MÖ 3000'lerden 20. yüzyıla kadar pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Eski Van Şehri, 450 bin metrekarelik bir alanda yer alıyor ve burada Urartu, İskit, Pers, Roma gibi birçok farklı kültür izleri bulunuyor.
7. yüzyılda İslam'ın etkisiyle şekillenen bu bölge, 1069'da Selçuklu Sultanı Melikşah tarafından fethedildi.
Osmanlı dönemi sonlarına kadar farklı Türk-İslam devletlerinin yönetiminde kaldı.
Ancak, 20. yüzyıl başlarında Osmanlı İmparatorluğu döneminde gerçekleşen Ermeni ayaklanmaları ve I. Dünya Savaşı, şehirde büyük tahribata yol açtı.
2024 yılında başlatılan kazı ve restorasyon çalışmaları ile bu önemli yapılar gün yüzüne çıkarılmaya devam ediliyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Geleceğe Miras” projesi kapsamında yürütülen bu projede, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nden Prof. Dr. Gülsen Baş Terzioğlu'nun liderliğinde çalışmalar sürdürülüyor.
Prof. Dr. Terzioğlu, Eski Van'ın surlarla çevrili, üç ana kapıya sahip bir yerleşim alanı olduğunu belirtti.
Ancak, 19. ve 20. yüzyılda yaşanan savaşlar ve ayaklanmalar sonrası bölge terk edildi ve zamanla büyük zarar gördü.
Kazı çalışmaları sırasında 12 önemli mimari yapı kalıntısı tespit edildi.
Bunlar arasında Hüsrev Paşa Külliyesi, Ulu Cami, Kızıl Minareli Cami ve Kaya Çelebi Cami gibi yapılar yer alıyor. Ayrıca, Çifte Hamam da restore edilerek tekrar kullanıma sunulacak.
Eski Van Şehri'nin, bir ören yerine dönüştürülmesi planlanıyor. Giriş ve çıkışların kontrol altına alınacağı projede, ziyaretçilere sesli, görsel ve yazılı bilgilendirme sistemleri sunulacak ve bazı noktalarda seyir alanları oluşturulacak.
Bu projeyle bölgenin tarihi değeri daha iyi anlaşılacak ve Eski Van Şehri, geçmişinin hakkını verecek şekilde gelecek nesillere aktarılacak.
Kaynak: İHA