Varlıkların yurtdışına kaçırılması
Cumhurbaşkanı Muş’ta öyle bir laf etti ki sonra düzeltme yapsa da kırılgan olan piyasalarımızda dedikodu ve kaygılar artmış durumda. Bu kaygılar Türkiye’den para ve varlıkların nasıl yurt dışına çıkartılabileceğini bilmek gerektiğini ortaya koyuyor.
TÜRKİYE’DEN GİDECEK YERLİ SERMAYE
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararın 13. maddesi çerçevesinde;
Türkiye’de yerleşik kişilerin, yurt dışında yatırım yapmak veya ticari faaliyette bulunmak amacıyla şirket kurmaları, ortaklığa katılmaları ve şube açmaları için, nakdi sermayeyi bankalar aracılığıyla, ayni sermayeyi ise gümrük mevzuatı hükümleri çerçevesinde ihraç etmeleri serbesttir.
Türkiye’de yerleşik kişiler: Yurtdışında işçi, serbest meslek ve müstakil iş sahibi Türk vatandaşları dahil Türkiye’de kanuni yerleşim yeri bulunan gerçek ve tüzel kişileridir.Yabancı yatırımcıların Türkiye’de kurulu şirketleri de Türkiye’de yerleşik kişilerdir.
KİŞİSEL SERMAYE HAREKETLERİ
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararın 14. maddesi çerçevesinde; Türkiye’de ve dışarıda yerleşik gerçek kişilerin, bankalar aracılığıyla kişisel sermaye hareketlerine ilişkin yurt dışından yurt içine ve yurt içinden yurt dışına yapacakları transferler serbesttir. Kişisel sermaye hareketlerinin kapsamı bakanlıkça belirlenir.
YURTDIŞINDA GAYRİMENKUL ALINMASI
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararın 16. maddesi çerçevesinde; Türkiye’de yerleşik kişilerce yurt dışında gayrimenkul ve gayrimenkule bağlı ayni hakların satın alınması amacıyla bankalar vasıtasıyla yurt dışına döviz ve Türk parası transfer ettirilmesi serbesttir.
YURTDIŞINDA MENKUL KIYMET ALMAK
Menkul kıymetlerin ve diğer sermaye piyasası araçlarının yurda girişi ve çıkışı serbesttir. Kamu kurum ve kuruluşları hariç olmak üzere, Türkiye’de yerleşik tüzel kişilerce ihraç veya halka arz olunacak sermaye piyasası araçlarının, sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde Sermaye Piyasası Kurulu’na kaydettirilmesi koşuluyla yurt dışında satışı serbesttir.
YURTDIŞINA DÖVİZ ÇIKARMA
Yurda döviz ithali ve yurttan döviz ihracı serbesttir. Ancak 10 bin avro veya eşitini aşan efektifin yurtdışına çıkarılması bakanlıkça belirlenecek esaslar dahilinde yapılır.
Bankalar, ithalat, ihracat ve görünmeyen işlemler dışındaki yurtdışına yapılan 50 bin ABD doları ve eşiti dövizi aşan transferlere (Döviz tevdiat hesaplarından yapılan transferler dahil) ilişkin bilgileri, transfer tarihinden itibaren 30 gün içinde bakanlıkça belirlenecek mercilere bildirirler.
SERBEST KAMBİYO REJİMİ
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararı ile Türkiye 7 Ağustos 1989 tarihinden itibaren serbest kambiyo rejimine geçmiştir.
Bu kararın yürütülmesinden Bakanlar Kurulu sorumludur.
Serbest kambiyo rejiminde kısıtlamalar getirebilmek için yasal düzenleme ve 32 sayılı kararın değiştirilmesi gerekir.
Ancak yasal düzenleme bi tarafa dış ticaret,yabancı yatırım ve küresel ekonomi gerçekleri nedeniyle kambiyo rejiminde temel değişiklikler yapmak şu an için zor. Ancak yasal değişiklikler Başkanlık sisteminde kolaylaşacaktır. Cumhurbaşkanı kararnamesi ile kambiyo rejiminde değişiklikler yapılabilir hale gelebileceğiz.
YASAL OLMAYAN MAL KAÇIRMA
Gelecekten kaygı duyanlar, ülkesine güvenmeyenler, iktidarlardan korkanlar kambiyo rejimi esaslarına göre yurtdışına para ve varlık transferi dışında yurt dışına para ve varlık transfer edebilirler.
1- Üç kişilik bir aile her ay yurt dışına çıkıp 6 ayda 720 bin avro yurt dışına yanlarında götürebilirler.
2- Sık sık yurtdışına giden iş adamı sürekli efektif yanında götürebilir.
3- 50 bin doların altında çeşitli kişiler tarafından defalarca yurtdışına havale edilerek milyonlarca dolar yurt dışına çıkartılabilir.
4- Beş yıldızlı bir otelin lobisinde “para transfer mutemedi”ne 10 milyon dolar verip Man Adası’nda banka hesabınızda 10 milyon dolarınız olabilir.
5- Off-shore şirketlerinden düzenlenen fiktif çeşitli hizmet faturaları bedeli yurt dışına transfer edilebilir. Çünkü hükümet yıllardır off shore ülke ve bölgelerinde vergi kesilmesine ilişkin yasal düzenlemeyi yapmıyor. Bu nedenle leblebi gibi fatura kesiliyor.
6- Yurtdışında özellikle off-shore bölgelerinde kurulan naylon şirketlere sermaye avansı veya taahhüdü olarak milyonlarca dolar havale edilebilir. Naylon şirkete sahip olursunuz ve paranız bu şirket vasıtasıyla size aktarılmış olur.
Say say bitmez... Uzman maliyeci ve hukukçusu olan kişi ve kurumlar için “kuyruk yapmak”, “mal ve para kaçırmak” çok kolay. Ülkeyi yönetenler bunu bildiği için varlık barışı, vergi affı gibi düzenlemeleri sıkça yapıyor. Peki MASAK ne işe yarıyor, sorusunu başka bir yazıda irdeleyelim.
Hatırlatalım; parası olmayanlar bu yazdıklarımızı boş verebilirler...