Athena Tapınağı'nın "koruyucuları" 2 bin 600 yıl sonra ziyaretçilerle buluşacak

UNESCO Dünya Mirası Listesi`nde Efes ve Bergama gibi binlerce yıllık hazineye sahip kentleriyle yer alan İzmir`in bir başka antik yerleşim bölgesi olan Foça`daki araştırmalar ve düzenleme çalışmaları sürüyor.

Phokaia Antik Kenti`ndeki Athena Tapınağı kalıntıları arasında 2000 yılında bulunan 1 metre 30 santimetre ila 1 metre 40 santimetre boyundaki at ve griffon büstleri için İzmir Arkeoloji Müzesi uzmanlarınca geçen yıl başlatılan konservasyon ve restorasyon çalışmalarında sona yaklaşıldı.

Tüf taşından yapılmış, "protome" olarak adlandırılan, duvar süsü amacıyla kullanılan heykeller, çalışma tamamlandıktan sonra bu yıl İzmir Arkeoloji Müzesi`nde teşhire çıkacak.

Benzersiz olarak nitelenen eserlerden at büstlerinin Tanrıça Athena`ya ithafen; kartal başlı, aslan gövdeli ve kanatlı mitolojik kuş olarak tanımlanan griffonların ise dönemin inancına göre "tapınağın bekçiliğini yapmaları" için duvarlara yerleştirilmiş olabileceği tahmin ediliyor.

İzmir Arkeoloji Müzesi Müdürü Cengiz Topal, Athena Tapınağı`nın doğal kaya üzerine yerleştirildiğini söyledi.

Tapınak alanının daha önce Kibele tapınım bölgesi olarak kullanıldığını anlatan Topal, "Kazılardan ele geçen verilerden daha önce Kibele kültüne ilişkin tapınım alanı olduğunu, milattan önce 6. yüzyıldan sonra da tapınaklar yapıldığını, son evresinde de Athena tapınağı olarak kullanıldığını biliyoruz." dedi.

Topal, Foça`daki ilk tapınağın yapım evresinin Efes ve bölgelerdeki diğer tapınaklardan daha eskiye dayandığına dikkati çekerek, şu bilgileri paylaştı: "Athena Tapınağı tarihsel olarak ön planda ama buluntu, kalıntı olarak çok veri yok. Çünkü gördüğünüz gibi modern Foça yerleşmesi antik Phokaia kentinin tamamen üstüne konumlanmış durumda. Antik yapılar geçmiş dönemlerde kullanıldığı, oradaki mimari elemanlar başka yapılarda kullanılmış olduğu için o inanç kültü de sona ermiş olduğu için maalesef elimizde çok fazla veri yok ama bu tarihsel değerinden bir şey kaybettirmiyor sadece görsel olarak eksik."

Bulunan eserler arasında griffon ile at süslemeleri olduğunu dile getiren Topal, "Eserlerin restorasyonlarını yapıp İzmir Arkeoloji Müzesi`nde sergilemek üzere çalışmaları başlattık. Griffonlardan biri hemen hemen tamamlandı. Restorasyon çalışmaları tamamlandıktan sonra ziyaretçileri ile buluşacak." diye konuştu.

Cengiz Topal, Athena Tapınağı dışında Foça`daki tarihsel çalışmaların 2019-2020 yılından bu yana İzmir Arkeoloji Müzesi başkanlığında yürütüldüğünü söyleyerek, düzenleme ve bakım çalışmalarına ağırlık verdiklerini aktardı.

Phokaia Antik Kenti`ndeki mekanların bazı bölümlerinin sondaj kazılarıyla açığa çıkarıldığını belirten Topal, "Bu yıldan itibaren mozaikli yapıların tamamının açığa çıkarılması ve sergilenmesi için çalışıyoruz." diye konuştu.