EYT düzenlemesi Mart ayı başında Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi ve ay boyunca 1,6 milyonu aşkın prim günü ve sigortalılık süresi tamam olan hak sahipleri başvurularını e-Devlet üzerinden veya SGK'ya doğrudan başvurarak gerçekleştirdi. SGK çalışanları geceli gündüzlü mesai yaparak aylık bağlanma işlemlerini gerçekleştiriyor. Yıl içinde 2 milyon 250 bin EYT'linin emeklilik hakkı elde etmesi bekleniyor. Öte yandan EYT'liler birikmiş tutar, ilk emekli maaşı, bayram ikramiyesi ve banka promosyonu dahil 20 bin TL'nin üzerinde ödeme alacak.
MART AYINDA EYT'DEN BAŞVURU SAYISI 1,6 MİLYONU AŞTI
EYT yasasının yürürlüğe girmesi sonrası prim ve sigortalılık süresi tamam olan 2,25 milyon vatandaş bulunuyor. Bu vatandaşların 1,6 milyonu Mart ayında başvurusunu gerçekleştirdi. Başvurularını tamamlayan EYT'liler ilk emekli maaşını almak için geri sayıma geçti. Mart ayında emeklilik başvurusunu tamamlayan EYT'liler 1 Nisan'dan itibaren hak sahibi olacak. Yani maaşı ne zaman hesabına yatarsa yatsın emeklilik başvurusunu Mart ayında yapmış ve hakkını kazanmış EYT'li 1 Nisan'dan itibaren tüm haklarını alacak.
Emeklilik başvurusunu Nisan ayında yapanların maaşları ise 1 Mayıs itibarıyla bağlanacak.
"EMEKLİ MAAŞI BAĞLANMASI" NE DEMEK?
"Emekli maaşının 1 Nisan'dan itibaren bağlanması" demek hemen o gün hesaba maaş yatacak demek değil. Bu tarih itibarıyla emekli olmuş ve yine bu tarihten itibaren tam hak sahibi olduğu anlamına geliyor. Örneğin SSK'dan emekli olanların maaşları her ayın 17'sinde başlıyor 26'sına kadar sürüyor. Emekli maaşının yatacağı tarih tahsis numarasının son rakamına göre belirleniyor.
NOT: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın talimatı sonrası hem emekli maaşları hem de bayram ikramiyesi ödemelerini erkene çekti.
ZAMLI EMEKLİ MAAŞI VE BAYRAM İKRAMİYESİ NE ZAMAN YATACAK?
En düşük emekli maaşı 2023 yılında yüzde 114 artışla 7.500 TL olarak belirlenirken, yılda 2 kez verilen bayram ikramiyesi de yüzde 82 artışla 2.000 TL oldu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Nisan emekli maaşları ve bayram ikramiyeleri için ödeme tarihlerini yayınladı. Emekli maaşı bağlanması gerçekleşen EYT'liler de bu tarihlerde maaşı ile beraber bayram ikramiyesini alacak.
2023 yılı Nisan ayı için;
SSK kapsamında aylık alanların aylık ve Ramazan Bayramı ikramiyeleri;
- Ödeme günü 17, 18, 19, 20 olanların 14/04/2023 tarihinde,
- Ödeme günü 21, 22, 23 olanların 15/04/2023 tarihinde,
- Ödeme günü 24, 25, 26 olanların 16/04/2023 tarihinde,
BAĞKUR kapsamında aylık alanların aylık ve Ramazan Bayramı ikramiyeleri;
-Ödeme günü 25 ve 26 olanların 17/04/2023 tarihinde,
- Ödeme günü 27 ve 28 olanların 18/04/2023 tarihinde,
Emekli Sandığı kapsamında aylık alanların ise Ramazan Bayramı ikramiyeleri 19/4/2023 tarihinde ödenecek.
EYT'LİLERİN HAK KAYBI OLMAYACAK
Mart ayı içerisinde başvurusunu yapan EYT'liler Nisan ayında Ramazan Bayramı öncesi emekli bayram ikramiyesi hak edişi almış oldu. Maaş bağlanması yetişmeyen EYT'liler maaşı bağlandığında bu hak edişini alacak.
BAYRAM İKRAMİYESİ KİMLERE VERİLECEK?
Şehit yakınları ve gaziler
SSK, Bağ-Kur ve emekli sandığı emeklileri
Mart ayında emeklilik başvurusu yapan EYT'liler
Vazife ve harp malullüğü aylığı alan er ve erbaşlar
Ölüm aylığı alanlar
Şeref aylığı alanlar
Geçici köy korucuları
Kore, Kıbrıs ve İstiklal Savaşı gazileri
Şampiyon sporcular
Terörden zarar görmesi sebebiyle aylık bağlanan siviller ve yaşamını yitirenlerin hak sahipleri
EYT'LİLER 20 BİN TL'NİN ÜZERİNDE ÖDEME ALACAK
Mart ayında emeklilik başvurusunu yapan EYT'lirin maaş bağlanması 1 Nisan itibarıyla yapılacak. Maaşlar Nisan ayında erkene çekildi. Ancak normalde SSK'lılar 17-26 Nisan arasında, Bağ-Kur'lular ise 25-28 Nisan arasında emekli maaşı ödemesi alıyor. Yani hak maaş ödemeleri için bu tarihler belirleyici olacak.
Örneklerle açıklayalım:
1. Tahsis numarasına göre ayın 17'sinde maaşını alacak EYT'liye 17 günlük birikmiş tutar ödemesi (1 Nisan-17 Nisan fark ödemesi) ve 1 emekli maaşı ödemesi beraber yapılacak. Yani EYT'li 2 ödeme birden almış olacak. Bu birikmiş tutar ödemesi 1 defaya mahsus olmak üzere yapılıyor.
Örneğin emekli aylığı 7500 TL olan bir EYT'li, hem 7500 TL emekli maaşı hem de 17 günlük 4250 TL birikmiş tutarını alacak. Yani hak sahibi çifte ödemeyle beraber 11750 TL almış olacak.
Her yıl Ramazan ve Kurban Bayramı öncesi emeklilere bayram ikramiyesi ödemesi gerçekleştiriliyor. Ramazan Bayramı 21 Nisan tarihinde idrak edilecek. Dolayısıyla 1 Nisan'dan itibaren maaşı bağlanan her EYT'li maaşı ne zaman hesabına yatarsa yatsın bayram ikramiyesi de alacak.
Dolayısıyla Mart ayında başvurusunu yapmış EYT'li 2000 TL ödeme alacak.
EYT'liler emeklilik hakkı kazandıklarında maaşını nerden alacağı yönünde ister kamu bankası olsun ister özel bankalar olsun seçimini kendisi yapıyor. Bankalar burada müşteri kazanmak için emekli maaşını kendi bünyesine taşıyan her EYT'liye emekli promosyon ödemesi yapacak. Bu rakam son olarak 10 bin TL'ye kadar yükseldi. Türkiye'nin en büyük bankalarında promosyon tutarı da 8500 TL olarak dikkat çekiyor.
Burada da EYT'linin 8500 TL emekli promosyon tutarı olan bankayı seçtiğini varsayalım.
EYT'LİYE EN AZ 22.250 TL ÖDEME
11750 TL maaş ödemesi
2000 TL bayram ikramiyesi ödemesi
8500 TL banka promosyonu ödemesi
Bu üç ödemeyle beraber bir EYT'li kabaca en az emekli maaşı dahil 22 bin 250 bin TL ödeme alacak. Emeklinin maaşı, seçtiği bankanın promosyon tutarı artıkça bu tutar daha da yukarda olacak.
EMEKLİ MAAŞLARI TEMMUZ AYINDA ZAM ALACAK
SSK ve Bağ-Kur emekli zammı Nisan, Mayıs ve Haziran ayı enflasyon oranı açıklaması sonrası kesinlik kazanacak. Emekli maaşları Ocak ve Temmuz dönemi olmak üzere her yıl 2 defa 6 aylık enflasyon oranı kadar zam alıyor. Dolayısıyla emekli maaşı bağlanan her EYT'li artık bu zamları hesaplarında görecek.
Memur ve memur emeklisi enflasyon farkı ve toplu sözleşme zammı toplamı kadar yılda 2 kez zam alıyor. Enflasyon farkı, bir önceki dönemde verilen toplu sözleşme zammı üzerinde 6 aylık enflasyon kadar oluyor.
Ocak 2023 döneminde memur ve memur emeklisi için toplu sözleşme zammı yüzde 8 olarak belirlenmişti. Temmuz 2023 dönemi için toplu sözleşme zammı yüzde 6 oldu. Yani yüzde 8'in üzerindeki 6 aylık enflasyon oranına yeni yüzde 6'lık toplu sözleşme zammı eklenerek Temmuz zammı belirlenecek. Bu rakamlara refah payı dahil değil.
EMEKLİ VE MEMUR 3 AYLIK ZAM ORANI KESİNLEŞTİ
Mart ayı enflasyon rakamları sonrası 3 aylık emekli ve memur zam oranı netleşti. Hesaplarımıza göre; 3 aylık SSK ve Bağ-Kur emekli zammı yüzde 12,52, enflasyon farkı hesabıyla da 3 aylık memur zammı 10,52 oldu.
3 aylık enflasyon oranı: Yüzde 12,52
3 aylık SSK ve Bağ-Kur emekli zammı: Yüzde 12,52
Ocak 2023 memur toplu sözleşme zammı: Yüzde 8
Temmuz 2023 memur toplu sözleşme zammı: Yüzde 6
3 aylık memur ve memur emeklisi zammı: Yüzde 10,52
Açıklanacak Nisan, Mayıs ve Haziran ayır enflasyon rakamları sonrası bu zam oranları artacak. Yani bundan sonra enflasyon Temmuz ayına kadar sıfır çıksa bile bu zam oranları kesinleşmiş oldu.
6 AYLIK ENFLASYON RAKAMLARI İÇİN İLK HESAP
3 aylık enflasyon oranı yüzde 12,52 olarak kesinleşirken milyonların en çok merak ettiği Temmuz zammı için de ilk hesap belirdi. Enflasyon rakamlarının yılın ilk çeyreğindeki gibi gelmesi durumunda bileşik hesaba göre TÜFE endeksi 1.428 düzeyine ve 6 aylık rakamlar da yüzde 26,61 seviyesine yükselecek.
İlk hesaplar, 6 aylık enflasyon rakamlarının yüzde 25 civarında gerçekleşeceğine işaret ediyor. Öte yandan Merkez Bankası'nın Mart ayı Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçlarına göre de 2023 yıl sonu enflasyon tahmini de yüzde 37,72 oldu.
3 aylık kesinleşen enflasyon rakamları dikkate alınarak bileşik 6 aylık enflasyon hesaplarına göre yeni emekli ve memur maaşları hesabını yaptık:
Hesaplanan 6 aylık enflasyon oranı: Yüzde 26,61
6 aylık SSK ve Bağ-Kur emekli zammı: Yüzde 26,61
Ocak 2023 memur toplu sözleşme zammı: Yüzde 8
Temmuz 2023 memur toplu sözleşme zammı: Yüzde 6
6 aylık memur enflasyon farkı: Yüzde 18,61
6 aylık memur ve memur emeklisi zammı: Yüzde 24,61
Yani bu rakamların gerçekleşmesi durumunda SSK ve Bağkur'dan emekli olan EYT'lilerin maaşları refah payı hariç yüzde 26,61 oranında yeniden artacak.
OCAK 2023 DÖNEMİNDE GELİRLER REFAH PAYI İLE ARTTI
Bu yıl Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatlarıyla Ocak döneminde maaşlara rekor düzeyde refah payı yansıtıldı. Normalde SSK ve Bağ-Kur emeklisi zam oranı Ocak döneminde yüzde 15,40 olurken bu rakam memur ve memur emeklisi için yüzde 16,48 oldu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan emekli ve memur zamlarının yüzde 30'a yükseltiğini açıkladı. Böylece SSK ve Bağ-Kur emekisi yüzde 14,6, memur ve memur emeklisi de yüzde 13,52 maaşlarına refah payı artışı aldı.
TEMMUZ DÖNEMİ İÇİN DE REFAH PAYI GÜNDEMDE
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı Temmuz döneminde yapılacak maaş artışları için çalışmalara şimdiden başladı.
Emekli ve memurlar için refah payı artışı masada yer alırken, memurların Temmuz 2023 döneminde yüzde 6 düzeyinde düşük kalan toplu sözleşme zammının da iyileştirilmesi gündemde yer alıyor.
Kaynak: Sabah