Uygarlığın ölçütü kadının özgürlüğü
Asya’dan yükselen çağdaş uygarlığın en belirgin farkı, kadınların özgürleşmesi. Amerikan yaşam tarzı kadını bir cinsel metaya dönüştürüp şiddetin hedefi haline getirirken, Çin Halk Cumhuriyeti, büyük Çin devrimin kazanımı olarak, kadınlara yaşamın her alanında yeni özgürlükler kazandırıyor.
Çin’in hükümet organı olan Devlet Konseyi, Eylül 2021'de cinsiyet eşitliğini teşvik etmek ve kadını özgürleştirip toplumsal yapıyı güçlendirmek için Çin'de Kadınların Gelişiminin Ana hatlarını (2021-30) açıkladı.
Bu programa bağlı olarak Çin, “kadınlara karşı ayrımcılığı” tanımlamak için “Kadın Hak ve Çıkarlarının Korunmasına İlişkin Kanun”u yeniliyor. Yasa değişikliğinde kadınlara karşı zihin kontrolü eylemleri yasaklanıyor, kadın bedeni ticaretine kesin yasaklar getiriliyor. Taslak, 20 Aralık 2021 Pazartesi günü müzakere edilmek üzere Ulusal Halk Meclisi Daimi Komitesi’ne (UHM) sunuldu. (1)
İSTANBUL SÖZLEŞMESİ DEĞİL ÇKP KORUYOR
Taslak, “kadınlara karşı ayrımcılığın” içeriğini belirleyerek ülkenin, kadın hak ve çıkarlarının korunmasını iyileştirmek için gerekli önlemleri almasını öngörüyor. Böylece, kadınlara yönelik her türlü ayrımcılığı ortadan kaldırılmasını ve kadınların yasal haklarını kullanmasına yönelik kısıtlamaların kaldırılmasını ve aksine hareket edenlerin cezalandırılmasını düzenliyor.
Taslak, Çin Anayasası’nda güvence altına alınan cinsiyet eşitliğini geliştirmek için, kadın ve erkek arasındaki fiili eşitliğin gerçekleştirilmesini hızlandırmak için geçici özel önlemler ekliyor.
Taslağa göre, işverenlerin işe alım sürecinde aşağıdakileri yapmasına izin verilmeyecek:
• İşe alımı erkeklerle sınırlandırmak veya onlara öncelik vermek,
• Temel kişisel bilgilere ek olarak, kadın başvuru sahiplerinin evlilikleri, ebeveynlik durumları ile evlenme ve çocuk sahibi olma planları hakkında daha fazla araştırma yapmak,
• İstihdam için yapılan tıbbi muayenelere hamilelik testlerini dâhil etmek,
• İstihdam koşulları olarak evlilik ve çocuk sahibi olmaya kısıtlamalar getirmek,
• Kadınları cinsiyete dayalı olarak çalıştırmayı reddetmek,
• Kadın istihdam standartlarını farklı bir şekilde yükseltmek için başka eylemlerde bulunmak.
Taslak ayrıca, işyerinde cinsiyet ayrımcılığını ortadan kaldırma mekanizmasını da düzenliyor:
• Kadın çalışanların özel hak ve çıkarları için toplu sözleşmelerde hükümler konulacak,
• İşletmelerde cinsiyet eşitliği için bir raporlama sisteminin oluşturulması zorunlu hale getirilecek.
CİNSEL TACİZE KARŞI SERT ÖNLEMLER
1 Ocak 2021’de yürürlüğe giren Çin'in ilk Medeni Kanunu, cinsel taciz için ilkesel hükümler getiriyor. Ancak pratikte cinsel tacizi tanımlamanın zorluğu göz önüne alındığında, Ulusal Halk Meclisi’ne sunulan taslak cinsel tacizin önlenmesinde daha yönlendirici ve kanun uygulayıcılara kolaylık sağlayacak ana biçimleri netleştiriyor.
Taslağa göre, bir kadına yönelik cinsel taciz ağır suç olarak tanımlanıyor. Kadınlara yönelik cinsel çağrışımlar veya imalar içeren sözcükleri içerecek şekilde ileti yollamak suç sayılacak; uygunsuz ve gereksiz fiziksel davranış; bariz cinsel çağrışımı olan resim, metin, bilgi, ses veya video çekmek veya yaymak veya cinsel ilişki kurmanın bir yararı olacağını ima eden söz, davranış ve eylemler suç olarak tanımlanıyor.
Taslak, cinsel taciz mağduru kadınların ilgili birim ve makamlara şikayette bulunabilmesini şart koşuyor. Bu birim ve makamlar şikayetleri ivedilikle ele alacak ve mağdurları yazılı olarak bilgilendirecek. Kadın mağdurlar, olayı ayrıca kamu güvenlik organına bildirebilecek veya bir halk mahkemesinde dava açabilecek.
Kız çocuklarının satışı ve yasa dışı evlat edinilmesi yoluyla kadınlara yönelik şiddet de yasaklanıyor ve kadınların fuhşa zorlanmasına ağır cezalar getiriliyor.
NAFAKADA KADINA AYRICALIK
Tasarıya göre kadın, çocuk yetiştirmek, yaşlılara bakmak ya da kocasına işte yardımcı olmak gibi daha fazla yükümlülük üstleniyorsa, boşanma durumunda kocasından tazminat talep etme hakkı bulunuyor.
Tazminat usulü her iki tarafça kararlaştırılacak ve anlaşma sağlanamazsa, tasarıya göre bir halk mahkemesinde dava açılabilecek.
BM’YE GÖRE ÇİN’DE KADINLARIN KONUMU
BM Genel Sekreteri ve BM Kadın Birimi İcra Direktörü Phumzile Mlambo-Ngcuka’nın açıkladığına göre Çin’in kadın hakları konusundaki başarıları şöyle sıralanıyor: (2)
• 2012'den bu yana Çin 41 milyon kadını yoksulluktan kurtardı.
• İlkokul çağındaki kızların okullaşma oranı yüzde 99,9,
• Yüksek öğrenim öğrencilerin yarısından fazlasını % 52,5’ini kadınlar oluşturuyor,
• Toplam işgücünün yüzde 40'ını kadınlar oluşturuyor,
• Tarımsal işgücünün yaklaşık yüzde 70'ini kadınlar oluşturuyor,
• İnternet işletmelerinin yüzde 55'i kadınlar tarafından kurulmuş bulunuyor,
• COVID-19 salgınıyla mücadeleye Çin’de de kadınlar öncülük ediyor,
• Ücretsiz bakım işinin kadın erkek eşit paylaşımında Çin lider…
MİLLİ DEVRİMCİ DİNAMİKLER KADINI KORUR
İnsanlığın tarihi süreçte özgürleşmesi toplumsal devrimlerle gerçekleşti. Her yeni devrim kadını daha da özgürleştirdi. Türk devrimi de Türk kadınını özgürleştirdi. Devrimler kesintisiz sürerken kadın haklarının, kadın özgürleşmesinin de uygarlıkla özdeşlenmesine tanık oluyoruz. Bugün, Çin’de kadının hak ve özgürlükleri Türkiye’ye dayatılan “İstanbul Sözleşmesi” gibi emperyalist merkezlerin kontrol edici anlaşmalarıyla değil, ülkenin kendi milli, devrimci dinamikleriyle sağlanıyor.
Dipnotlar
(1)https://www.globaltimes.cn/page /202112/1242977.shtml?id=11