Çağının ileri bir hükümdarı olarak bilimin yol göstericiliğini benimsemiş Osmanlı padişahlarından Fatih Sultan Mehmet'in çocukluğundan izler taşıyan bir defteri olduğunu biliyor muydunuz?
Öyle ki bu defter tartışmalı olsa da günümüze ulaşabilmiş durumda.
Defterde, at başları, leylek, baykuş, kartal, Fatih’in hocaları ya da etrafındakilerin karikatürleri vardır.
Yunan alfabesi, çiçek motifleri, Farsça beyitleri yer almaktadır.
İşte İstanbul'un Fatihinin çocukluğunda not aldığı defterden bazı kesitler...
Küçük yaşlarda sancağa atanan şehzadelerin bazen anneleri de yanlarında bulunurdu. Sancaktaki her bir şehzade, gelecekteki padişah adayı olarak, belli sınırlardaki bir bölgeyi yönetme tecrübesi kazanırlardı. Padişah gibi benzer bir tahtta oturur ve tıpkı Divan-ı Hümayun gibi bir divana hükmederlerdi.
Zira defterde açıkça görüldüğü üzere Arapça, Yunanca ve Latince harfler çalışılmıştır. Bununla birlikte çizilen insan ve hayvan figürleri ise çok da küçük yaştaki bir çocuğun yapamayacağı ustalıktadır. Dolayısıyla eğer bütün çizimler Şehzade Mehmed'e aitse, bunlar kendisinin okuma yazmayı yeni öğrendiği bir yaşa ait olmalıdır.
Uzun süre boyunca defter hakkında somut bilgilere ulaşmaya çalışan Ünver, 1961 yılında yazdığı Fatih'in Çocukluk Defteri adlı kitabıyla bu ilginç defteri tanıtmış ve yazıların Fatih Sultan Mehmed'e ait olabileceğine hükmetti.
Fatih Sultan Mehmed'e ait olduğu fikrini doğuran unsur ise defterin içerisinde çizilmiş olan tuğralar!
Bazıları yarım çizilmiş olan tuğralardan açıkça Mehmed b. Murad Han namı okunmaktadır. Dolayısıyla padişah adayı olan Şehzade Mehmed'in, ileride kullanacağı tuğralarını çizdiği tahmin olunmuştur.
Süheyl Ünver kağıt cinsinden yola çıkarak, defterin II. Murad dönemine ait olabileceği görüşünü ileri sürüyor.
Fakat, başka hiçbir kaynak veya belgeyle desteklenememesi ve defterin içerisinde de çok az bilginin bulunması, ileri sürülen tezlerin kuvvetlendirilmesini fazlaca zorlaştırıyor.
Defter hakkında birçok ihtimal aynı anda mevcut olabilir. Bir kısmı gerçekten Şehzade Mehmed tarafından yazılmış, bir kısmı ise başka birisi tarafından çizilmiş olabileceği gibi; tamamen şehzadeye ait olabilir veya yazılar hiç alakası olmayan birisinin kaleminden çıkmış da olabilir.
Netice itibarıyla ''Fatih Sultan Mehmed'in Çocukluk Defteri'' olduğu söylenen bu gizemli ve ilginç belgenin hikayesi şimdilik bundan ibarettir.