Deneme süresinde işten çıkarılan işçinin tazminat hakkı var mı?
-Temmuz 2017 tarihinde başladığım işime 14 Ağustos 2017 tarihinde son verildi. İşe son zamanlarda alınan elemanların işten çıkarılması talimatı gelmiş. İşten ayrılırken bana bazı belgeleri imzalatmak istediler. Önce imzalamak istemedim. Sonra bir avukata danıştım ve hiçbir hakkım olmayacağını öğrendim; bu nedenle sonra sözünü ettiğim belgeleri imzaladım. Bu belgelerin içinde iş sözleşmesi de vardı. İnternetten öğrendiğim kadarı ile yazılı bir iş sözleşmesi yoksa deneme süresine ilişkin zamanın ispatlanması mümkün oluyormuş. Bu işe girebilmek için şehir değiştirmek zorunda kaldım, masraf ettim, bir buçuk ay sonra işime son verilmesi nedeniyle mağdur oldum. Hukuki olarak yapabileceğim bir şey var mı?
Okurumuz yazılı bir iş sözleşmesi imzalamış. Bu iş sözleşmesinde deneme kaydı olup olmadığı bilgisi soruda mevcut değil. Deneme süresi sözleşmede yer alıyorsa bu, işçinin de işverenin de iş sözleşmesini deneme süresi içinde ihbar öneli vermeksizin ve tazminatsız feshedebileceği anlamına gelir. Öte yandan Yargıtay, fesih bildiriminde bir neden belirtilmesi durumunda bu nedenin hakkın kötüye kullanıldığı anlamına gelip gelmediği üzerinde durulması gerektiği görüşündedir. (Yargıtay 9. HD. 2009/15921 E. 2009/13019 K. 11.05.2009 tarihli kararı) İspat açısından okurumuza yapılan fesih bildiriminin yazılı olup olmadığı önem taşımaktadır. Yazılı bir fesih bildirimi yoksa; tanık anlatımları ve e posta yazışmaları ispat açısından önem taşıyacaktır. Daha açık ifade ile okurumuz, iş sözleşmesine son verilirken işverenin “işe son alınan elemanların işten çıkarılması” yönündeki kararının kendisine bildirildiğini ispatlayabilirse ileri sürülen işten çıkarma sebebinin hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olup olmadığını tartışma konusu yapabilecek ve kötü niyet tazminatı da talep edebilecektir.
Kötü niyet tazminatı, iş güvencesi kapsamında olmayan işçinin, iş sözleşmesinin fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirilmesi halinde talep edebileceği ihbar süresinin 3 katı tutarındaki tazminattır. Bu soru vesile oldu; tüm okurlarımıza önerim, imzaladıkları metinleri önceden okumaları ve bir örneğini edinmeleridir. Bu soruya sağlıklı cevap verebilmenin de biricik yolu budur.