Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, “Mariupol’de, 21 Nisan’dan itibaren Azov milliyetçi oluşumun Ukraynalı militanlarının bloke edildiği Azovstal metalürji fabrikasının arazisi tamamen boşaltıldı.” dedi.
Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun, Mariupol’ün tamamen Ukraynalı militanlardan temizlendiğine ilişkin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e bilgi verdiği aktarılırken fabrikadaki yer altı yapıların tamamen Rus ordusunun kontrolünde olduğu kaydedildi.
Açıklamada, 16 Mayıs’tan bu yana 2 bin 439 Azov üyesi ile Ukraynalı askerin silah bırakarak teslim olduğu ifade edilirken bugün teslim olan kişi sayısının 531 olduğu belirtildi.
Azov komutanının, güvenlik endişeleri nedeniyle ve yerel sakinlerin linç girişimini engellemek adına fabrikadan özel zırhlı araç içinde çıkarıldığı kaydedildi.
Mariupol belediye başkanı Konstantin İvaşçenko, şehirde toplu taşıma ve benzin istasyonlarının çalıştığını söyleyerek şehrin eski işleyişe dönmeye başladığını bildirdi.
VÜCUTLARINDA NAZİ DÖVMELERİ
Nisan ortasından beri fabrikada mahsur kalan askeri unsurların teslim olmasıyla Azovstal’ın sırları da ortaya çıkıyor. Batı medyasında masumlaştırılmaya çalışılan neonazi Azak Taburu’nun gerçek niteliği, Azovstal’dan çıkan askerlerle birlikte bir kez daha görüldü.
Askerlerin vücutlarının tamamında Nazi gamalı haçı, Nazi kara güneşi, Hitler ve Stepan Bandera portreleri, ırkçı ve faşist sözler gibi dövmelerin olduğu görülüyor. Rus basını tarafından servis edilen videolarda birkaç kişi değil, Azak Taburu’na bağlı çok sayıda neonazi militanın görüntüsü yer alıyor.
Mariupol, Azak Taburu’nun en önemli merkezi ve daha önce de Rus ordusu tarafından basılan bir karargahta Hitler portresi, Nazi işaretli Ukrayna bayrakları, neonazi sembolleri içeren askeri armaların da bulunduğu çok sayıda Nazizm yanlısı malzeme ele geçirilmişti.
‘YABANCILAR DA VAR’
Donetsk Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Denis Puşilin, kendilerine ulaşan ilk raporların Azovstal’da ele geçirilen askeri unsurlar arasında yabancı ülke vatandaşlarının da bulunduğu yönünde olduğunu söyledi. Soloviov Live kanalının yayınına katılan Puşilin, “Evet yabancılar varlardı ve varlar. Ancak altı tamamen dolu olmayan bir şey söylemek istemiyorum. Uzmanlar ilerleyen günlerde kamuoyuna gerekli açıklamayı yapacaktır.” dedi.
Aydınlık Gazetesi daha önce Azovstal’da Fransız ordusuna bağlı 50 subayın mahsur olduğunu, Macron’un seçimlerde oy kaybetme riski olduğu için askerlerine teslim olmama emri verdiğini haberleştirmişti.
Aydınlık’ın ulaştığı kaynaklar yalnızca Fransız askerlerinin değil, ABD, İngiltere, Kanada gibi NATO üyesi ülkelerin uzmanlarının da Azovstal’da mahsur bulunduğunu aktarmıştı. Bu iddiaların gerçekliğinin net bir şekilde anlaşılması için gözler 2500 kişinin kimliğinin açıklanmasına ve yargılama süreçlerine dönmüş durumda.
YER ALTI TÜNELLERİ
Azovstal’ın Rusya’nın tam denetimine girmesiyle birlikte açığa çıkan bir konu da, fabrikanın altında inşa edilen yer altı tünelleri oldu. Buna yer altı şehri demek abartılı olmaz, çünkü kuşatmadan aylar önce fabrikanın bu çatışma senaryosuna göre tahkim edildiği anlaşılıyor. Karmaşık yer altı tünelleri, depolar, mahzenler ile Azovstal adeta bir sığınak haline getirilmiş. Daha önce serbest bırakılan tutsaklar da sığınağın labirent gibi olduğunu, sadece kendi bölümlerinde bulunan kişilerin sayısını bildiklerini söylemişti. Binlerce kişinin bir aydan fazla bir süre boyunca dışarıyla hiçbir temas olmadan nasıl direndiği ortaya çıkan yer altı sığınaklarıyla açıklanıyor.
ESİR TAKASI ÇAĞRISI
Öte yandan Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Mariupol'deki Azovstal Fabrikası'ndan Rusya'nın kontrolündeki şehirlere götürülen Ukraynalı askerler ile Rus savaş esirlerinin takasına hazır olduklarını bildirdi. Zelenskiy, Ukraynalı askerlerin Azovstal'den çekilmesinden sonra Rus savaş esirleri ile takas yapılmasını beklediklerini ve buna hazır olduklarını hatırlatarak "Onları eve getireceğiz. Sorumluluğu almış ortaklarla yapmamız gereken de bu." dedi. Zelenskiy, Ukraine 24 medya grubuna verdiği demeçte Azovstal’da mahsur kalanların ortaya çıkıp hayatlarını kurtarmaları için ordudan mesaj gönderildiğini, “Bize yaşayan kahramanlar lazım.” diyerek bunun emrini kendilerinin verdiğini bildirdi.
MEDVEDÇUK GÜNDEMDE
Rusya’nın müzakere heyetinin üyesi Leonid Slutsky, RIA Novosti’ye yaptığı açıklamada Azovstal’dan çıkarılan Ukraynalı askerler ile Ukraynalı muhalefet lider Viktor Medvedçuk’un takası olasılığını araştırdıklarını belirtti. Slutsky, Azak Taburu askerleriyle takasın söz konusu olmadığını, neonazi unsurların askeri mahkeme tarafından yargılanacağını söyledi. Zelenskiy’in kararnamesiyle kapatılan Ukrayna’nın ana muhalefet partisi Yaşam için Muhalefet’in lideri olan Medvedçuk, Rusya Devlet Başkanı Putin’e yakınlığıyla biliniyor. Şubatta ev hapsine mahkûm edilen Medvedçuk Nisan ortasında firari olarak yakalanıp hapse gönderilmişti. Rusya Anayasa Mahkemesi’nin 26 Mayıs’ta Azak Taburu’nu terör örgütü listesine dahil etmesi bekleniyor. Bu durumun, esir takasını zora sokabileceği değerlendiriliyor.