Adem Metan’ın Youtube Kanalına konuk olan Göç İdaresi Başkanlığı Uyum ve İletişim Genel Müdür Doç.Dr. Gökçe Ok, Düzensiz Göçle Mücadele Edenler ve Sınır Dışı İşleri Genel Müdürü Ramazan Seçilmiş, Yabancılar Genel Müdürü Gözde Özkorul ve Uluslararası Koruma Genel Müdürü Muhammet Selami Yazıcı, ülkemizde bulunan yabancı nüfus sayısı, şartlı göçmenlik, düzensiz ve kaçak göçmeler konusunu konuştu.
İşte programdan öne çıkan başlıklar:
"Kamunun en aktif, en şeffaf, en dinamik veri sağlayıcı kurumlarından biriyiz, göç idaresi son derece şeffaf. Deniliyor ki 5 milyon, 8 milyon, 10 milyon sığınmacı falan var. Böyle akla seza rakamlar var. Diyelim ki ‘’Göç İdaresi Başkanlığı‘’ kamuoyundan veri sakladı, buna önce bizim medyamız itiraz eder, bizim sivil toplum örgütlerimiz var, kamunun diğer paydaş kurumları var, üniversitelerimiz var, akademi sayıyı iyi tutar verinin kıymetini bilir çünkü, onlar itiraz eder.
Her hafta sahadan sayıları ve verileri çekiyoruz, bunları her hafta Cuma günü www.goc.gov.tr resmi internet adresimizdeki istatistik sekmesinden yayınlıyoruz. Şu an 5.4 milyon yabancımız var. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kapsamına giren Göç İdaresi Başkanlığı tarafından verileri alınmış, kayıtları yapılmış, biyometrik verileri alınmış, parmak izlerine kadar tanımlanmış 5.4 milyon insan var. Bunlar 192 farklı ülkeden geliyor.
Bunların 3 milyon 768 bin civarında Suriyeli geçici koruma statüsü verilmiş sığınmacı 2011’den itibaren Suriye’den gelenler, 320 bin civarında Uluslararası Koruma Statüsü verilmiş farklı uyruklardan insanlar var. 1.4 milyon da ikamet verilmiş insanımız var.
Türkün olduğu her yerde mazlum ve mağdur da olur, gelirler bize sığınırlar bu çok açık ve nettir.
Türkiye pandeminin başlama döneminden itibaren hiç göç almadı. Şu an hiç göç almıyor. Biz Kasım 2017-2018 sonlarından itibaren Türkiye’ye Suriyeli göçmen almıyoruz. Buradan şu anlaşılmasın düzensiz ve kaçak yollarla gelenler bunun haricindedir. Bazı mücbir sebeplerle tabi ki istisna olabiliyor sağlık gibi.
Bizim sosyal medya hesaplarında gördüğümüz sınırlarımıza doğru toplu halde koşan insanların olduğu görüntüler bot hesaplardan paylaşılan yalan paylaşımlardır. Bizim sınır yönetimimiz çok etkin hudut nöbeti tutan Türk Silahlı Kuvvetleri unsurları çok etkin üstüne üstlük İç İşleri Bakanlığımız İller İdaresi Genel Müdürlüğü aracılığıyla yapıp bitirip, sınır yönetimine teslim ettiği bir engelleme kapasitemiz var.
Düzensiz göçün pek çok nedeni vardır. Türkiye coğrafi konumu itibariyle, çatışma, siyasi istikrarsızlık ve fakirliğin olduğu doğu ülkelerine göre siyasi istikrar ve refahın olduğu batı uygarlıklarıyla bir köprü konumundadır. Bu nedenle öncelikle bu doğudan batıya göç eden göçmenlerin bir rotasıdır bu yüzden bir transit ülke olarak düzensiz göçle karşı karşıya kalmaktadır.
2016’dan bu yana 324 bin düzensiz göçmen ülkesine geri gönderilmiştir. Kolluk birimlerimiz bilir yabancı ile karşılaşıldığında ilk olarak gümrük ve vergi kontrolü yapılır, bu yabancının ülkemizde yasal kalış hakkı olup olmadığı, güvenlik açısından tehdit oluşturmadığı kontrol edilir. Bir yabancının düzensiz göçmen olduğu anlaşılır ise fotoğrafları, parmak izleri, biyometrik verileri alınarak emniyet, jandarma ve sahil güvenliğin entegre olduğu bir veri tabanına kaydedilir. Buna bütün kolluk birimleri ve göç idaresi entegre edilir. Daha sonrasında il göç idaresi müdürlüklerimizce sınır dışı ve idari gözetim kararı alınarak geri gönderme merkezine teslim edilirler. 2015 yılında Bin 740’tı geri gönderme kapasitemiz. Şu anda 20 bin kapasite yönetiyoruz. Bu bizim geri gönderme sürecimizi de hızlandırıyor tabi.
Buna süreç demeyelim, ikamet izni gerekiyor aslında. İkamet aslında Türkiye’de bir yabancının kalmasına verilen izin belgesidir ama ikamet izni bir sığınmacıya verilmez. Bir uluslararası koruma statüsü değildir. İkamet almanın en temel özelliği ülkemize yasal olarak giriş yapmış olmasıdır. Mesela şu söyleniyor sığınmacılar ikametgah iznine kalıyor hayır sığınmacı ikamet izni alamaz. Düzensiz göçmenler burada nasıl ikamet ediyor? Hukuki olarak ikamet izni kavramımız; bir yabancının tüm belgeleriyle, hiçbir sıkıntı yaşamadan ülkemize giriş yapmış olması gerekiyor, giriş yaptıktan sonra da şartlarını sağlayan bir ikamet izni türüne başvurması gerekiyor.
Net bir sayı vermek mümkün değil ancak şu an ülkemizde 1 milyon 417 bin 997 ikamet izinli yabancı var. Bunlar 92 farklı ülkeden gelmiş durumda.
Suriyelileri ayrı tutarsak, Afganistan, Irak gibi ülke vatandaşları gibi kendi ülkelerindeki siyasi yönetimden, terör ülkelerinden kaçan insanları biz mülteci olarak kabul etmiyoruz "şartlı mülteci" olarak değerlendiriyoruz. Mülteci anlamında biz baskı altındayız coğrafi kısıtlamanın kaldırılması konusunda özellikle Avrupa ülkeleri açısından baskı altındayız. Şartlı mülteci ne demektir? Biz bu insanları 3. Bir ülkeye geçene kadar kendi ülkemizde barındırıyoruz. Mülteci olarak kabul ettiğimizde bu insanların başka ülkeye gitmediği bizim ülkemizde kalmasına izin verdiğimiz anlamına gelir oysaki biz bunu sadece Avrupa ülkelerinden gelenlere veriyoruz ve bu sayıda şu an da 40-50’yi geçmiyor.
Gönüllü geri dönüş gerçekleştiren Suriyeli sayısı 497- 498 bini buldu. Bu kişiler güvenli bölgelere gidiyorlar. Önümüzdeki dönemde de Cumhurbaşkanımızın da söylediği gibi bu sayı 1 milyonu bulmuş olacak.