Her gün 1 bardağı şifa deposu! Boza nasıl yapılır?

 Eski yıllarda özellikle kışa denk gelen Ramazan aylarında boza akşamdan hazırlanır ve sokak satıcıları tarafından satılırmış. Sıcak olması ve tok tutucu özelliği ile sahurların vazgeçilmezi olan boza zaman içinde sadece ramazanda değil her gece satılmaya başlanmış.

Milattan önce 8000’li yıllarda Doğu Anadolu ve Mezopotamya’da görülen boza ne demek, peki?

Boza, Farsça darı anlamına gelen ‘buze’ kelimesinden gelir. Türkler boza ile 9. yüzyılda Orta Asya Türkleri sayesinde tanışır. Boza vücuda sıcaklık veren yüksek kalorili bir içecektir. Yüksek kalorisi nedeniyle tok tutan boza zengin vitamin ve mineral kaynağıdır. Yüksek protein, yağ ve karbonhidrat içeriğinden dolayı besin değeri yüksektir. Dünyanın her tarafında yaygın olarak tüketilen boza tüccar gemileri vasıtasıyla geniş bir coğrafyaya hakimdir.

Boza nedir? Neyden yapılır?

Boza, çoğunlukla bulgur, pirinç, darı, arpa, buğday, mısır ya da yulaf gibi malzemelerle hazırlanan, içine eklenen maya sayesinde kıvamını bulan, tatlı ya da ekşimsi (mayhoş) bir şekilde hazırlanan özel bir içecektir diyebiliriz. İçeriğinde bulunan ekonomik malzemeler sayesinde bütçe dostu içecekler arasında yer alan boza, genelde dışarıdan hazır olarak alınıp tüketilse de aslında doğru tarif ve biraz sabırla onu evde, ellerinizle hazırlamanız da mümkün. 

Boza için gerekli malzemeler:

1,5 su bardağı bulgur
2-2.5 litre su
1-1,5 su bardağı şeker(Artırıp azaltabilirsiniz)
1 tatlı kaşığı kuru maya
2 yemek kaşığı toz şeker (Maya için kullanılacak)
1 paket vanilya

Lezzeti kadar içerdiği E, B1,B2, A vitaminleri ve fosfor, demir gibi mineral içeriği ile de oldukça sağlıklıdır.

Mısır ve Kuzey Afrika sahillerinden Akdenizli gemi tüccarları yardımıyla önce batıya, Asya ülkelerine ve Çin’e, oradan da İran ve Afganistan’a kadar geniş bir alana yayılan boza, ambalaj sanayinin gelişmesi ile birlikte ticari bir içecek haline gelir. Eski yıllarda Türkiye’de ramazan ayının habercisi olan boza marka haline gelen özel bir içecek olarak severek tüketilmektedir.

Boza kaç kalori?

1 su bardağı bozanın kalorisi yaklaşık 280 kcal'dır.

Boza nasıl içilir?

Yoğun kıvamı ve kendine has aromasıyla boza, seveni de sevmeyeni de bir hayli fazla olan içeceklerimizden, doğruya doğru. Ama onunla bugüne dek yolu kesişmemiş olanlardansanız, "Boza sıcak mı içilir?" ya da "Çocukken içmiştim ama pek sevmemiştim" diyenlerdenseniz boza nasıl içilir öğrenmenin zamanı çoktan gelmiş demektir.

Öncelikle kış içeceği olarak bilinmesine rağmen birçok kış içeceğinin aksine boza soğuk içilir. Bozanın servisinde en çok kullanılan malzemeler ise tarçın ve sarı leblebidir. Bozayı bardaklara pay ettikten sonra üzerine toz tarçın serpiştirebilir ve bütün haldeki sarı leblebilerden koyarak afiyetle tüketebilirsiniz. Dilerseniz sade olarak da gönül rahatlığıyla tüketebileceğiniz bozayı koyu kıvamı sebebiyle bardaktan içmek yerine bir bardak ya da kaseden kaşıklayarak da tüketebilirsiniz tabii, seçim sizin.

Bozanın faydaları nelerdir?

Bozanın içeriğini, neyden ve nasıl yapıldığını, nasıl içilebileceğini anlattığımıza göre sıra geldi bozanın faydalarına. Havalar soğumaya başlayınca karşınıza sıkça çıkmaya başlayan bozaları tüketerek aşağıdaki faydalarından yararlanabilirsiniz:

• Boza öksürüğe iyi geliyor, bitmek bilmeyen öksürük krizlerine çözüm olabiliyor.
• Balgam söktürücü bir etki oluşturuyor.
• Sindirim sisteminin sağlıkla çalışmasına yardımcı oluyor.
• Özellikle hazımsızlık sorununa iyi geliyor, hazmı kolaylaştırıyor.
• İçindeki kalsiyumun da etkisiyle boza kemiklerin güçlenmesine destek oluyor.
• Vücuda enerji veriyor.
• Yorgunluk, sinir ve stresle baş etmemize yardımcı oluyor.
• Cilt ve saç sağlığına iyi geliyor.
• Böbreklerin sağlıkla çalışmasına destek oluyor.
• Antioksidan etkileri sayesinde vücudu toksinlerden arındırıyor, bağışıklık sistemini güçlendiriyor.
• Anne sütünü arttırıcı etkiler oluşturduğu da biliniyor.
• Çok önemli bir not: Boza çok faydası olan bir içecek olsa da düzenli olarak tüketmeye karar vermeden önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız. Özellikle diyabet ya da yüksek tansiyon gibi ciddi ya da kronik bir rahatsızlığınız varsa, düzenli olarak ilaç kullanıyor ya da perhiz uyguluyorsanız, alerjik bir bünyeniz varsa doktorunuza danışmadan tüketmemelisiniz.

Boza zararları ve yan etkileri:

• Yüksek kalorili bir içecek olan boza kilo almak istemeyenlerin uzak durması ya da kontrollü tüketmesi gereken bir içecektir.
• Maya kullanılarak yapılan bir içecek olan boza bazı insanlarda mide problemleri yaratabilir.
• Şişkinlik, gaz, kabızlık ve ishal boza içenlerde gözlenebilir.
• İçeriğinde kullanılan şeker, diyabet hastalarının kan şekerini yükseltir. Doktor ya da diyetisyene danışmadan diyabet hastalarının boza tüketmemesi önerilir.
  Yüksek karbonhidrat içeriği özellikle tansiyon hastaları üzerinde de etki yaratabilir. Fazla miktarda boza tüketimi tansiyonu yükseltebilir.
  Boza içeriği ile birçok faydalı etkiye sahip olsa da dikkatli tüketilmesi gereken farklı aromaya sahip bir içecektir.

Kaynak: Yemek.com