Fazla çalışma onayı

| Çalıştığım işyerinde günde 8 saat çalışıyorum. İşyerinde 8 saatlik 3 vardiya esası var. İşveren, her pazar istisnasız ve tüm resmi bayramlarda beni işe çağırıyor. Aileme ve çocuklarıma zaman ayıramıyorum. 2017 sene başında fazla çalışma ile ilgili muvafakatname verdim ama onu da zorunlu alıyorlar; yani imza atmam, dediğin zaman bölüm değiştirme ya da yıldırma ile tazminatsız işte çıkarmaya uğraşıyorlar. Tüm mesailer ve her şey bordroda gösteriliyor ama parasını alsam da usandım; 30 günün 30’unda çalışıyoruz, yani hasta ya da geçerli bir nedenin olup izin almadığın sürece tatil, dini bayramlarda, 1 ya da 2 gün.

Okurumuzun sorusunda birden fazla problem yer alıyor. Daha önceki yazılarımızda da değinmiştik; Vardiya usulü çalışan işçiler için yapılan özel bir yönetmelik var: “Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”. Bu Yönetmelik, vardiyalı çalışma yaptıran işverenleri, vardiya sayısı, vardiyanın başlama ve bitiş saati, vardiyalı çalıştırılan işçilerin ad ve soyadları, ara dinlenmeleri, hafta tatilleri ve bunlara ilişkin değişiklikleri işyerinde görünür bir yerde yazılı olarak ilan etme ile yükümlü kılmıştır. Hemen belirtelim, ilgili Yönetmeliğe aykırılığın karşılığı idari para cezasıdır. (4857 sayılı İş Kanunu madde 104/2)

Fazla çalışma konusunda işverenin, işçinin onayını alması gerekmektedir ve bu onay yazılı olmalıdır. Bu onay ne zaman alınır? Geçen ağustos ayında yapılan bir yönetmelik değişikliği ile işveren, fazla çalışma için işçinin onayını, iş sözleşmesi yapıldığı anda ya da gereksinim duyulduğunda alabilir. (İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği madde 9/2) Bu arada işçi verdiği onaydan vazgeçebilir; bu durumda fazla çalışmak için verdiği onayı 30 (otuz) gün önceden yazılı olarak işverene bildirmesi gerekir. Okurumuz da işverenine yazıl olarak artık fazla çalışmaya kalmak istemediğini yazılı olarak bildirebilir. Bu nedenle yıldırılır ve istifaya zorlanırsa işçi bakımından haklı fesih söz konusu olacaktır. Okurumuzun sorusunda belirttiği “bölüm değiştirme” gibi uygulamalar da aynı zamanda işyeri koşullarında değişiklik anlamına gelip işçi bakımından haklı fesih nedenidir.