Hazırlayan: Bahri Doğukan Şahin
Tolkien ve Yüzüklerin Efendisi
İngiliz yazar J.R.R.Tolkien, Hobbit romanını yayımladığında tarihler 1937’yi gösteriyordu. Romanın yakaladığı büyük başarı yayınevinin Tolkien’den yeni kitaplar istemesine sebep olmuştu. Tolkien’in Hobbit’i yazma amaçlarından biri çocuklarına okumaktı. Bu beklenmedik başarı karşısında şaşkın olan yazar kolları sıvayarak yeni maceralar yazmaya girişti.
1948’e gelindiğinde Tolkien Yüzüklerin Efendisi üçlemesini bitirmişti. Böylece Orta Dünya adını verdiği kurgusal evrenindeki hikâyeler başta İngiltere olmak üzere tüm dünyaya yavaş yavaş yayıldı. Oxford Üniversitesi’nde uzun yıllar profesörlük yapan Tolkien’in mitolojiye olan ilgisi de bir hayli fazlaydı. Bu andan sonra kurgusal fantastik evrenini genişletmeyi planladı ve bunun bir “İngiliz Mitolojisi” olmasını amaçladı. Zira hayranı olduğu Mısır, Yunan, Roma ve İskandinav mitolojileri gibi kendi ülkesinin de mitolojik bir geçmişe sahip olmasını hayal ediyordu. Zamanla bu istek yerini tamamıyla Orta Dünya’ya bırakacaktı. Mitoloji hayallerini bir kenara bırakan Tolkien kendi evreni üzerinde çalışmalarını sıklaştırdı.
1973 yılına dek evreninin haritası, yaşayan ırkların dilleri ve tarihleri de başta olmak üzere pek çok detayı oluşturan Tolkien hayata veda ettiğinde oğullarından biri olan Christopher Tolkien kağıdı kalemi eline aldı ve babasının onyıllarca emek verdiği sayısız notlarını derleyerek J.R.R.Tolkien ismiyle birçok kitap yayımladı.
Bunlardan en önemlisi ise şüphesiz ki Silmarillion adlı eserdir. Hurin’in Çocukları, Bitmemiş Öyküler, Kayıp Öyküler 1-2, Beren ile Luthien, Gondolin’in Düşüşü gibi kitaplar da dahil olmak üzere çok fazla kitap derleyen Christopher Tolkien, âdeta Orta Dünya’nın koruyucu bekçisiydi. 2020 yılının başlarında hayata veda eden oğul Tolkien’in ardından bir devir de kapanmış oldu. Fantastik edebiyatın en büyük isimlerinden Tolkien’in notlarını derleyecek bir kişi kalmadı ve böylece evrene dair yeni kitapların gelmeyeceği kesinleşti. Gelecek olsa dahi bu kitapların yeni bir şeyler söyleme ihtimali bulunmuyor.
Yüzüklerin Efendisi Filmlerine Giden Süreç:
Tolkien’in, Narnia Günlükleri’nin yazarı C.S.Lewis’le olan yakın dostlukları Lewis’in fantastik serisini kaleme almasına sebep olacaktı. Bir diğer önemli nokta ise Tolkien henüz hayattayken birçok kez yapımcıların kapısını çalmasıydı. Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi film haklarını satın almak ve sinemaya uyarlamak isteyen pek çok kişi olmuştu. Bu isimler arasında dünyanın en popüler müzik gruplarından biri olan The Beatles da bulunuyordu. Fakat Tolkien’in kararı netti, buna asla izin vermeyi düşünmüyordu.
1999’a gelindiğinde New Line Cinema’nın yapımcılığıyla beyazperdeye uyarlanacağı söylenen Yüzüklerin Efendisi filmlerinin yönetmenliğine Peter Jackson getirildi. Sinema tarihine geçecek film üçlemesinin ilk adımları da böylece atılmış oldu. Aynı dönemde çekilen üçleme, 2001’den itibaren 1’er sene arayla vizyona girdi. Aynı isimli Yüzük Kardeşliği, İki Kule ve Kralın Dönüşü kitaplarından uyarlanan film serisi gerek oyunculukları gerek müzikleri ve gerek senaryosuyla unutulmaz klasikler arasındaki yerini aldı. 20 yıldan fazla bir zaman geçmesine rağmen büyük bir hayran kitlesine sahip olan ve ilgiyle izlenen filmlerde Peter Jackson’ın büyük başarısı olduğunu söylemek mümkündür.
Güç Yüzükleri Dizisi Ne Anlatacak?
Ve şimdi tarihler 2022’yi gösteriyor. Amazon’un ilk kez 2017’de açıkladığı Yüzüklerin Efendisi dizisi için bekleyiş sona erdi. Tam 5 yıldır süren çalışmalar nihayete erdi ve dizi yarın ilk 2 bölümü yayımlandı. 8 bölümden oluşan ilk sezon bizlere Orta Dünya’nın 2. Çağı’nı anlatacak. Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi filmlerinde izlediğimiz olaylar 3. Çağ’da geçiyordu.
Özetle bu dizide anlatılacak olaylar binlerce yıl önce yaşanmış olan hikâyelerin bir toplamı olacak. Fragmanlardan, fotoğraflardan ve açıklamalardan yola çıkarak evrenin 1. Çağı’na da ufak göndermelerin olduğunu ve hatta bazı sahneler izleyeceğimizi öngörebiliriz. Yüzüklerin Efendisi filmlerinden aşina olduğumuz Galadriel ve Elrond gibi karakterlerin gençlikleri de bu dizide karşımıza çıkacak. Orta Dünya’da yaşayan Elfler ölümsüz bir ırktır. Binlerce yıl sonranın dünyasında bile varlıklarını sürdürecek olan bu karakterlerin dizinin önemli sahnelerinde rol alacağını düşünebiliriz.
The Rings of Power (Güç Yüzükleri) ismiyle yayın hayatına başlayan dizide güç yüzüklerinin dövüldüğü zamanlara da tanıklık edeceğiz. Film üçlemesinde adını sıklıkla duyduğumuz fakat yüzünü göremediğimiz Sauron da yine dizinin en önemli karakterleri arasında olacak. Gandalf ve Saruman gibi Orta Dünya için ikonik büyücü karakterlerin dizide yer almaları ise şimdilik muamma. Yazılan senaryoya göre ilerleyen bölümlerde veya sezonlarda onları da izleme şansına sahip olabiliriz.
Diziden Önce Hangi Kitaplar Okunmalı?
En çok merak edilen konulardan biri şüphesiz ki dizinin hangi kitaplardan uyarlandığı. Aslında bu soruya yanıt vermek zor çünkü bir değil birden fazla kitap ve onlarca farklı öykü söz konusu. Buna ek olarak Amazon Prime Video’nun diziye orijinal karakter ve olay eklemeleri yaptığını da belirtmek gerek. Tolkien’in Orta Dünya tarihi içindeki boşlukların da doldurulacağı bilgisini veren yapımcı şirket, aynı zamanda var olan kitaplardan da yararlanacak.
Silmarillion bu kitapların başında geliyor elbette. En başta okunması gereken bu kitap evrenin en kapsamlı tarihinin anlatıldığı temel bir metin olmak özelliğini taşıyor. Bitmemiş Öyküler ise Silmarilion’ın devamında okunabilir. Türkiye’de ayrı bir kitap olarak da basılan fakat aslında Silmarillion’ın son kısmında yer alan Güç Yüzüklerine Dair kitabı da yine diziden önce göz atılması gereken yazılı metinlerden biri. Son olarak, evrenin sıkı takipçileri seneler önce yayımlanan ve artık ülkemizde güncel baskıya sahip olmayan Kayıp Öyküler 1-2 isimli kitapları da okuyabilirler. Tüm bu eserlerin harmanlanışı bizlere Yüzüklerin Efendisi: Güç Yüzükleri dizisini sunacak.
Tolkien ve Martin’in Rakip Fantastik Dünyaları
2011-2019 arası yayımlanan ve âdeta bir fenomen haline gelen HBO’nun fantastik dizisi Game of Thrones, Amerikalı yazar George R.R. Martin’in Buz ve Ateşin Şarkısı adlı kitap serisinden uyarlanmıştı. Sıkı bir Tolkien hayranı olan Martin her fırsatta ustasına saygısını göstermiş ve Yüzüklerin Efendisi’ni özümseyerek kendi evrenini yarattığını belirtmişti. Fantastik edebiyatın en çok okunan ve en başarılı eserleri arasında sayılan Yüzüklerin Efendisi ve Taht Oyunları bir kez daha karşı karşıya geliyor.
Martin’in Ateş ve Kan kitabından uyarlanan ve Taht Oyunları’nın yaklaşık 200 yıl öncesindeki olayları anlatan House of the Dragon dizisi de kısa bir süre önce yayınlanmaya başladı. The Rings of Power’ın ilk iki bölümünün izleyicilerle buluşmasıyla birlikte bu iki dev yapım ister istemez karşılaştırılacak ve ve fantastik dünyalara ilgi duyan izleyiciler haftalar boyunca her iki evrenin dizisini de aynı anda takip edebilecek. Hangi yapımın daha başarılı olacağını ise zaman gösterecek. Fakat gerçek olan şu ki, her iki evrenin takipçileri de oldukça heyecanlı ve sonbahar bir hayli fantastik geçecek…