Akdeniz'de tatbikat savaşları

Mustafa Birol Güger

[email protected]

Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) Savunma Bakanlığı ve İsrail ordusu işbirliğinde, Kıbrıs adasının en yüksek noktası olan Trodos dağlarında icra edilen "Iason-2017" ve "Kiniras-Saoyl 2017" tatbikatları 14 Haziran'da sonra erdi.

'İŞGAL EDİLEN KÖYLER'

Rum basını tatbikatları 'En büyük ortak tatbikat' manşetleriyle ön sayfalarından duyurdu. Ada basını, İsrail ile GKRY arasında ilk kez bir ortak kara tatbikatı düzenlendiğini bildirirken, 4 günlük tatbikat hakkında şu bilgiler verildi: "Tatbikata 400 İsrail komandosu katıldı. Komandolar 'işgal edilen köyleri’ savaş helikopterleri desteğinde düşman kuvvetlerden kurtardı."

AKEL'DEN TATBİKATA SERT ELEŞTİRİ

Tatbikat, Güney Kıbrıs Ana Muhalefet Partisi AKEL'in tepkisine neden oldu. Rusya ile yakın ilişkilere sahip olduğu bilinen AKEL, yayınladığı bir açıklamada, Rum Savunma Bakanlığını 'İsrail ile birlikte Suriye ve Lübnan halkları aleyhine tatbikat yapmakla' suçladı. Trodos dağlarının, Güney Lübnan ve Güney Suriye iklimi ve topografyasıyla benzerlikler taşıdığının vurgulandığı açıklamada, "Anastasiadis hükümetinin, İsrail ordusunu Güney Kıbrıs’ta tatbikat yapmaya davet ederek verdiği mesajların ülke açısından tehlikeli olduğuna" işaret edildi.

İKİ SAFHA ÜÇ SENARYO

Türk Silahlı Kuvvetleri söz konusu tatbikata yine bir askeri tatbikatla karşılık verdi. KKTC'nin güneyindeki Girne iline bağlı St. Hilarion bölgesinde gerçekleştirilen, "Şehit Teğmen Caner Gönyeli 2017 Arama Kurtarma Tatbikatı"na KKTC'deki tüm siyasi ve askeri yetkililer eksiksiz katılım gösterdi. Tatbikat, KKTC Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı, Havacılık Birlik Komutanlığı, Özel Görev Kuvvet Komutanlığı, Polis Genel Müdürlüğü, itfaiye ve polis unsurları ile Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı unsurlarının katılımıyla, kara ve deniz olmak üzere iki safha ve üç senaryoya dayanılarak icra edildi.

TATBİKAT İSRAİL'DE RAHATSIZLIK YARATTI

Türk Silahlı Kuvvetlerinin tatbikatı İsrail'de rahatsızlık yarattı. İsrail'in önde gelen basın kuruluşlarından Haaretz, Türkiye’nin Kuzey Kıbrıs’ta gerçekleştirdiği askeri tatbikatın İsrail’e mesaj niteliği taşıdığını yazdı. Haaretz yazarı Gili Cohen ise iki ülke arasındaki gerginliğin İsrail'in Güney Kıbrıs dolaylarında doğal arama çalışmalarında bulunması nedeniyle başladığını ifade etti.

SELANİK ZİRVESİNDEN YENİ ANLAŞMA ÇIKTI

Bütün bu gelişmeler devam ederken dün Akdeniz'de suların daha da ısınmasına neden olacak bir gelişme oldu. Yunanistan'ın Selanik kentinde bir araya gelen Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis ve İsrail Başbakan Benyamin Netanyahu başta enerji konuları olmak üzere birçok alanda ortak işbirliği geliştirmek için masaya oturdu.

Zirvede Rum Yönetimi Başkanı Anastasiadis, Doğu Akdeniz’deki Doğalgazın Yunanistan üzerinden sevkini öngören bir anlaşmaya daha imza attı. Cenevre zirvesi öncesinde atılan ve Kıbrıslı Türkleri dışlayan bu adım halihazırda gergin olan ilişkilerin daha da gerilmesine neden olacaktır.

Basın kaynaklarından edinilen bilgilere göre zirvede, Akdeniz'deki enerji faaliyetlerinin yanı sıra Kıbrıs Sorunu, Filistin Sorunu, Suriye ve Ortadoğu’daki gelişmeler masaya yatırıldı. İsrail, Nisan ayı başında Güney Kıbrıs, Yunanistan ve İtalya ile 'East Med' (Doğu Akdeniz Doğalgaz Boru Hattı) projesinin inşası için bir ön anlaşma imzalamıştı.

SORUNUN KAYNAĞI ENERJİ KAYNAKLARININ KONTROLÜ

Doğu Akdeniz'e kıyısı olan başta KKTC, Suriye, Filistin (Gazze) ve Lübnan gibi ülkelerin karşılaştıkları uluslararası krizlerin önemli bir kısmının arkasında Kıbrıs adasının güneyi ve Suriye'den, İsrail kıyılarına kadar olan alanda, bünyesinde yaklaşık 700 milyar metreküp doğal gaz barındıran Leviathan Gaz Sahası bulunuyor. Adını mitolojideki bir deniz canavarından alan bu saha, başta GKRY ve İsrail'in çabalarıyla, diğer devletlerin masa dışında bırakılması suretiyle kontrol altına alınmak isteniyor.