Bir yanık ozan

Dünya edebiyatının da büyük ozanlarından sayılan Macar ozanı Endre Ady, 1877-1919 yılları arasında yaşadı.

Hukuk eğitimini bitirir bitirmez de, gazeteciliğe başladı.

Sevgilisi Adel, onun yazarlık ve ozanlık sürecinde en yakın yoldaşı oldu ve Leda adıyla ölümsüzleşti.

Ady; ilk başlarda Fransız sembolist akımının etkisinde kaldı.

Fransa’daki ve 1905 yılında Rusya’daki toplumsal olaylar, onu coşkulu bir duruş sergilemeye doğru yönlendirdi. Ve ülkesiyle ilgili birçok yazı ve şiirler yazdı...

1914 yılında, I. Dünya Savaşı başlayınca Ady çok üzüldü. Çünkü o daha değişik ve insanlık yararına güzel oluşumlar bekliyordu!..

Ady; kendisine karşıt olanların çok ağır eleştirilerine uğradı. Ne var ki kendine çok yakın bir ozan olarak algıladığı Endre Ady’yi büyük bir sevgiyle bağrına basan Macar halkı, onun ölümüne çok ağladı...

Şiirleri okul kitaplarına girdi: Pek çok yere anıtları dikildi.

Ve günümüzde de artık Macar halkı, onun hasımlarından birini bile anımsamıyordu...

HEP GEÇ KALIYORUZ GEÇ

Hepimiz her şeyde hep geç kalıyoruz.

Biliyorum uzaklardan geliyor her birimiz.

Tutulmuş ayaklarımız, üzgün ve yorgunuz...

Hepimiz her şeyde hep çok geç kalıyoruz.

Huzur içinde gelmiyor bize ölüm.

Hani göç vakti gelip çattığında da zaten,

Yüreğimiz şaşıp şahlanıyor hemen.

Huzur içinde gelmiyor bize ölüm.

Hepimiz herşeyde hep geç kalıyoruz.

Düşlerimizde, işlerimizde, tekmil sevgilerde...

Oysa bir tatlı huzur, bir küçük liman hakkımızdı,

Hepimiz her şeyde hep geç kalıyoruz.

(Çeviren: Yaşar Atan)

OY YAŞAMLARIN EN GÜZELİ, OY

Oy güzel yaşamım, oy,

Çok seviyorum seni, inan.

Belki de haksızım bunda, ne bileyim..

Ama yaşamların en güzeli,.

Hem de en kralı sensin.

Bakarsın öleceğim tutar bugün,

Hani yarınları hiç beklemeden.

Ama peşim sıra akarken,

O güzelim günler,

İsterim ki hep ışıl ışıl yanıp sönsünler.

Öylesine sürüp gitsin o güzel günler,

Hep pırıl pırıl kalsınlar

Anılar ve o güzel şeyler...

Varsın ardımsıra aptallar,

Hep beni çekiştirsinler.

Oy benim güzel yaşamım oy,

Bütün gücümle hep seni seveceğim, seni,

Yalnızca benim olan güzel yaşamım.

Neler görmedim ki ben, nelere ağlamadım ki,

Ama sendin en güzeli yaşamların.

Ve en kralı hepsinin,

Bir gariptin, yoktu eşin menendin....

(Çeviren: Yaşar Atan)

Bir şiir de bizden:

BU GÖÇMEN TOPRAKLARINDA

Bu göçmen topraklarında

Akdeniz hep yanımdadır

Ve de çok değildir öyle isteklerim

Yeter ki erken uyansın kuşlar

Ve bahçelerdeki çiçekleri bir bir

Ezgileriyle okşasınlar

Sonra Eos’la biraz laflamak için

-Şafak tanrıçasıdır hani-

Onu beklerim penceremde

Kolay da değildir doğrusu

Güzel Eos’un işi

Boyamak her gün

Kararan denizleri bulutları

O güzelim renklerle

Mavi yeşil safran sarısı

Velhasıl bu göçmen topraklarında

Hep eser kafamda kavak yelleri

O yüzden allar pullarım

Gün boyu düşlerimi

Artık gönlümce dönüşür dünya

Ağlamaz olur çocuklar

Bütün coğrafyalarda.

Mitolojiyle ilgilenen okurlarımız için son çıkan kitabımız:

HOMEROS’UN İZİNDE – İLYADA ÖYKÜLERİ

(Boyalı Kuş Yayınları)