Son Yazıları

Zeytinlik gözlemleri

Tire yöresinde arazide gezerken büyük bir zeytinlikten geçtim. Üç büyükçe taşıt aracı park edilmişti. Bir üreteç (jeneratör) motorunun sesi, insan seslerine karışıyordu. Merkezi bir noktaya yerleştirilmiş bu üretece bağlanmış 10 zeytin silkme aygıtını kullanan ustalar zeytin tanelerini yamaç araziye serilmiş olan çullar üzerine düşürüyordu. Kadınlı erkekli 40 kadar işçi neşeli bağırışlarla çalışıyordu. Traktörün römorkuna, büyük boyutlu zeytin çuvalları yüklenmekteydi. Saat 10.30’da yirmiden fazla çuval dolmuştu bile.

Çulları kadınlar seriyordu. Parselin bir kıyısından başlayıp, üst baştan aşağı doğru zeytin tanelerinin düşebileceği uzaklığa kadar bütün araziyi sıkıca kaplayacak şekilde çul sermişlerdi. Arazideki setlerden faydalanarak tanelerin birikeceği çukur alanlar oluşturulmuştu. Kıyıdan ve en üstten çırpılmaya başlanınca zeytin taneleri aşağı doğru yuvarlanıp, bir çuldan diğerine atlayarak bu çukur alanlarda birikiyordu. Dal parçaları ve yapraklar ayıklanıp taneler çuvallara dolduruluyordu. Dolan çuvalın ağzı çuvaldız kullanarak sicimle dikiliyordu.

Yazının Devamı

Zeytinyağı ucuza gidiyor

1960 sonlarında tarımsal yayımla ilgili bir yaz kursuna katılmak için Lübnan’daki bir üniversiteye gitmiştim. Kursa Suriye, Irak, Ürdün, Nepal, Pakistan, Bangladeş ve Türkiye olmak üzere yedi ülkeden katılımcılar vardı. Pakistanlılardan biri bana İngilizce olarak “Müslüman mısınız?” sorusunu yöneltti. Ben “Evet, Müslümanım” deyince bozuldu ve “Elhamdülillah Müslümanım” demem gerektiğini söyledi. İlk kez yurt dışına çıkıp, Pakistanlıların vurgusuz İngilizcesini anlamaya çalışırken ayrıntıya dikkat etmemiş olmalıyım.

Kursiyerleri hafta sonunda bir tanıtım gezisine çıkardılar. “Jeita Caves” adını verdikleri bir mağarayı gezdik. Mağara içindeki nehirde bazı kısımları kayıkla geçerek gördük. Öğle yemeği verilen kır lokantasında Pakistanlılar ile aynı masadaydım. Yemeğin yanında üzerinde siyah zeytin taneleri olan bir salata sunuldu. Pakistanlı Müslümanlardan biri, taneleri işaret ederek onların ne olduğunu sordu. Ben zeytin anlamına gelen “Olive” der demez, “Zaytun” diyerek yerinde hopladı. Kuran-ı Kerim’de adı geçen bu nimet karşısında huşu içinde birkaç saniye sessiz kaldı. Tarım uzmanı olsa bile Muson ikliminde yaşayanların zeytini tanımaması doğaldır. Zeytin Akdeniz havzasına özgü bir üründür. Akdeniz ikliminde bile 600 metreden yüksek yerlerde yetişmez.

Yazının Devamı

Tarım Meslek Liseleri paneli

Türkiye Ziraatçılar Derneği İzmir Şubesi, Tarımsal Eğitimin 179. Yılı dolayısıyla 18 Ocak 2024 günü “Tarımsal Üretimde Ziraat Meslek Liselerinin Yeri ve Önemi” konulu bir panel düzenlenmiştir. Şube Başkanı İlker Ağın tarafından yönetilen paneldeki ilk konuşmacı olan Didem Sayman Kayıkçı çok iyi bir uygulamalı eğitim aldığını, kadınların eğitiminin tarımda önemli olduğunu, Ev Ekonomisi Teknisyeni sıfatıyla köylerde özellikle kadınlara konserve yapımı gibi konularda eğitim verdiğini belirtmiştir. Ziraat Fakültesi’ni de bitirerek Ziraat Mühendisi olan Kayıkçı, halen görevde olan Ziraat Meslek Lisesi mezunlarının son temsilcilerinden biri olduğunu söylemiştir.

Emekli Ziraat Teknikeri Salih Dülgeroğlu, Ziraat Meslek Liselerinin tarihçesinden söz açmış, 1922 yılından itibaren gösterilen çabalara vurgu yapmıştır. Erzincan’da okulun şahane bir botanik bahçesi olduğunu ifade etmiştir. Eğitim süresince 22 ders alınmış, öğleden önce kültür dersleri öğleden sonra tarımla ilgili uygulamalı dersler verilmiştir. Yatılı olan Ziraat Meslek Liselerinde okuyan öğrencilerin 5 yıl mecburi hizmet yapmaları gerekmektedir. Mezun olunca hemen Tarım Bakanlığı bünyesinde göreve başlamışlardır. İşsizlik söz konusu değildir. Ziraat Teknisyenliği mesleğinin itibarlı olduğu, ilçede Kaymakam’dan sonra en yüksek maaşı aldıkları, hizmet için kullandıkları taşıt araçlarının olduğu belirtilmiştir. Meyve bahçeleri kurdukları, demostrasyonlar yaparak çiftçileri bilgilendirdiklerini söylemiştir. 1975’ten sonra devlete özel sektör egemen olmaya başlayınca çok şeyin bozulduğunu vurgulamıştır.

Yazının Devamı

Yaman bir çelişki

Tarım Eğitiminin 179. Yılı Etkinlikleri kapsamında 9 Ocak perşembe günü İzmir’de iki panel düzenlenmiştir. İlki, Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Dr. Hakan Çakıcı’nın kolaylaştırıcılık yaptığı Tarımsal Üretim Planlaması panelidir.

Bu etkinlikte İzmir Tarım Orman Müdürü Mustafa Şahin, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yusuf Kurucu ve Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bülent Gülçubuk sunumlar eşliğinde görüşlerini açıklamıştır.

Yazının Devamı

Kişi başı 200 kilo yiyoruz

Türkiye’de kişi başına yılda 200 kilogram ekmek tüketilmektedir. Bu, açık ara ile dünya rekorudur. Bizden sonra 135 kilo ile Sırbistan ve 135 kilo ile Bulgaristan gelmektedir. Almanlar yılda 57 kilo, Amerikalılar 17 kilo ekmek yemektedirler. Amerikalıların bir yılda yediği ekmeği biz bir ayda yemekteyiz. Ekmek somunları 200 gram olup, beş somun 1 kilograma eşit olduğuna göre, yılda kişi başına 1000 somun düşmektedir. Kişi başına günde 2 tam üç çeyrek somun tüketilmektedir.

Yılbaşından sonra ekmeğe yüzde 25 zam yapılmış olup, 200 gramlık somun 12,5 liraya satılmaktadır. Bir kişinin her gün sadece ekmeğe vereceği para 34,25 lira olacaktır. Yavan ekmek yese bile 4 kişilik bir ailenin günlük ekmek masrafı 137 lira olacaktır. Ayda 4 bin 110 lira, yılda 49 bin 320 lira olacaktır.

Yazının Devamı

Gelir dağılımındaki çarpıklık

‘Çarpıklık’ istatistik yöntemlerinde kullanılan teknik bir terimdir. Doğadaki pek çok şey bir “çan eğrisi” ile temsil edilen “normal dağılım” gösterir. Gözlemler ortalama değerin her iki yanında simetrik olarak yer alır. Gözlemlerin önemli bir kısmının alt veya üst uçta kümelenmesi haline çarpık dağılım denir. Çarpık dağılım örnekleri daha çok ekonomik verilerde karşımıza çıkar.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2024 yılına ilişkin Gelir Dağılımı İstatistiklerini bir bülten halinde yayınlamıştır (Bkz. 1). Söz konusu araştırma yıllardır bütün Türkiye’yi kapsayacak şekilde hane halklarından temsili bir örnek çekilerek düzenli şekilde sürdürülmektedir. Bültende 2015- 2024 arasındaki 10 yıllık döneme ait veriler sunulmaktadır. Cari yılın değeri bir yıl öncesine ait değerle karşılaştırılarak yorum yapılmaktadır.

Yazının Devamı

Yeni yıla girerken

Yeni yıla ağırlaşmış eski sorunlarla girmekteyiz. Dış sorunlar gerçek bir karabasana dönüştü. Türkiye, emperyalizmin ağır ekonomik ve politik baskısı altındadır. Romanya, Bulgaristan, Yunanistan, Kıbrıs, Suriye, Ürdün ve Irak’ta yer alan pek çok askeri üsten üzerimize çevrilmiş olan namlular var.

ABD, İngiltere, Fransa, İtalya, İsrail, Yunanistan donanmaları, Akdeniz ve Ege Denizi’nde alenen Türkiye’yi tehdit eden tatbikatlar yapıyor. Türkiye’de yer alan İncirlik Üssü ve Kürecik gibi tesislerden kaynaklanan tehditler de var.

Yazının Devamı

Kooperatifin somut bir faydası

Tire’nin pazarı salı günleri kuruluyor. Cuma günleri de malûm. Ama yaşamakta olduğum köyde çarşamba sabahları tuhaf bir canlılık oluyordu. Yol kenarında olan evin balkonundan bakınca peş peşe dizilmiş traktörler göze çarpıyor. Hemen hemen bir saat süren hareketlilik sonrası köy yine eski dingin haline dönüyordu.

Yamaç ve dağ köylerinde traktörler iş makinesi olmaktan çok, binit olarak (binek aracı) olarak kullanılıyor. Köye belediye otobüsü ve Tire-Selçuk arasında çalışan minibüsler uğramadığı için çoğu kez 2 kilometre uzaktaki anayola inip çıkmak için kullanılıyor.

Yazının Devamı

İşçi 5 aydır hak mücadelesinde!

Bu yazının kaleme alındığı günün akşamı haber bülteninde “sendikaya üye oldukları için işten atılan 146 Polonez işçisinin 146 gündür işlerine dönmek için eylem yaptığı” ifade edilmiştir.

Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi 10 Aralık 1948 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda kabul edilmiştir. 10 Aralık her yıl Dünya İnsan Hakları Günü olarak kutlanmaktadır. Bu vesile ile tekrar göz attığım Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi’nin 23’üncü maddesinin 4’üncü bendinde, “Herkesin, çıkarını korumak için sendika kurma ya da sendikaya üye olma hakkı vardır.” hükmünün yer aldığı dikkatimi çekmiştir.

Yazının Devamı

Tarım ve Orman Bakanlığı Bütçe görüşmesi (3)

Önceki yazılarda belirtilen minvalde devam eden tartışmalarla Sayın Bakanın konuşması engellendiğinden oturuma ara verilmiş, ikinci oturuma geçildiğinde Sayın Bakana konuşmasını tamamlamak üzere söz verilmiştir.

Bakan- “...son yirmi iki yılda hayvan varlığımızı büyükbaşta yüzde 67,7 artışla 16,6 milyona, küçükbaşta yüzde 64,3 artışla 52,4 milyona, kanatlıda yüzde 48,9 artışla 373,8 milyona, arılı kovanı yüzde 119 artışla 9,2 milyon adede ulaştırdık” deyince

Yazının Devamı

Tarım ve Orman Bakanlığı bütçe görüşmesi (2)

Bakan 2025 yılında 41 baraj, 6 HES, 11 gölet ve bent, 70 sulama tesisi derken Tekirdağ Milletvekili; “Sayın Bakan, Tekirdağ'daki 2019'da bitecekti, daha bitmedi ki!” diye araya giriyor.

Başkan: Soracağız, Sayın Bakan anlatsın, soracağız. Bakan: Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; lojistik maliyetlerinin azaltılarak tüketicilerin tarım ürünlerine... Niğde Mv: Domates olmuş 100 lira, biber olmuş 100 lira; hâlâ bize tarımda iyi şeyler olduğunu anlatıyorsunuz. Başkan: Değerli arkadaşlar, Bakan Bey'i dinlemeden ne diyeceğiz? Bir dinleyelim önce, sonra söyleyeceğiz söyleyeceklerimizi. Manisa Mv: Biz çiftçiyi dinliyoruz Sayın Başkan, biz tarlada çiftçiyi dinliyoruz.Antalya Mv: Tarım topraklarını koruyamıyorsunuz Sayın Bakan. Kendi ellerinizle tarım topraklarını yok etmeye çalışıyorsunuz, haberiniz olsun. Başkan: Teşekkür ediyorum değerli arkadaşlar.Bakan: Lojistik maliyetlerinin azaltılarak tüketicilerin tarım ürünlerine uygun fiyatla ulaşabilmelerini temin etmek için organize tarım bölgeleri kuruyoruz. Niğde Mv: Simit 25 lira Niğde-Ankara Otoyolu'nda; simit, simit; 100 gram simit.Bakan: ...Faaliyete geçen organize tarım bölgelerinde 110 bin baş besi hayvanı yetiştirilmekte, 22 bin ton domates eş değeri üretim yapılmaktadır. Tekirdağ Mv: Ya, tezek kalmadı Sayın Bakan, tezek kalmadı. Ne besisi, hayvan kalmadı, ithalat yapıyorsunuz bak; tezek yok, tezek. Bakan: 2028 sonu itibarıyla 42 ilde 61 organize tarım bölgesini faaliyete geçirmeyi hedefliyoruz. Tekirdağ Mv: 600 bin büyükbaş geldi, hani ithalat yasaktı.Başkan: Bütün konuları konuşacağız. Bakan: ...Ülkemiz orman varlığını artıran nadir ülkelerdendir. Antalya Mv: Ormanları koruyamıyorsunuz Sayın Bakan. Bakan: Ormanların geliştirilmesi ve genişletilmesi amacıyla 7,5 milyar tohum ve fidanını toprakla buluşturduk. Antalya Mv: Her taraf yanıyor, nereyi artırdınız? Başkan: Değerli arkadaşlar, bugün acayip enerjik bir Komisyon gündemiyle başlamış vaziyetteyiz hakikaten. Dün gece saat onda gittik, gece... Niğde Mv: Memleketin gıdası, tarımı, üretimi önemli. Tekirdağ Mv: Sayın Başkan, saat kavramı yok; ülkenin tarımını, geleceğini konuşuyoruz. Başkan: Sayın ..., Sayın ... Tekirdağ Mv: Sakarya Vekili çıkmış, diyor ki: “Biz olmasaydık ekmek olmazdı.” Arkadaşa soruyorum ben, yerli malı haftasını hiç kutlamamış mı? Kendi kendine yeten 7 ülkeden biri bizdik, ülkeyi ithalat cenneti yaptınız.Başkan: Sayın ..., grubunuzla konuşun, ilk sözü sizi vereceğiz. Tekirdağ Mv: İthalat cenneti yaptınız. Başkan: Değerli arkadaşlar, onların hepsini... Tekirdağ Mv: Sayın Bakan geçen dönem dedi ki: Ben ithalatı bitiriyorum, ithalat yapmayacağız. 600 bin büyükbaş hayvan ithalatı yapıyorsunuz; yapmayın ya, yapmayın ya! Başkan: Şöyle yapalım... Denizli Mv: Şöyle bir bakalım hayvan varlığı ne kadar artmış. Başkan: Değerli arkadaşlar... Tekirdağ Mv: Siz önce ülkenin GDO'lu mısırına cevap verin, GDO'lu mısırına. Denizli Mv: Son iki yılda hayvan varlığı ne kadar artmış...Niğde Mv: İki yılda 1 milyon 200 bin hayvan ithal edildi. Başkan: Şöyle yapalım; Sayın Bakan dursun, değerli arkadaşlar, buyurun. Niğde Mv: 1 milyon 200 bin hayvan ithal edildi, onları da mı görmüyorsunuz? Girin Ticaret Bakanlığının verisine bakın. Manisa Mv: 500 milyon dolarlık et ithalatı var ilk dokuz ayda, rekor bu. Başkan: Değerli arkadaşlar, şimdi... Uşak Mv: Başkanım, arkadaşlar Bakanın sunumunu dinlemek istemiyorlar, doğrudan görüşlerini ifade etsinler. Tekirdağ Mv: Sen Uşak'a bak Sayın Vekilim, Uşak'a. Senin utanman lazım, Plan ve Bütçedesin, kaç yıldan beri Uşak Vekilisin ama daha bir çivi çakmadın Uşak'a; yazıklar olsun sana be! Denizli Mv: Nereden biliyorsun ya, ne kadar ayıp bir şey, sen ne yaptın Tekirdağ'a konuşmaktan başka! Uşak Mv: Uşak'ta Belediye Başkanı 800-900 kişiyi işten çıkardı. Niğde Mv: Çiftçinin ürünü tarlada kalmış, buğdaya yüzde 12 artış vermişsiniz; vicdan kabul eder mi bunları ya! Başkan: Değerli arkadaşlar... Malatya Mv: İsmail Güneş'in zulmünden Uşak'ı Özkan Yalım kurtardı, şükürler olsun! Denizli Mv: Sen Uşak'a git, İsmail Güneş ne yapıyor, de bakalım, milletimiz ne diyor?Niğde Mv: Üretim arttı diyorsunuz, üretim çöp oldu, onu bile yönetemiyorsunuz. Başkan: Sayın ..., Sayın...Tekirdağ Mv: Sade kahve 120 lira, çiftçinin sütü 13 lira tarım desteğiyle... Bir kahve 120 lira, çiftçinin 1 litre sütü 13 lira; yazıktır günahtır ya! Başkan: Değerli arkadaşlar, bitirince…Tekirdağ Mv: Haberin var mı senin? Uşak’a git de hayvancılığın hâlini gör. Başkan: Değerli arkadaşlar, bitti mi?

Yazının Devamı

Tarım ve Orman Bakanlığı bütçe görüşmesi (1)

Tarım ve Orman Bakanlığı 2025 yılı bütçesi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda 6 Kasım tarihinde görüşülmüştür (Bkz.1). Bakan Sayın İbrahim Yumaklı tarafından yapılan sunum 20 Kasım tarihinde yayınlanan “Güllük Gülistanlık mı?” başlıklı yazıda özetlenmiştir. Bu yazıda 279 sayfalık tutanakta yer alan diğer bilgiler özetlenecektir.

Komisyonun 12,5 saat süren yedi oturumdan oluşan toplantısı sonunda Tarım ve Orman Bakanlığının 2025 yılı bütçesi bir önceki yıla göre yüzde 55 artışla 438 milyar lira olarak kabul edilmiştir. Bunun 178 milyarının yatırımlar, 135 milyarının tarımsal destekler, 11,5 milyar lirasının depremden etkilenen iller için kullanılması hedeflenmektedir.

Yazının Devamı

Güllük gülistanlık mı?

Tarım ve Orman Bakanı Sayın İbrahim Yumaklı tarafından Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yapılan sunum aşağıda özetlenmiştir.

1- Stratejik ürünlerde üretim planlaması 81 ilde hayata geçirilmiştir. Dikili alanlar hariç, toplam üretim alanının yüzde 77'sini oluşturan 13 bitkisel ürün ve yem bitkileri planlama kapsamına alınmıştır. 2025-2027 yıllarında: 35 milyon ton olan tahıl üretiminin 39,5 milyon tona, 1,2 milyon ton olan baklagil üretiminin 1,4 milyon tona, 4,6 milyon ton olan yağlı tohum üretiminin ise 5,6 milyon tona ulaştırılması hedeflenmektedir.

Yazının Devamı

İki görünüm

Yaz sıcakları bir yandan ürünlerin olgunlaşmasını sağlarken, otları kurutmuştu. Gayretli (!) çiftçilerimiz yabancı otlardan kurtulmak için çapalama, belleme, yolma, biçme, malçlama gibi zahmetli işlere boş vermişler. Malçlama elde bulunan her türlü malzeme ile toprağın üstünü ışık geçirmeyecek şekilde örtme işlemidir. Işık olmayan yerde bitki büyüyemez. Yetiştirilecek ürünler malç üzerinde küçük bir delik açılarak ekilir veya dikilir. Toprağın diğer kısımları ışık görmeyeceği için yaban otları gelişemez.

Köy kahvesinde akşam çayı içerken, malçlamada kullanılabilen siyah renkli plastik örtüden söz açıldı. Köyde tanıdığım en meraklı ve bilgili çiftçilerden biri olan Hüseyin “Onlar pahalı hocam” dedi. Elindeki çay bardağını göstererek “Sırt tulumbasına şunun kadar ilaç koyduğum zaman otları kurutuyorum” diye ekledi.

Yazının Devamı

İlginç bir iletişim

Geçen gün köyde süt hayvancılığı yapan bir küçük aile işletmesinden tereyağı ve peynir satın aldım. Bir gün öncesinde köylülerle yaptığım söyleşi sırasında onların ürünlerinden övgüyle söz etmişlerdi.

Köy kahvesinde karşılaştığımız aile reisine tereyağı almak istediğimi söyledim. “Dün konuştuğunuz yakın akrabam bana söylemişti, hanıma telefon edeyim, buraya getirtelim, siz yorulmayın.” dedi.

Yazının Devamı

Cumhuriyet Bayramı

Cumhuriyet Bayramımız kutlu olsun. Bugün Cumhuriyet’in ilan edilişinin 101’inci yıl dönümüdür. Cumhuriyet’in gerçek kuruluş tarihi 23 Nisan 1920’dir. “Egemenlik kayıtsız, koşulsuz ulusundur!” ifadesi Cumhuriyet rejimine geçildiğini açıkça anlatmaktadır.

Kendisini Allah’ın yeryüzündeki gölgesi olarak gören Osmanlı halife sultanlarının egemenliğine son verilmiştir. Egemenlik gökten yere indirilmiştir. Milletin başına bela, işgalci emperyalistlere köle olan padişaha karşı, devrim yapılmıştır.

Yazının Devamı