Son Yazıları
OYAK ve emekli askerler-2
Geçen haftaki yazımdan OYAK’ın ne bir sermaye şirketi ne de ortakları olan bir tüzel kişilik olmadığını, gerçekte bir “varlık yönetim kuruluşu” olduğunu anlamışsınızdır. Özetle OYAK, üyelerinin birikimlerinden ve bu birikimlerle yapılan yatırımlardan elde edilen gelirlerden oluşturulmuş bir tasarruf havuzunu yöneterek sağlanan kârın tümünü hak sahiplerine kâr payı olarak vermektedir.
1996-2016 döneminde alınan kâr payları tatminkâr olduğu için OYAK’ın işleyişi, sorguya maruz kalmadı. 2016’da OYAK Genel Müdürlüğüne Hükûmet’in tavsiye ettiği bir isim getirildi ve günümüzde de aynı isim, aynı koltukta oturmaya devam etmektedir.
Yazının DevamıOYAK’ın sahipleri yönetime alınmıyor
Emekli askerler tarafından kurulan Ordu Yardımlaşma Derneği’nin (OYAD) OYAK Genel Müdürlüğü önünde yaptığı eylemi, geçenlerde Aydınlık’ta okudunuz. Emekli askerler, OYAK konusunda hoşnutsuz…
Konuyu, OYAK’ın kökenine inerek anlatayım… İttihat ve Terakki Cemiyeti, maaşlı askerlerin aralarında para toplayarak kurdukları ve birbirlerine yardım amaçlı olarak kullandıkları çok sayıda sandığı 1911’de birleştirip ordudaki maaşlı askerlerin ihtiyaç duymaları hâlinde borç alabilecekleri bütünsel bir yapıya dönüştürdü.
Yazının Devamı‘emperyalizm ile mücadele ruhu’
Geçtiğimiz hafta, Batılı ve Batıcı medya organlarında, Tahran’daki İslam Azad Üniversitesi kampüsünde iç çamaşırıyla dolaşan genç bir kadının görüntüleri yayınlandı. Emperyalist Batı’ya ayakçılık yapan bu medya organlarına göre bu olay, “İran’ın katı rejimine karşı başlayan büyük bir kadın hareketinin ilk kıvılcımı” imiş. Batılılar ile birlikte Türkiye’deki Batıcılar da, sokakta soyunduğu için gözaltına alınan bu İranlı kadına sahip çıkıyor havasındalar. Bir parantez açmak gerekirse, Batı’da da Türkiye’de de, sokakta, hele hele okulda, iç çamaşırı ile dolaşmaya kalkan bir kadın veya erkek gözaltına alınır. Yani, özel alanın dışında çıplaklığa izin vermemek yalnızca İran’a değil, tüm dünyaya özgü bir davranıştır. Tekrar konumuza dönersek, Aydınlık İran Muhabiri Gürkan Demir’in İranlı yetkililerden aktardıklarına göre konu, boşanma davasında 2 çocuğunun velayetinin babaya verilmesi sonrasında ruh sağlığı bozulan bir annenin, üniversitede aldığı ders sırasında –üniversite kurallarına aykırı olarak- görüntü almasına izin verilmemesi sonrasında yaşadığı “cinnet”ten başka bir şey değildi. Sonuçta, sokakta iç çamaşırıyla dolaşan İranlı kadın, tutuklanmadı bile; yalnızca, ruh ve sinir hastalıkları hastanesinde gözetim altına alındı. Bu olayın “baskıcı İslamî rejime karşı kadın protestosu” olduğu ve devamının geleceği yönünde bir algı operasyonunu deneyen Batı’nın döndüre döndüre yayınladıkları görüntüler izlendiğinde, kadının çıplaklığından ziyade, “İranlıların çıplak kadına fiziksel veya sözlü müdahalede bulunmayışları, hatta kadını rencide etmemek için görmezden gelişleri” çok daha dikkat çekiciydi. Ayakta alkışlanacak bu davranış, bende “İran’da kadınların saygın bir yerinin olduğu” kanaatini uyandırdı. İran dışındaki diğer Batı Asya ülkelerinde, örneğin Türkiye’de bir kadının iç çamaşırıyla veya bir erkeğin donla sokakta dolaşmaya kalkması hâlinde, hukukî yaptırımlardan daha önce bu kişinin başına gelmesi beklenebilecek şey, sokakta rastladığı sivillerin fiziksel ve/veya ruhsal şiddetine maruz kalması olsa gerek…
Batı ayakçılarının gazı ile İran’da kadınları aşağılayan katı bir şeriat düzeninin hâkim olduğunu varsayan Türk vatandaşlarının sayısı hiç de az değildir. İran’ın hukuk sistemini mercek altına aldığınızda, İran’daki kadın hakları, hak ve özgürlükler, yani toplumsal yaşam kuralları üzerine yapılan Batılı ve Batıcı yorumların “feci şekilde abartılı” olduğunu görürsünüz. İran Anayasası’nın giriş bölümünde yazılı olan ve “kadını bir nesne olmaktan veya tüketim düşkünlüğü ve emperyalizmin hizmetinde bir araç olmaktan çıkarmak” hedefinde, dikkati çeken en çarpıcı sözcük, “emperyalizm”dir. Bir İslam cumhuriyeti olan İran’da devlet ve yaşam, Suudi Arabistan’daki gibi, doğrudan Kuran-ı Kerim ve sünnetler üzerinden değil; Kuran-ı Kerim’in kaynak olarak kullanılmış ve “emperyalizme karşı tedbirler”in yazılmış olduğu bir anayasa ile şekillendirilir. Emperyalizmin, temel hak ve özgürlüklerde önemli eksiklikleri bulunan Suudi Arabistan’ı görmezden gelirken; İran’daki münferit olayları kafayı takması, İran’ın emperyalizmle mücadele eden bir anayasaya sahip olmasındandır. Daha iyi ifade etmek için, biraz açayım… 1979’da yapılan halk oylamasında %98,2 çoğunluk oyu ile yürürlüğe giren İran Anayasası’nın 3/5’inci ve 3/13’üncü maddelerinde, devletin görevleri arasında “emperyalizmin bütünüyle ülkeden çıkarılması ve yabancı nüfuzunun engellenmesi” ile “bilim, teknik, endüstri, tarım, askerî ilişkiler ve diğer meselelerde ülkenin kendi kendine yeterliliğinin sağlanması” sayılmıştır.
Yazının DevamıBatı Asya’da Petro-politik güç hırsızlığı
İsrail’in geçen hafta İran’a yaptığı hava saldırısı öncesinde, ABD’nin İsrail’e verdiği “İran’ın Petrol Üretim Tesisleri ile Nükleer Tesisleri vurulmayacak!” talimatı, sizin de mutlaka dikkatinizi çekmiştir.
ABD, nefret ettiği ve haydut devlet olarak nitelendirdiği İran’daki petrol tesislerinin vurulmasını engellemek, başka bir ifadeyle, İran petrol arzının azalmasını önlemek istedi. Neden acaba?
Yazının Devamıİlkel jeopolitiğin en tehlikeli salgını
“Atlantikçi” söylemleri ile popülerlik arayışındaki CHP milletvekili Namık Tan, 15 Ekim 2024’te X hesabına “monşer” olmaktan iftihar ettiğini yazdı. “Monşer”in Türk Dil Kurumu’na göre sözlük anlamı “davranışlarında Batı özentisi içinde olan”dır.
Kendi deyimiyle monşer olmanın gururunu yaşayan Namık Tan’ın diğer X paylaşımlarını incelediğinizde, Türkiye’nin NATO ve AB’ye sıkıca tutunmasını, Avro-Atlantik ittifakın nükleer güvencesinden mahrum kalmamayı ısrarla savunduğunu görebilirsiniz; özetle, CHP’nin monşerliğiyle iftihar eden bu milletvekili, pek çok Amerikalıdan ve pek çok Avrupalıdan daha sıkı ve daha gözü kara bir “Süper Atlantikçi”dir. Süper Atlantikçiliğin ne olduğunu ve etkilerini özetleyerek yazıma devam edeyim…
Yazının DevamıHayalî Türk-İsrail savaşı
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın TBMM açılış konuşmasında “İsrail saldırganlığı, Türkiye’yi de içine almaktadır. Vatanımız, milletimiz, bağımsızlığımız için bu devlet terörüne elimizdeki her imkânla karşı duracağız.” dedi. Fanteziyi seven Türk medyasının havada kaptığı bu konuşma, Türkiye-İsrail savaş senaryolarının konuşulmasına yol açtı. TBMM’de kapalı oturum bile yapıldı. Filistin ve Lübnan’daki İsrail bombardımanlarından etkilenen Türk kamuoyu, bu yapay rüzgârı ciddiye aldı.
Caydırıcılığınızı, caydırıcılığınızın yetmediği yerlerde de zaferi sağlayacak çok sayıda faktör vardır; ama aralarında “tehdidi vatanınızdan en uzak sahalarda karşılama” yeteneğiniz ile “savaşı kesintisiz ve kısıtsız sürdürme” kabiliyetiniz, yani yerli ve millî savaş sanayiniz altın kıymetindedir.
Yazının DevamıABD fırkateynlerini Doğu Akdeniz'e hazırlıyor
Emperyalizmin ileri karakolu İsrail’in, Gazze, Batı Şeria ve Lübnan’daki şekillendirici hamleleri ile Ortadoğu, yeni gerilimler yaşıyor. Son demlerini yaşayan tek kutupluluğun devam edegelen ivmesi nedeniyle, Türkiye dâhil Sünni mezhepçilik sarmalından çıkamayan çoğu Batı Asya devleti, Filistinlilerin başlarının üstünde patlayan İsrail bombalarına “laf”tan başka bir karşılık veremedi. Emperyalizm ile mücadele cesaretini göstermek yerine, birbirlerine karşı Batı ile ittifak yarışına giren çoğu Batı Asya devleti, -her zamanki gibi- Şii Hizbullah’a ve Şii İran’a yapılan İsrail saldırılarını da “düşük tonlu laf” ile geçiştirdi, hatta Hizbullah’ın ve İran’ın İsrail’e askerî karşılık vermesinden kaygılandı. Bu anlattıklarım, şimdiki durum. Peki ya gelecekte nasıl bir durumla karşılaşılacak?
ABD, tek kutupluluğun günlerinin sayılı olduğunun ve çok kutupluluğun gümbür gümbür geldiğinin son 10 yıldır farkında. Bunun, Ortadoğu’da Batı çıkarlarının savunucusu İsrail ile PYD/YPG üzerinde yok edici bir etkisinin olacağının da pekâlâ farkında. İsrail, Ukrayna, Yunanistan gibi gönüllü vekil savaşçıları ve melez roldeki teröristleri yoluyla çatışma alanlarında sürekliliği sağlayan Batı emperyalizmine karşı, önümüzdeki dönemde Batı Asya dâhil tüm Doğu’nun işbirliği ve güç birliği yapması kaçınılmaz bir zorunluluktur. Doğu’da yeni bir kutbun güçlü bir şekilde ortaya çıkması durumunda bile emperyalist Batı, ticaret yollarının kontrolünden vazgeçmek istemeyecektir. Doğu Bloku’nun güçlü bir şekilde ortaya çıkması ve varlığını sürdürmesi de yine ticaret yollarının kontrolünden geçmektedir. Dünya ticaret yolları denince akla 2 “altın üçgen” gelir: 1’inci altın üçgen “Babelmendep, Hürmüz, Malakka”; 2’nci altın üçgeni ise “Kerç, Süveyş, Cebelitarık” noktaları arasında kalan yarı-kapalı denizlerdir.
Yazının DevamıAsya’nın caydırıcılığını tehdit eden tatbikat
Rim of the Pacific Exercise 2024, yani RIMPAC 2024 Tatbikatı, ilki 1971’de yapılan emperyalist bir tatbikat serisinin 29’uncusudur. Hawaii Adaları civarındaki deniz sahasında, 28 Haziran-2 Ağustos 2024 tarihleri arasında yapılan tatbikata;
-ABD’den 1 uçak gemisi, 2 nükleer denizaltı, 1 kruvazör, 6 destroyer, 1 doklu amfibi gemi ve 1 açık deniz sahil güvenlik gemisi,
Yazının DevamıEngelli Hakları, ‘Devrim’ ile Kazanılır!
Yaşam alanlarımızın çarpıklığı, engellilerin doğuştan gelen hak ve özgürlüklerini kısıtlar. Engelsizlerin fark edemedikleri bu sorun, toplumsal hayata tam ve etkin katılımları zora sokulan engelliler için, -net olarak- “negatif ayrımcılık” veya “eşitsizlik” anlamına gelir.
TBMM, AK Parti ve CHP’nin uzlaşısı ile- 1 Temmuz 2005’te, “5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanun”u kabul etti. Bu kanun; tüm yapılar ile açık alanların, yani şehrin her tarafının ve minibüslere varıncaya kadar tüm toplu taşıma araçlarının engellilerin “erişilebilirliği”ne uygun hâle getirilmesini, bir geçiş süreci dâhilinde, zorunlu kılmakta idi(!)
Yazının Devamı‘Temsilde Adalet’sizlik Hokus Pokusu
Anayasa’da “Seçim kanunları, temsilde adalet ve yönetimde istikrar ilkelerini bağdaştıracak biçimde düzenler.” yazılıdır. Anayasa’da saygın bir vurgusu olan “temsilde adalet”in ne ölçüde uygulandığını anlamak için, milletin temsil edildiği TBMM’yi mercek altına alalım.
“Temsilde adalet”i aramaya “cinsiyet”ten başlayalım… Nüfusumuzun %50,1’i erkek, %49,9’u kadındır. %50-50 diyelim. Günümüzde 121 olan kadın milletvekili sayısı, tarihî bir rekor olmasına rağmen, TBMM’nin sadece %20’sine karşılık gelmektedir. “Temsilde adalet”ten söz edebilmek için kadın milletvekili sayısı 300 olmalı idi.
Yazının DevamıEngelliye şehir işkencesi
Ulusal Engelli Veri Sistemi’ne göre 2023 yılında, Türkiye’de; 526.137 kişinin ya görme ya da ortopedik engeli bulunmaktadır. Ulusal Engelli Veri Sistemi’nin sunduğu istatistiklerin, dünya ortalamaları ile uyuşmadığını ve ciddi eksikliklerinin bulunduğunu daha önce yazmıştım.
Eksik ama, 526.137’nin doğru bir istatistik olduğunu varsayarsak; kaldırımda, çarşıda, parkta, otobüs durağında, metro istasyonunda, hastane koridorunda, vapur iskelesinde yanından geçip gittiğimiz her 162 kişiden birinin beyaz bastonlu, tekerlekli sandalyeli, koltuk değnekli veya protezli olması gerekmez mi?
Yazının DevamıABD gemilerinin Güney Mavi Vatan’daki varlığı
ABD Ordusu bünyesinde, 200.000 civarında deniz piyade, yani gemilerden karaya çıkıp savaşa savaşa kıyı başını tutmak için eğitilmiş asker vardır. Bunlardan yaklaşık 18.000 kadarı, barış zamanında bile seferî durumdadır ve dünya denizlerinde ABD amfibi gemileriyle birlikte hareket hâlindedir.
Bahsettiğim ABD deniz piyadelerinden 6.600 kadarı, tank, zırhlı araç, uçak ve helikopterleriyle birlikte tam donanımlı olarak ve harekâta hazır bir şekilde, ABD 6. Filosu bünyesindeki Görev Kuvveti 61’in (Task Force 61) komutasında bulunan 3-4 çok amaçlı amfibi gemide daimî olarak görev alırlar. Görev Kuvveti 61’in sorumluluk sahası, Akdeniz’dir.
Yazının DevamıEngellilere engellenen üniversitelerimiz
Türkiye nüfusu, 85 buçuk milyondur ve nüfusumuzun %15 kadarı, 15-24 yaş aralığındaki gençlerimizdir. Genç nüfus dendiğinde akla üniversiteler gelir ve geçen hafta, 1 milyonun üzerinde kontenjanı bulunan üniversitelere gençlerimiz kayıt yaptırdılar.
TÜİK’e göre, 2022-23 döneminde, yükseköğretimde net okullaşma oranımız %46’ymış, yani üniversite okuyacak yaştaki gençlerimizin %46’sı üniversitelerde kayıtlıymış ve bu oran artış eğilimliymiş. Dünya ortalaması da artış eğilimli olarak %43; OECD ortalaması ise, yine artış eğilimli ve %52. Türkiye’nin %46’lık oranı kötü değil, iyi de değil, ama yükseköğrenim gören nüfusumuzun 7-8 milyonlarda dolaştığının hakkını vermek gerekir.
Yazının Devamıİran denizleri mücadeleye hazır mı?
İsrail üzerinden İran-Batı geriliminin arttığı günümüzde İran, savunmasını; balistik füzeleri, deniz kuvveti ve çevre ülkelerdeki vekil ortakları üzerine kurgulanmıştır. Bunlardan İran deniz kuvvetini inceleyelim…
MÖ 6. yüzyılda Akdeniz’e çıkan İran denizciliği, Yunan şehir devletleri ile sert deniz mücadelelerine girişmiştir. MÖ 330’da Büyük İskender’in Pers topraklarını istilasından sonra İran denizciliği, bir daha kendine gelemedi.
Yazının DevamıEmperyalizmin ‘Mavi Vatan’ korkusu
Emperyalizmin Büyük Orta Doğu Projesi (BOP) gibi bölgesel şekillendirme inisiyatiflerinin teorik çerçevesini, jeopolitiğin ve gücün üstünlüğüne dayanan realizmin yanı sıra; devletlerin karşılıklı bağımlılığına dayanan neoliberalizm oluşturur.
Emperyalist ABD, AB ve NATO; ulus-devletlere, “demokrasilerin birbirleriyle savaşmayacakları” düşüncesini pompalarken, liberal demokrasinin ve liberal serbest piyasanın tüm dünyaya egemen olması için sistematik “kelime oyunlarını” kullanırlar. Ulus-devletlerin içine mevzilenmiş durumdaki emperyalist iş birlikçi çevrelerin temel görevi, başta emperyalist merkezlerin kurguladıkları liberal kavramları, ulus-devletlerin kamuoylarına aşılamak; ulus-devlet içinde, güçlü bir neoliberalizm karşıtlığının ve emperyalizm ile mücadele kararlılığının gelişmesi durumunda da, emperyalizmden yana fikir taarruzları yapmaktır.
Yazının Devamı‘Batı Asya’nın temel sorunu
16 Temmuz 2024’te Cumhurbaşkanı Erdoğan; “Türkiye coğrafi, beşerî, ekonomik ve tarihî bağları itibarıyla tek bir bloğa sıkıştırılamayacak bir ülkedir. Biz ne Batı için Doğu’ya sırtımızı döneriz ne Doğu için Batı’yı ihmal ederiz.” demişti. Özetle Cumhurbaşkanımız, jeopolitik olarak hem Doğuluyuz hem de Batılıyız anlamında, “kulağa oldukça hoş gelen” bir ifade kullanmayı tercih etmiştir.
Farklı bir yorum getirmek gerekirse, “Hem Jeopolitik Doğu’da hem de Jeopolitik Batı’dayız.” iddiasında olmak; coğrafi, beşerî, ekonomik ve tarihî bağları itibarıyla, “jeopolitik kimliksizlik, jeopolitik gücü kullanmaya korkmak, bu yüzden de sıklıkla taraf değiştirmeye meyilli olmak” anlamına da gelmektedir. Gerçekten de, “jeopolitik kimliksizlik”, yakın tarihimizde ve günümüzde, çoğu Batı Asya devletinde sık rastlanır bir “geçici kabulleniş” durumudur.
Yazının Devamı