkenin yurtseverlerin heyecanlandırmış fakat etrafını saran tutucu ve gerici tayfası bu akımın da kısa zamanda yozlaşmasına neden olmuştur.

Derisini değiştiremeyen yılan ölür

Berkes’in anıları, CHP’nin yıllardır yaşadığı bunalımın temel nedenlerini çok akıllıca ortaya koymuş ve bir zamanlar Alman hayranlığından kaynaklanan nedenlerle sola karşı olan tutumunu iyi analiz etmiştir.

Savaş sonrasında aniden saf değiştirip Amerika’nın kollarına atılan CHP böylece temel bir ideolojiden yoksun olduğunu açıkça ortaya koymuştur. Kurulduğu yıldan Atatürk dönemi boyunca doğru bir çizgi izleyen ve doğru şeyler yapan CHP, Atatürk’ün ölümünden sonra yaşanan Milli Şef döneminde büyük yanlışlar yaparak bu yanlışların mirasını günümüze kadar taşımıştır.

Bütün CHP’liler ve ülkemizde siyaset yapanlar “Unutulan Yıllar” kitabını mutlaka okumalı ve kendilerini sorgulamalıdırlar. Özellikle CHP yöneticileri kitapta anlatılan yanlışlardan ders alarak kadrolarını ve inançlarını değiştirmelidir. CHP artık tarikatlara değil, emekçilere açılarak iktidar kapısını aralayabileceğinin ayırdına varmalıdır.