Deprem anında ışık patlaması neden olur, nasıl oluşur?

6 Şubat sabah saatlerinde Gaziantep'te 6,4 Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde 7,7 büyüklüğünde meydana gelen deprem can kaybı ve yaralanmalara neden olurken sarsıntı anında gökyüzünde ortaya çıkan ışık huzmelerinin neden meydana geldiği merak konusu oldu.

DEPREM ANINDA GÖZÜKEN IŞIK NEDİR?

Deprem Araştırma Enstitüsü Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Ali Pınar geçmiş zamanlarda yapmış olduğu açıklamasında deprem ışıkları hakkında, 'Görülen o ışıklar yüzde 90’lık kısım dediğimiz sismik enerjinin ısıya dönüşme olayıdır.' açıklamalarında bulunmuştu.

Prof. Dr. Pınar, fayın hareketiyle biriken enerjinin yüzde 90'ının ısıyla ortaya çıkmasının faydalı bir olay olduğunu dile getirip; 'Bir fay üzerinde biriken sismik enerjinin yüzde 90’ı tamamen ısıyla çıkar. O hareketle birlikte büyük ısı oluşmaktadır. Sadece geri kalan yüzde 10 sismik enerjiyle açığa çıkar.' ifadelerine yer vermişti.

SİSMİK ENERJİ NEDİR?

Yer kabuğunda yaşanan ani enerji boşalımı esnasında meydana gelen dalgalanmalar sismik dalga olarak adlandırılır. Yer kabuğunun altında ortaya çıkan bir deprem ya da patlama anında çok büyük bir miktar enerji açığa çıkmış olur. Ortaya çıkan enerjinin bir kısmı faylanma ile birlikte kayaçların deformasyonu için kullanılır. Geri kalan kısmı, ortam özelliklerine bağlı olarak yer içerisinde elastik dalgalar halinde yayılmaya devam eder.

Sismik dalgalar, depremi meydana getiren kırılma ve faylanma sebebiyle kaynaktan uzaklaşacak şekilde tüm yönlere farklı türlerde yayılır.

Deprem sırasında cisim ve yüzey dalgası olmak üzere iki dalga çeşidi ortaya çıkar. Cisim dalgaları tüm yönlere doğru yayılarak hareket eder. Yüzey dalgaları ise yerkürenin yüzeyinde paralel şekilde yayılmaya devam eder.

"ERCİŞ DEPREMİ SIRASINDA YANGINLAR ÇIKMIŞTI"

Fırat Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ercan Aksoy, Elazığ depreminden sonra yaptığı bir basın açıklamasında yaşanan durumun metan gazından kaynaklandığı, yönünde görüşler olduğunu dile getirip:

"Erciş depreminde Van gölü kenarında yoğun bir bitki örtüsü, sazlıklar var. O sazlıklar göldeki biriken malzemenin altında kalınca turba dediğimiz kömürleşmeye doğru giden bir süreç başlıyor. Deprem sırasında orada yangınlar çıkmıştı. Bunun bataklık gazı dediğimiz metan gazından kaynaklandığı söylenebilir ancak bizim bölgemiz için metan ya da turba dediğimiz kömürleşme hali söz konusu değil. Hazar Gölü yakınlarındaki ışıma deprem anında kayalardaki minerallerinin elektriksel özelliklerinin değişiminden meydana gelen bir durum." İfadelerini kullandı.