ABD'nin kanlı darbeler tarihi: Yüzlerce insan katledildi
Güney Amerika tarihi, bir yerde ABD'nin doğrudan yaptığı 'askeri darbeler' tarihidir. On yıllarca Güney Amerika'yı kapitalizmin 'arka bahçesi' olarak görmüş Amerika Birleşik Devletleri, kıta ülkelerinde 'bağımsızlıkçı' ve 'devrimci' iktidarları şiddet yoluyla iktidarrdan uzaklaştırdı.
1- BOLİVYA (1944, 1963, 1971)
ABD'nin, hem doğrudan işgaller hem de desteklediği darbelerle 1898'den bu yana Latin Amerika'da kanlı bir geçmişi var.
On binlerce kişinin katili olan diktatörlerin yanı sıra terör örgütleri, aşırıcı ve antidemokratik hareketlere de destek veren ABD'nin tüm bu müdahalelerindeki amacı, ekonomik çıkar sağlamak ve Latin Amerika'yı tamamen kontrol etmekti.
2- BREZİLYA (1964)
Brezilya'da askerî diktatörlük dönemi, Brezilya'da 1 Nisan 1964 ile 15 Mart 1985 tarihleri arasında birbirini izleyen askeri hükümetlerin sürdürdüğü baskıcı rejimi anlatır.
Askerî diktatörlük dönemi, demokratik olarak seçimle başa gelmiş olan Devlet Başkanı João Goulart'ın ABD desteğiyle devrilmesiyle başlamıştır.
4- ŞİLİ (1973)
11 Eylül 1973 tarihinde sosyalist Başkan Salvador Allende'nin devrilip, General Pinochet'in iktidara geldiği askerî darbedir.
Bu darbeyle dünyanın seçimle başa gelmiş ilk sosyalist hükûmeti ABD'nin kanlı askeri darbesiyle devrilmiş ve yerine 17 yıl sürecek bir diktatörlük kurulmuştur.
CIA destekli askeri darbe Şili'yi tam bir karanlığa gömdü. Seçimle işbaşına gelen Sosyalist Başkan Salvador Allende öldürüldü ve yerini General Augusto Pinochet aldı. Şili toplumu hala bu yıllarca süren ve binlerce kişinin yok olduğu kanlı ve acılı dönemin yaralarını tam sarabilmiş değil.
5- ARJANTİN (1976)
ABD destekli Condor Operasyonu kapsamında Arjantin ordusu, 24 Mart 1976'da ülkenin en önemli siyasi figürü olan ve adına siyasi akımlar oluşturulan Juan Domingo Peron'un 3. eşi, dönemin Devlet Başkanı Maria Estela Martinez de Peron hükümetine darbe yaparak yönetime el koydu.
Adına, "Ulusal Yeniden Yapılanma Süreci" denilen, 1976'dan 1983'e kadar süren sivil-askeri diktatörlük dönemi boyunca ülkeyi, Martinez de Peron'a darbe yapan Jorge Rafael Videla, Roberto Eduardo Viola, Leopoldo Fortunato Galtieri ve Reynaldo Benito Bignone'den oluşan askeri cunta yönetti.
6- KÜBA (1934)
ABD yönetimi, açıkça desteklediği
yeni hükümetin Genelkurmay Başkanı Fulgencio Batista’nın 15 Ocak
1934 tarihinde ikinci bir darbe yaparak başkanlık koltuğuna oturmasını ve Küba’nın uzun yıllar ABD menfaatlerine uygun bir siyasetle yönetilmesinin yolunu açmıştır.
7- DOMİNİK CUMHURİYETİ (1914- 1963)
1961 yılında CIA, iktidarını desteklediği Rafael Trujillo'yu bir suikast sonucu saf dışı bıraktı. Diktatör Trujillo o kadar güçlenmişti ki ülke ekonomisinin yüzde 60'ına hükmediyordu. Trujillo'nun çıkarları ABD şirketlerinin çıkarları ile çelişmeye başlamıştı.
Seçimle gelen Devlet Başkanı Juan Mosch devrildi. CIA askeri bir yönetim kurdurdu.
8- EL SALVADOR (1961-1979)
CIA destekli askeri güçler seçimle iş başına gelen Başkan Jose Velasco'yu istifaya zorladı.
9- GUATEMALA (1954-1963-1982-1983)
Arbenz liderliğindeki solcu hükûmet devrildi; Askeri Cunta iktidara geldi.
1954 Guatemala Darbesi 18-27 Haziran 1954'te ABD tarafından CIA önderliğinde yapılan darbedir.
10- HONDURAS (1963)
1898'den bu yana yaptığı müdahalelerle onlarca kez yönetim değişikliğine neden olan ABD, böylece neredeyse her 3 yılda bir hükümetin yıkılmasına yol açtı.
11- GUYANA (1953)
12- MEKSİKA (1913)
1913’de Madero, ABD destekli bir ordu darbesiyle devrildi.
14- PANAMA (1951- 1949- 1969)
Amerikalı Profesör John H. Coatsworth'un "ABD Müdahaleleri" başlıklı yazısına göre, doğrudan müdahalelerde ABD askerleri, ajanları, Washington adına çalışanlar rol aldı. Dolaylı müdahalelerde ise asıl rolü yerel aktörler oynasa da ABD hükümetlerinin desteği olmadan ya harekete geçemediler ya da başarı olamadılar.