Ekonomide gündem: Batık firmalar

Ekonomik kriz sürüyor. Bir yanda durgunluk, diğer yanda zorunlu zamlar. Kimse önünü göremiyor.
Hükümet elindeki kurşunların tamamına yakınını kullandı. Ama çok etkili olamadı. En son "Yeni Ekonomik Programı" açıkladı. Sonuç ortada.
Zamanında atılmayan adımların faturası ağır oldu.
İKİ UCU PİS DEĞNEK
En son faizler bir defada 6,25 arttırıldı. Yıl başında resmi faizler (MB politika faizi) yüzde 8’lerdeydi. Şimdi 24’te.
Dolardaki artış "geçici" de olsa yavaşladı. Ama tüketicinin, sanayicinin, esnafın, tüccarın kullandığı kredilerin faizleri yükseldi.
Anlayacağınız iki ucu b..klu değnek.
KREDİ FAİZLERİ
Bir işadamı dostumla karşılaştım. O da darda. Devamlı ilişkide olduğu bankaya gitmiş. Kredi istemiş. "Hatır için yüzde 40’la" borç alabilmiş. Bankadan ayrılırken müdür uyarmış: "Bir seferlik."
"Normali kaç" diye sordum. "En düşüğü yüzde 45. Müşterinin güvenilirliğine göre değişiyor. Yüzde 50’ye kadar çıkıyor" bilgisi verdi.
BU FAİZLE ÇARKLAR DÖNMEZ
Herkesin ortak fikri şu: Bu faizlerle iş yapılmaz. Şu anda hiçbir sektörde yüzde 20’den fazla kâr yok. Yüzde 20 kârla yüzde 45-50 faizi ödemek mümkün değil.
Ankara Sincan’da fabrikası olan bir sanayici, "Bu faizle bataktan kimse kurtulamaz. Kıpırdadıkça batarız. Şu anda aklı olan bankalardan kurtulmanın yolunu arar. Aksi halde son kaçınılmazdır. Hesap ortada" dedi.
Polatlılı çiftçi Sadullah Kesici de banka kredilerinden dertli. "Buğday ekimi yapacağım. Taban gübresi almam lazım. Bankaya gittim faizi duyunca hemen bankayı terk ettim. Tarlayı ekmesem daha karlı. Hiç olmazsa zarar etmem" ifadesini kullandı.
Besiciler için de durum aynı. Dövizle ithal ettikleri hayvanları yok fiyatına satarak banka borçlarını kapatmaya çalışıyorlar.
FİRMALAR TEK TEK GİDİYOR
Erdoğan "yok", Adalet Bakanı "psikolojik" dese de kriz bütün ağırlığı ile gündemde. Özetle durum şu:
Organize Sanayi Bölgelerinde yaprak dökümü sürüyor.
Bazı fabrikalar üretimi durdurdu.
Peş peşe işçi çıkarmalar başladı.
İşçilere zorunlu izin verenler var.
İnşaat sektöründe artık sona gelindi.
Fabrikalarda asgari stok için dahi üretme dönemi bitti.
Bu büyük ihracatçılar için de geçerli.
Özel sektörde nakit sıkıntısı hat safhada.
Birçok firma bankalardan borç alamaz durumda.
Dış borç kaynakları da tükendi.
Tefecilere düşenler çoğalıyor.
Döviz borcu olan firmalar iyice çaresiz.
"Döviz şoku"nun yerini "kredi şoku" almış durumda. Bankalarda "yeniden yapılandırma" kuyrukları giderek uzuyor.
Konkordatoya hazırlanan şirket sayısı hızla artıyor. Firmalar tek tek gidiyor...
...
İktidar kabul etmese de ekonominin 1 numaralı gündemi: "Batan firmalar".
Bu önümüzdeki günlerde daha net hissedilecek...
SORUNLU KREDİLER
Günlerdir bankalardaki sorunlu krediler konuşuluyor. Yabancıların beklentisi de bu. Sorunlu kredilerin çözümü konusunda net bilgi bekliyorlar.
Yeni Ekonomik Programda bu konuda yuvarlak ifadeler var.
Dün TÜSİAD Başkanı Erol Bilecik de "sorunlu kredilerin temizlenmesini" istedi. "Sistemdeki sağlıksız, artık ödenemez hale gelmiş kredilerin temizlenmesi gerekiyor. Yoksa sağlıklı iş yapan, risklerini iyi yöneten şirketlerimiz de finansmana erişim sorunu yaşayacaklar" dedi. Sonra da ekonomide "kişiye özel tedavi" önerdi.
ÇALIŞMALAR
Gelen bilgilere göre Hazine ve Maliye Bakanlığında bu konuda bir çalışma yapılıyor. "Çöp ve kötü" kredilere çözüm aranıyor.
Çalışmalarla ilgili olarak ilk bilgiler umut verici değil. Türkiye, ihracat, ithalatı düşürmek için değil, "yandaşı kurtarma" çabalarının öne çıktığı konuşuluyor. Parti talimatı ile alınacak kararların krizi daha da büyüteceği ortada.
Yaşanan ekonomik krizde, "kupon ihaleler"in payını herkes biliyor. Yeni yanlışlar krizi büyütmekten başka işe yaramaz.
Sağlıklı önlemler alınmazsa, Türkiye’nin borçluluk oranı hızla yükselir. İspanya’nın 2008’de yaşadıkları unutulmamalı.
Kriz bankacılık sektörünü de içine çeker. Bunu görmek için de artık ekonomist olmaya falan da gerek yok.
Her şey ortada..!