Avni Anıl’ın ‘kızdığı’ söyleşi

Kendisini 2008 yılında kaybettik demek bile yanlış olur! “Ölümsüzleşmek” kelimesi sanki Avni Anıl için bulunmuş ve eserlerinin altına atığı imza ile “sonsuzlaşmak” kelimesini, Türk müziğinin yakın tarihinde bir kez daha göstermiştir. Yaratıcı ruhundan kopan eseler saymakla bitmez.

“Dil Şad Olacak Diye Kaç Yıl Avuttu Felek”, “Mihrabım Diyerek Sana Yüz Vurdum”, “Bu Akşam Bütün Meyhanelerini Dolaştım İstanbul’un”, “Rüya Gibi Uçan Yıllar”, “Ağla Gitar Çal Gitar”, “Ah Bu Şarkıların Gözü Kör Olsun” gibi şarkılar mûsıkî tarihimize altın harflerle kazınmış eserlerinden sadece bazıları…

Avni Anıl’la beni, hem hocam hem de yakın dostum olan “Hançer-i Aşkınla Ey Yâr” isimli ölümsüz eserin söz yazarı büyük şair Halil Soyuer, yine büyük şair Cemal Safi’nin kurucusu olduğu Türkiye Şairler ve Bestekârlar Festivali’nde tanıştırmıştı. Yıl 1998 ve 21 yaşındayım. Kendisinin elini öptükten hemen sonra, “Siz, Münir Nurettin Selçuk ve Sadettin Kaynak’la röportajlar yapmışsınız, bende sizinle yapmak istiyorum” dedim ve biraz düşündükten sonra, “Evladım yarın kaldığım otelde sorularını sorabilirsin” dedi.

İLK SORUMA BİRAZ KIZDI

Ertesi gün Soyuer’le beraber otelin yolunu tuttuk. Avni Anıl’ın ilk soruma biraz kızdığını ise, 2 yıl sonra şiir kitabım için verdiği yazıdan anladım. Anıl, o yazının bir bölümünde, “Kahvelerimizi içerken bana ilk sorduğu soru, ‘Bestelerinizi inceledim ve sadece 17 makam kullanmışsınız. Bir bestekârın adı üstünde Kâr, yani güçlerini ortaya koyduğu, çok sanatlı büyük eserler bestelemesi de gerekmez mi?’ olunca biraz kızdım, biraz şaşırdım ve okuması için çantamda olan hiç duymadığı şarkımın yeni yazılmış notasını uzattım. Şarkıyı deşifre bile etmeden okuyunca, duygudan yola çıktığını gördüğüm bu gencin, mûsıkîyi de iyi bildiğini anladım” ifadelerini kullanmıştı. Gençliğin verdiği cesaretle sorduğum bu ilk soruyu, şimdi karşımda dursa sormamın imkânsız olduğu röportajı, 22 sene sonra ilk kez Aydınlık Gazetesi okuyucuları ile paylaşıyorum.

• Halil Soyuer-Onur Akay-Avni Anıl

'ŞEKİP’İN ŞARKISINI BESTELESİN DE GÖREYİM'

• Bestelerinizi inceledim ve sadece 17 makam kullanmışsınız. Bir bestekârın adı üstünde “Kâr”, yani güçlerini ortaya koyduğu, çok sanatlı büyük eserler bestelemesi de gerekmez mi?

Nereden duydun bunu?

• Konservatuvardaki hocalarımızdan.

Ben öyle düşünmüyorum ama doğru söylüyorsun bunu suç gibi gösteren, küçümseyenler var. Sadettin Kaynak bestelerinde 29 makam kullanmış, Selahattin Pınar ise 7 makam. Sana bir de şöyle bir örnek vermek isterim. Şekip Ayhan Özışık’ın 100 şarkısı varmış ve hepsi düyek usûlünde bestelenmiş. Bunu söyleyenler Şekip’in “Senede Bir Gün” şarkısını bestelesin de göreyim.

• Doğduğunuz semt Üsküdar Selimiye’de oturan, “Mihrabım Diyerek” ve “Dil Şad Olacak Diye Kaç Yıl Avuttu Felek” isimli şarkılarınızın söz yazarı Turgut Yarkent, Şekip Ayhan Özışık’la çocukluk arkadaşı olduğunuzu, Deniz Gezmiş’in de komşunuz olduğunu anlatmıştı bana.

Evet, doğru anlatmış. Üsküdar Musiki Cemiyeti’ne ben götürmüştüm. Çok yakın arkadaşımdı ve aynı zamanda top arkadaşımdı Şekip’cim. Deniz Gezmiş de evde okuduğumuz şarkılarımı dinlermiş.

'YAŞIN BENDEN KÜÇÜK AMA SANATIN BÜYÜK'

• Usta şair Halil Soyuer’in size “Baba” demesi dikkatimi çekti. Yaşını sorduğumda ise sizden büyük olduğunu öğrendim.

“Senin yaşın benden küçük ama sanatın büyük. Onun için sana bundan sonra Avni Baba diyeceğim.” dedi ve o gün bu gün baba der.

• Beste çalışmalarına nasıl başladınız ve ilk besteniz hangisidir?

Üsküdar Mûsıkî Cemiyeti’nde eğitim alırken beste işi çok kafama takılırdı ve kafamda bestelerin geçmişte nasıl yapıldığı konusunda merak ettiğim sorular vardı. Bunları ilk önce Emin Ongan hocama sordum ve bu konuda araştırmalar yaparken, Cahit Öney’in “Ağla Çeşmim Eski Lezzet Kalmamış Peymânede” isimli güftesi çok hoşuma gitti ve sürekli içimden müzikli olarak okumaya başladım ve ilk bestem böylece çıkmış oldu. Notaya alınan ilk bestem “Sordular Mecnûn’a Leylâ’nın Saadet Hânesin” isimli güfte yazarı sahipsiz bir şarkımdır. Necdet Varol çok beğeniyor, notaya alıyor ve radyoda hocalara gösteriyor ve ilk şarkımı Ankara Radyosu’nda dinliyorum.

Onur Akay - Avni Anıl

'ŞİİRLER BULUR BENİ'

• Sizce beste nedir?

Şiirdeki sözlerin ezgi ile uyumudur.

(Burada yanımızda bulunan şair Halil Soyuer devreye giriyor ve “Şiirle müziğin kol kola girmesidir” diyerek ekliyor)

• Şiirleri nasıl seçiyorsunuz?

Ben seçmem şiirler bulur beni. Önce beni bir yerlere götürmesi gerekir. Sonra beynimdeki ezgiler şiirdeki sözcüklerle kavgaya kendi başlar.

• Bestelere attığınız Avni Anıl imzasının Türk mûsıkîsi tarihine atıldığını düşünüyorum. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?

Buna ben değil gelecek günler karar verecek ama çileyi sürdürerek böyle olmasını diliyoruz.