2023 yılı içerisinde 2 milyon 250 bin EYT'linin emekli olması beklenirken, diğer yasaya tabi vatandaşlardan prim günü ve sigortalılık süresini tamamlayanlar da şartları sağladığında emeklilik hakkı elde edecek.
Öte yandan Sabah gazetesinden Mete Dirici'nin haberine göre, EYT'lileri çift emekli maaşı ödemesi, bayram ikramiyesi ve banka promosyonu olmak üzere 4'lü kazanç bekliyor.
MART AYINDA BAŞVURUSUNU YAPAN EYT'LİNİN 1 NİSAN'DA MAAŞI BAĞLANACAK
Başvurularını tamamlayan EYT'liler ilk emekli maaşını almak için geri sayıma geçti. Mart ayında emeklilik başvurusunu tamamlayan EYT'liler 1 Nisan'dan itibaren hak sahibi olacak. Yani maaşı ne zaman hesabına yatarsa yatsın emeklilik başvurusunu Mart ayında yapmış ve hakkını kazanmış EYT'li 1 Nisan'dan itibaren tüm haklarını alacak.
"MAAŞIN BAĞLANMASI" NE DEMEK?
"Emekli maaşının 1 Nisan'dan itibaren bağlanması" demek hemen o gün hesaba maaş yatacak demek değil. Bu tarih itibarıyle emekli olmuş ve yine bu tarihten itibaren tam hak sahibi olduğu anlamına geliyor. Örneğin SSK'dan emekli olanların maaşları her ayın 17'sinde başlıyor 26'sına kadar sürüyor. Emekli maaşının yatacağı tarih tahsis numarasının son rakamına göre belirleniyor.
ÖDEMELER 17 NİSAN'DA BAŞLAYACAK
Emeklilik işlemleri tamamlanan SSK'lı EYT'liler 17-26 Nisan arasında, Bağ-Kur'lular 25-28 Nisan arasında alacak. İşte o tarihler.
SSK EMEKLİ MAAŞLARI NE ZAMAN YATIYOR?
İşte SSK emekli maaşları için ödeme takvimi...
Tahsis numarası son rakamı 9 olanlar ayın 17'sinde,
Tahsis numarası son rakamı 7 olanlar ayın 18'inde,
Tahsis numarası son rakamı 5 olanlar ayın 19'unda,
Tahsis numarası son rakamı 3 olanlar ayın 20'sinde,
Tahsis numarası son rakamı 1 olanlar ayın 21'sinde,
Tahsis numarası son rakamı 8 olanlar ayın 22'sinde,
Tahsis numarası son rakamı 6 olanlar ayın 23'ünde,
Tahsis numarası son rakamı 4 olanlar ayın 24'ünde,
Tahsis numarası son rakamı 2 olanlar ayın 25'inde,
Tahsis numarası son rakamı 0 olanlar ayın 26'sında ödeme alacak.
BAĞ-KUR EMEKLİSİ NE ZAMAN ÖDEME ALIYOR?
Tahsis numarası son rakamı 9,7,5 olanlar ayın 25'inde
Tahsis numarası son rakamı 3,1 olanlar ayın 26'sında,
Tahsis numarası son rakamı 8,6,4 olanlar ayın 27'sinde,
Tahsis numarası son rakamı 2,0 olanlar ayın 28'inde ödeme alacak.
Emekli maaşı ödemesi tarihi Cumartesi gününe rastlayan hak sahiplerinin ödemesi Cuma, Pazar gününe rastlayanların ödemesi ise Pazartesi yapılacak.
NOT: 1 milyonun üzerinde EYT'li emekli olmak üzere başvurdu. Yoğunluk nedeniyle Nisan ayı içerisinde ilk maaş ödemesini almayan olursa bile bu hak kaybı yaratmayacak ve 1 Nisan'dan itibaren bütün hak edişler gerçekleştirilecek.
EMEKLİ MAAŞI NASIL HESAPLANIYOR?
Bir kişinin EYT'li olması ya da mevcut yasaya göre emekli olması maaş hesaplamasını değiştirmiyor. Herkesin emekli maaşı aynı formül üzerinden hesaplanıyor. Bununla beraber "EYT'linin maaşı düşük olacak" sözleri gerçek değil. Emeklilik hakkı kazanmış EYT'lilerin emekli maaşında bir kesinti olmayacağı gibi milli gelir artışı dahil tüm zamlardan faydalanılacak.
Emekli maaşları hesaplanırken 3 dönem öne çıkıyor. EYT'lilerin de maaşları tüm SGK'ılar gibi üç ayrı dönem ile hesaplanacak. Burada emekli maaşını belirleyen yegane unsur prime esas kazanç. Yani SGK'ya bildirilen maaş ne kadar yüksekse emekli maaşı da o kadar yüksek oluyor. Sürekli asgari ücretten bildirilen sigortalılar emekli olduklarında tabana yakın maaş alıyor. Taban maaş Ocak 2023 döneminde 5500 TL olarak belirlendi.
1. 2000 YILI ÖNCESİ PRİMLER VE KAZANÇLAR HESAPLANACAK
Kabaca 2000 yılı öncesi Aylık Bağlama Oranları (ABO) yüzde 70'ler seviyesinde hesaplanıyor. Buna bir de güncelleme katsayısı, yani sigortalının kazançlarının büyüklüğüne göre bir gösterge belirleniyor. Böylece 20-30 yıl önceki maaşlar günümüze uygun olarak göre revize edilmiş oluyor.
2. 2000-2008 ARASI DÖNEM
İkinci dönem ise 2000 ile 2008 yılının Ekim ayı arasında oluyor. Bu dönemde ABO yüzde 50-60 seviyelerine düşüyor. Ancak gösterge ile birlikte büyüme hızı da güncelleme rakamlarına ekleniyor. Böylece aylık bağlama oranındaki düşüş dengelenmiş oluyor.
3. 2008 SONRASI DÖNEM
Üçüncü dönemde 2008 yılının Ekim ayından sonraki dönem dikkate alınıyor. Bu dönemdeki kazançlar yüzde 40'lar seviyesine inen ABO ile çarpılıyor. Burada devreye büyüme hızının yüzde 30'u ve enflasyon katkısı giriyor ve yeni rakam güncelleniyor.
Bu 3 dönemle ilgili tüm bu hesaplamalar yapıldıktan sonra emeklilik hakkı elde etmiş olan EYT'linin emekli maaşı ortaya çıkıyor. Bu süreç içinde Ocak ve Temmuz dönemi olmak üzere yılda 2 kez yapılan 6 aylık enflasyon zammı emekli maaşını yükseltiyor.
EYT'LİLERİN ORTALAMA EMEKLİ MAAŞI 8.750 TL
EYT'lilerin ortalama emekli aylığı yaklaşık olarak 8 bin 750 lira civarında olduğu bildirildi. Burada ortalama emekli aylığı SSK'lılarda 7.800 TL, Bağ-Kur'lularda 5.800 TL, Emekli Sandığı'nda ise 12.400 TL olduğu hesaplandı.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI 5.500 TL OLDU
EYT'lilerin en çok merak ettiği konuların başında 2023 emekli zammı ve en düşük emekli maaşı düzenlemesiydi. Ocak 2023 emekli ve memur zammı yüzde 30 olarak yasalaştı. En düşük emekli maaşı ise Ocak-Temmuz dönemi için 5.500 TL olarak belirlendi. Böylece EYT yasası ile emekli olacakların alacağı en düşük maaş 5.500 TL oldu.
EYT'LİLERE 4'LÜ KAZANÇ FORMÜLÜ
1. Çift ödeme: Mart ayında emeklilik başvurusunu yapan EYT'lirin maaş bağlanması 1 Nisan itibarıyla yapılacak. Emeklilik işlemleri tamamlanan SSK'lı EYT'liler 17-26 Nisan arasında, Bağ-Kur'lular 25-28 Nisan arasında alacak.
Örneğin ayın 20'sinde maaşını alacak EYT'liye 20 günlük fark ödemesi (1 Nisan-20 Nisan hak ödemesi) ve 1 emekli maaşı ödemesi beraber yapılacak. Yani EYT'li 2 ödeme birden almış olacak.
2. Bayram ikramiyesi ödemesi: Her yıl Ramazan ve Kurban Bayramı öncesi emeklilere bayram ikramiyesi ödemesi gerçekleştiriliyor. Ramazan Bayramı 21 Nisan tarihinde idrak edilecek. Dolayısıyla 1 Nisan'dan itibaren maaşı bağlanan her EYT'li maaşı ne zaman hesabına yatarsa yatsın bayram ikramiyesi de alacak.
3. Banka promosyonu: EYT'liler emeklilik hakkı kazandıklarında maaşını nerden alacağı yönünde ister kamu bankası olsun ister özel bankalar olsun seçimini kendisi yapıyor. Bankalar burada müşteri kazanmak için emekli maaşını kendi bünyesine taşıyan her EYT'liye promosyon ödemesi yapacak. Bu rakam son olarak 10 bin TL'ye kadar yükseldi.