100 AKLARIMIZ! Cumhuriyetin spor neferleri

"Filenin Sultanları" Cumhuriyetin 100. yılında Avrupa şampiyonu

A Milli Kadın Voleybol Takımı, Cumhuriyetin 100. yılında katıldığı FIVB Milletler Ligi, CEV Avrupa Şampiyonası ve 2024 Paris Olimpiyatları Elemeleri'nde şampiyonluğa ulaşarak, Türkiye'ye büyük gurur yaşattı.

"Filenin Sultanları", sezonun ilk organizasyonu FIVB Milletler Ligi'nde mücadele etti. Finalde Çin'i 3-1 yenerek tarihinde ilk kez Milletler Ligi'nde altın madalya kazanan milli takım, aynı zamanda "dünya 1 numarası"na yükselerek bir ilki daha başardı.

2023 CEV Avrupa Şampiyonası'nda ise finalde Sırbistan'ı 3-2 mağlup eden A Milli Kadın Voleybol Takımı, rakibinden 2019 finalinin rövanşını alarak organizasyon tarihinde ilk kez şampiyon oldu.

Japonya'da düzenlenen 2024 Paris Olimpiyatları Elemeleri'nde oynadığı tüm maçları kazanan milli takım, Paris 2024 vizesi aldı. Elemelerde maç kaybetmeyen tek takım olan Türkiye, Dünya Kupası adıyla oynanan olimpiyat elemelerini şampiyon tamamladı.

Ay-yıldızlı ekip ayrıca üst üste 22 maç kazanma başarısı gösterdi.

Türk basketbolunun Avrupa'da 14 kupası var

Cumhuriyet tarihinde Türk basketbolu kulüpler bazında tam 14 kez Avrupa kupası kazandı.

Erkeklerde Avrupa Ligi'ni Anadolu Efes 2, Fenerbahçe ise 1 defa aldı. Galatasaray ve Darüşşafaka BTK Avrupa Kupası'nı, Bahçeşehir Koleji FIBA Avrupa Kupası'nı, Beşiktaş ise FIBA EuroChallenge Kupası'nı birer kez kazanma başarısını gösterdi.

O zamanki adıyla Efes Pilsen, 1996'da Koraç Kupası'nı alarak Türkiye'ye ilk Avrupa zaferini getirdi. Kadınlarda ise Galatasaray ve Fenerbahçe birer defa Avrupa Ligi zaferi yaşadı. Galatasaray ayrıca iki kez, Yakın Doğu Üniversitesi ise bir defa FIBA Avrupa Kupası'nı Türkiye'ye getirdi. Fenerbahçe Kadın Takımı, bu sezon Süper Kupa'yı da kazanarak Türk takımlarının Avrupa'daki kupa sayısını 14'e çıkardı.

12 Dev Adam gönüllerde taht kurdu

A Milli Erkek Basketbol Takımı, Cumhuriyet tarihinde iki kez uluslararası arenada final oynadı. 2001 yılında Türkiye'de düzenlenen Avrupa Basketbol Şampiyonası'ndaki başarısıyla "12 Dev Adam" unvanını alan milli takım, organizasyonda final oynadı.

Türkiye 2010'da Dünya Şampiyonası'na ev sahipliği yaparken "12 Dev Adam" bir kez daha final oynama başarısı gösterdi. Finalde yıldızlar topluluğu ABD'ye yenilen Türkiye, dünya ikincisi olarak gümüş madalya aldı.

NEFESİYLE SAÇINI, ELLERİYLE DÜNYAYI KALDIRDI

Cep Herkülü Naim

Şüphesiz Türk sporundaki en büyük başarıları Naim Süleymanoğlu ile yakaladık. Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından yüzyılın sporcusu seçilen Naim, Bulgar Türklerinin nefesi oldu.

Dünyanın efsane sporcuları arasına yerleşen Naim Süleymanoğlu, Güney Kore'de düzenlenen 1988 Seul Olimpiyatları'nda erkekler 60 kiloda mücadele ederken, 9 dünya, 5 olimpiyat rekoru kırarak şampiyon oldu. Ağırlığının 3 katından 10 kilo fazlasını (190 kilo) kaldırarak "Dünyanın en iyi haltercisi" ödülünü kazanan "Cep Herkülü", bunu dünyada başaran tek sporcu olarak tarihe geçti.

Naim ayrıca, silkmenin yanı sıra koparmada da 152,5 kilo kaldırarak toplamda 342,5 kiloya ulaşıp, dünya ve olimpiyat rekorları kırdı.

1988 Olimpiyatları'nda Türkiye'ye güreş dışında ilk altın madalyayı getiren sporcu olarak tarihte yerini alan Naim Süleymanoğlu, 1992'de de Uluslararası Halter Basın Komisyonu tarafından dünyanın en iyi sporcusu seçildi.

Milli halterci, 1988 Seul, 1992 Barselona ve 1996 Atlanta Olimpiyatları'nda birinci olarak, üst üste 3 olimpiyat altın madalyasıyla podyuma çıktı. Naim Süleymanoğlu, kariyerinde ayrıca 7'şer kez dünya ve Avrupa şampiyonluğuna ulaşırken, 46 dünya rekoruna imza attı.

1996'da haltere ara veren Naim Süleymanoğlu, sonrasında katıldığı 2000 Sidney Olimpiyatları'nda başarılı olamadı ve aktif spor hayatına veda etti. Efsane sporcu, Sidney'e kadar 24 yıl boyunca halterde bir numara olarak anıldı.

ABD VATANDAŞLIĞINI REDDETTİ

Dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan tarafından Beyaz Saray'a davet edilen Naim Süleymanoğlu'nun teklif edilen ABD vatandaşlığını reddettiği kayıtlara geçti. Efsane milli halterci, 18 Kasım 2017'de tedavi gördüğü hastanede karaciğer yetmezliği nedeniyle 50 yaşında hayata veda etti.

Türk güreşinin babası

YAŞAR DOĞU

Karşılık beklemeden yaptığı hizmetlerden dolayı "Türk güreşinin babası" olarak anılan Yaşar Doğu, 1913 yılında Samsun'un Kavak ilçesine bağlı Karlı köyünde dünyaya geldi. Yaşar Doğu, 1948 Londra Olimpiyatları'nda yaptığı 5 güreşi de kazanarak altın madalya kazandı. Bir sporcunun kariyerinde elde edebileceği en özel şampiyonluğu Londra'da yaşayan Doğu, adını efsaneler arasına yazdırdı.

1949 yılında İstanbul'da düzenlenen Avrupa Şampiyonası'nda da altın madalyaya uzanan Doğu, hayatı boyunca bir kez Dünya Şampiyonası'na katılma şansı yakaladı.

1951 Helsinki Dünya Şampiyonası'nda mücadele eden milli güreşçilerin tamamı şampiyonluk unvanıyla yurda döndü. Güreş Milli Takımı, Yaşar Doğu, Nurettin Zafer, Haydar Zafer, Nasuh Akar, Celal Atik, Ali Yücel, İbrahim Zengin ve Adil Candemir'den oluşmaktaydı. Doğu, kariyerinin tek dünya şampiyonluğunu Helsinki'de 87 kiloda elde etti.

Türk güreşinin efsane isimlerinden Yaşar Doğu, ay-yıldızlı mayoyla yaptığı 47 güreşin yalnızca birini kaybederken, galip geldiği 46 karşılaşmanın 33'ünü tuşla kazandı.

Paralimpikte ilk altın madalya

Paralimpik oyunlarda altın madalya kazanan ilk Türk kadın sporcu olan Gizem Girişmen, elde ettiği başarılar ve yürüttüğü görevlerle Cumhuriyet tarihinde önemli bir yer edindi. 2008 Pekin Paralimpik Oyunları'nda okçuluk branşında elde ettiği şampiyonlukla Türk spor tarihine geçen Girişmen, 2009 Dünya Para Okçuluk Şampiyonası'nda da altın madalya kazandı.

Boğazın Boğası

Sinan Şamil Sam

Ağır sıklet kariyerinde Avrupa Boks Birliği (EBU) ve Dünya Boks Konseyinin (WBC) kıtalararası ve Akdeniz kategorilerinde altın kemere ulaşan Sinan Şamil Sam, ringdeki dayanıklılığı, sert yumukları ve mücadeleci gücüyle unutulmaz birçok performansa imza attı.

Türk halterinin Dinamosu

Halil Mutlu

Türkiye'nin halterde yaşayan efsanelerinden, 3 olimpiyat, 5 dünya, 9 Avrupa şampiyonluğu bulunan ve 27 dünya rekoru kıran eski milli sporcu Halil Mutlu, 100 yıllık Cumhuriyette spor tarihine "altın" harflerle geçti.

İki kez dünya şampiyonu olan ilk Türk kadın tekvandocu

Aktif tekvando kariyerini sonlandıran İrem Yaman, 2015'te Rusya, 2019'da İngiltere'de düzenlenen Dünya Tekvando Şampiyonası'nda 62 kiloda altın madalya kazandı. İrem Yaman, böylece iki kez dünya şampiyonluğuna ulaşan ilk Türk kadın tekvandocu oldu.

Büyükler kategorisinde iki Avrupa şampiyonluğu da bulunan İrem Yaman, Dünya Tekvando Federasyonu tarafından 2018 yılının en başarılı kadın sporcusu ödülüne de layık görüldü.

Güreşin yaşayan efsaneleri Taha Akgül ve Rıza Kayaalp

Türkiye'nin yaşayan efsaneleri Taha Akgül ve Rıza Kayaalp, güreşte elde ettikleri başarılarla Cumhuriyet'in 100 yıllık döneminde adlarını spor tarihine "altın" harflerle yazdırdı.

2016 Rio Olimpiyatları'nda Türkiye'nin kazandığı tek altın madalyanın sahibi olan Taha, kariyerinde 3 dünya ve 10 Avrupa şampiyonluğu elde etti.

Serbest stilde en fazla Avrupa şampiyonluğu yaşayan güreşçi olan Taha, son yapılan Tokyo Olimpiyatları'nda bronz madalya aldı.

Rıza Kayaalp de grekoromen stilde 5 dünya ve 12 Avrupa şampiyonluğuna ulaşarak efsaneler arasına adını yazdırdı. 1 gümüş ve 2 bronz olmak üzere 3 olimpiyat madalyası sahibi Rıza, Rus Aleksandr Karelin'in 12 Avrupa şampiyonluğu rekoruna ortak oldu.

En fazla dünya şampiyonluğu yaşayan Türk güreşçi unvanının da sahibi Rıza, güreşte 5. kez olimpiyatlara katılacak ilk sporcu olacak. 

İlk olimpiyat madalyası Yaşar Erkan’dan

1936 Berlin Olimpiyatları'nda şampiyon olan milli güreşçi Yaşar Erkan, Türkiye Cumhuriyeti'ne olimpiyatlarda ilk altın madalya kazandıran sporcu ünvanının sahibi oldu.

Atletizmde Türkiye'ye ilk "dünya" madalyasını getiren atlet: Ramil Guliyev

Milli atlet Ramil Guliyev, İngiltere'nin başkenti Londra'nın 2017'de ev sahipliği yaptığı organizasyonda, erkekler 200 metre yarışında birinci olarak Türkiye'ye Dünya Atletizm Şampiyonası tarihindeki ilk altın madalyasını kazandırdı.

Almanya'nın başkenti Berlin'de 2018'de düzenlenen Avrupa Atletizm Şampiyonası'nda piste çıktığı 200 metre yarışında rekor kırarak altın madalya elde eden Ramil, yine Berlin'de 4x100'de gümüş madalya aldı.

Ramil, 2016'da Hollanda'nın başkenti Amsterdam'da düzenlenen Avrupa Atletizm Şampiyonası'nda da gümüş madalya elde etti.

Olimpiyatlarda madalya kazanan ilk Türk kadını: Hülya Şenyurt

Judocu Hülya Şenyurt, 1990'daki Avrupa ikinciliği ve 1991'deki Avrupa gençler şampiyonluğu sonrası olimpiyatlarda da madalya alarak tarihe geçti.

Henüz 19 yaşındayken 1992 Barcelona Olimpiyatları'na katılan Hülya Şenyurt, 48 kiloda elde ettiği üçüncülükle olimpiyatlarda madalya kazanan ilk Türk kadın sporcu olmayı başardı.

DÜNYA ÜÇÜNCÜSÜ A MİLLİ TAKIM

48 yıl sonra 2002 Dünya Kupası'na Şenol Güneş yönetiminde katılma hakkı kazanan milliler, Japonya ve Güney Kore'nin ortaklaşa düzenlediği turnuvayı 3. olarak tamamlayarak Türk futbol tarihinin en önemli başarısına imza attı.

UEFA tarafından düzenlenen Avrupa Futbol Şampiyonası'na ilk kez 1996'da giden milli takım; 2000, 2008, 2016 ve 2020'de de bu önemli organizasyonda yer aldı.

Milli takım, 2000 Avrupa Şampiyonası'nda çeyrek finalde elenirken en önemli başarısını 2008'deki organizasyonda elde etti.

Fatih Terim yönetiminde Avusturya ve İsviçre'nin ortaklaşa düzenlediği turnuvada grup maçlarında Portekiz, Çekya ve İsviçre ile mücadele eden milliler, İsviçre ve Çekya'yı yenerek 6 puanla gruptan çıkmayı başardı.

Çeyrek finalde penaltı atışları sonucunda Hırvatistan'ı eleyerek yarı finale yükselen milliler, bu turda Almanya'ya son dakika golüyle 3-2 mağlup olarak elendi.

Masa tenisinin pes etmeyen şampiyonu Abdullah Öztürk

2016 Rio Paralimpik Oyunları'nda ve 2020 Tokyo Paralimpik Oyunları'nda teklerde altın madalya alarak tarihe geçen Abdullah, ayrıca 2016 Rio'da takımlarda bronz madalya elde etti. Abdullah Öztürk, Avrupa şampiyonalarında bireysel ve takımda 6 altın madalyası bulunuyor, dünya şampiyonalarında ise gümüş ve bronz madalyaları var.

Türk okçuluğunun olimpiyat tarihindeki "altın" sporcusu Mete Gazoz

 Mete Gazoz, Tokyo 2020 Olimpiyatları'nda ve 2023 Dünya Okçuluk Şampiyonası'nda altın madalya kazanarak Türk okçuluk tarihinin ilk Olimpiyat ve dünya şampiyonu oldu.

Kulüpler bazında en önemli başarı Galatasaray'ın UEFA Kupası ve Süper Kupa'yı kazanması

Türk futbol tarihinde kulüpler bazındaki en önemli başarıyı Galatasaray elde etti. 2000 yılında UEFA Kupası'nı müzesine götüren sarı-kırmızılı ekip, UEFA Süper Kupa finalinde de Real Madrid'i yenerek Avrupa'da 2 kupa kazandı.

Türkiye'nin kulüpler bazında kazandığı bir diğer kupa ise 2006 yılında Kayserispor'un müzesine götürdüğü İntertoto Kupası oldu.

Olimpiyat tarihinin madalyalı ilk Türk atleti: Ruhi Sarıalp

Türkiye'de elde ettiği başarıların ardından 1948 Londra Olimpiyat Oyunları'na katılan Sarıalp, üç adım atlamada bronz madalyaya ulaştı.

Sarıalp, bu başarısıyla olimpiyatlarda Türkiye'ye atletizm branşında ilk madalyayı kazandırdı. Sarıalp'in elde ettiği madalya, 2004 Atina Olimpiyat Oyunları'nda Eşref Apak'ın çekiç atmada ulaştığı bronz madalyaya kadar 56 yıl boyunca Türkiye'nin olimpiyatlarda atletizm branşında kazandığı tek madalya oldu.

İlklerin kadını" milli güreşçi Yasemin Adar Yiğit

Kadın güreşinin en önemli temsilcilerinden Yasemin, Türkiye'ye adını 2016'da Letonya'nın başkenti Riga'da düzenlenen Avrupa Şampiyonası'nda duyurdu. Avrupa şampiyonluğuna ulaşan milli güreşçi, organizasyon tarihinde Türkiye'ye kadınlarda ilk altın madalyasını kazandırdı. Türk kadın güreşinde yeni bir sayfa açan Yasemin, bu şampiyonlukla da yetinmedi ve 6 kez adını Avrupa'nın zirvesine yazdırdı.

"İlklerin kadını" Yasemin, Avrupa'nın yanı sıra dünyanın da zirvesine çıkmayı başardı. Yasemin, Fransa'nın başkenti Paris'te gerçekleştirilen 2017 Dünya Şampiyonası'nda altın madalya kazanarak bir ilke daha imza attı.

Tokyo Olimpiyatları'nda sıkletinde üçüncü olarak kadınlar güreşte Türkiye'ye ilk olimpiyat madalyasını getiren Yasemin, geçen yıl Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da bir kez daha dünya şampiyonluğuna ulaştı.

KADINLAR BOKSTA İLK ALTIN MADALYA

2020 Tokyo Olimpiyat Oyunları'nda kadın boksunda altın madalya kazanan Busenaz Sürmeneli'yle, gümüş madalya elde eden Buse Naz Çakıroğlu Türk spor tarihine adlarını yazdırdılar.

Türk sporu kadınlarda 17 yıl sonra olimpiyatta altın madalya kazandı.

Kadınlarda son altın madalyayı olimpiyatta 2004 Atina'da halterde Nurcan Taylan'la alan Türkiye, 17 yıl sonra Busenaz Sürmeneli'yle bir kez daha şampiyonluk sevinci yaşadı.

Şahika Ercümen'den Cumhuriyetin 100. yılında dünya rekoru

Türk serbest dalışçı Şahika Ercümen, Cumhuriyet'in 100. yılına ithafen Hatay'da gerçekleştirdiği denemede, paletsiz değişken ağırlık kategorisinde dünya rekoru kırdı.

Yayladağı ilçesi Karamağara Koyu açıklarında suya giren sporcu, paletsiz değişken ağırlık kategorisinde Sırp asıllı Lena Balta'nın elinde bulundurduğu 105 metre dünya rekorunu 106 metrelik performansıyla geliştirdi.

Şahika Ercümen, Bahamalar'da yer alan Mavi Çukur'da düzenlenen Dünya Serbest Dalış Kupası'nda ise 100 metrede Türkiye rekoru kırdı. Şahika, 100 metreye 3 dakika 14 saniyede dalarak rekorun yeni sahibi oldu.

Milli sporcu ayrıca 3. Ulusal Antarktika Bilim Seferi kapsamında gittiği "beyaz kıta"da dalış yaparak tarihe geçti.