Yusuf Has Hacib’in dilinden sesleniş! Üryan geldik üryan gideriz

Çıplak doğmuş olan insan çıplak gidecektir; dünya malını
toplamak neye yarar, tekrar bırakılacak olduktan sonra.

Fakir ölürse, zahmetlerinden kurtulur; zengin ölürse
malını bırakır, fakat onun vebalini birlikte götürür.

Malını insanlara dağıt, yedir ve içir;
mal seni kullanacağına sen onu kullan.

Geride kalması yazılı olan malı niçin topladın;
ihtiyacından artan malı niçin başkalarına dağıtmadın?

Bir insan dünyaya tamamen sahip olsa bile,
sonunda dünya kalır; onun kısmetine ancak iki bez düşer.

AÇ GÖZLÜ VE CÖMERT

Gözü aç olan bütün dünyayı elde etse bile
ona zengin denilmez, denilemez.

Yoksul derler, yoksul olan kimdir;
yoksul, istediği kadar zengin olsun, açgözlü olandır.

Gözü aç insan, kara toprağın tozu
gözüne dolana kadar mala doymaz.

Cömert derler, cömert kimdir;
cömert canını feda ederek insanın hakkını verendir.

Gümüş dağıtmak cömertlik değildir
cömert halk için canını feda eder.

DÜNYA ZEVKLERİNE BAĞLANMAK

Yerken, içerken öküz gibi yedim içtim;
heva ve heves peşinde koşarken tozu dumana kattım.

Ben şimdi nice insanlara kızdım, sövdüm;
günahsız ve yoksullara el kaldırdım, dil uzattım.

Ben nice dilek ve arzunun arkasından koştum;
kudurmuş bir kurt gibi dünyayı inlettim.

Ben insanları tutup zorla paralarını aldım;
kimine çıkıştım, kimini yerdim, kiminin de canını yaktım.

Rabbim bana: Nasıl böyle yaptın? diye sorarsa,
ne mazeretim var, çok utanılacak hale düştüm.

Çıplak gelmiştim, toprağa yine çıplak gireceğim,
neden kendimi dünyaya bu kadar bağladım.

Yılan, haşerat ve böceklerin yemi olan bu vücudu ben niçin nimet içinde besleyerek yetiştirdim.
Erdemli insanın bıraktığı miras bir çanak ile bir değnektir.

İNSANLIK

Kişi gönlünü çıkarıp avucuna koyarak,
başkalarının önünde mahcup olmadan dolaşabilmeli.

Kuta yükselmek için insana doğruluk gerekli;
insanlık doğruluğun adıdır, inan.

İnsan nadir değil, insanlık nadirdir;
insan az değil, doğruluk azdır.

Kişi, birisinin ayıbını görürse, üstünü örtmelidir.
oğula ve kıza bilgi ve erdem öğretilmelidir.

Ey asil kişi insanlığı bırakma;
insanlara karşı daima insaniyetle davran.

EMEK

Ömür aziz değil, emek azizdir;
bu emeğe sarf edilmeyen hayata yazıktır.

Sana bir kişinin gerçekten emeği geçmişse,
bu emeği unutma ve ona karşı ölü gibi hareketsiz kalma.

Kimin sana biraz emeği geçerse, sen ona karşı daha fazlasını yapmalısın.

Başkasının emeğini takdir etmeyen kişi,
tam manasıyla öküz olur, ey devletli adamı.

Yürü, adın öküze çıkmasın, insanlık yap;
insanlara karşı insaniyetle hareket ederek insan ol.

İnsana insanlığından dolayı bu ad verilmiştir;
insan insanlık ile bu adı yükseltir.

DOĞRU SÖZ

Sözü doğru söyledim, o sert ve acı oldu;
doğru söze tahammül eden akıllı insandır.

Doğru sözden başkasına söz deme;
doğru ile eğri arasındaki fark beyaz ile siyah arasındaki fark gibidir.

Sözü çok söyledin, dikkat et,
tazeliğini kaybetmesin çok sözden insan usanır ve bıkar.
Dilim kendisini tutamadı ve çok konuştu sözüm azalmadı, fakat itibarı azaldı.

BAYRAMLARDA LOKUM DEĞİL KİTAP ARMAĞANLARI

Dedem Korkut’un Kitabı Yayına Hazırlayan:
Orhan Şaik Gökyay, Kabalcı Yayınları
Yusuf Has Hacib Kutadgu Bilig,
Kabalcı Yayınları
Kaşgarlı Mahmut Divan-ü Lügat-it Türk,
Türk Dil Kurumu Yayınları

YARIN: RAMAZAN BAYRAMINIZ KUTLU OLSUN