Milattan önce 1. yüzyılda kurulan ve milattan sonra 8. yüzyıla kadar bölgenin en büyük yerleşim yerlerinden olan antik kentteki kazı çalışmaları, Karabük Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş başkanlığında yürütülüyor.
İlçenin 3 kilometre batısında bulunan antik kentteki çalışmalarda, şimdiye kadar iki hamam, iki kilise yapısı, bir savunma yapısı, kaya mezarları, tiyatro, bir kemerli ve kubbeli yapı, anıtsal kültik niş, sur, villa, diğer anıtsal binalar ile bazı kült alanları gibi 14 dağınık yapı ortaya çıkarıldı.
Hristiyan dünyası din adamlarından Stylianos Alypius'un doğduğu ve Antik Çağ'da hac merkezi olarak kullanılan Hadrianaupolis'teki çalışmalarda elde edilen bulgulardan taşınabilir olanlar çevre illerdeki müzelere götürülüyor, taşınmazlar ise bulunduğu yerde korunuyor.
İncil'de adı geçen nehirler Geon, Phison, Tigris ve Euphrates'un yer aldığı, at, fil, panter, geyik ve grifon (sanat tarihinde görülen karışık bir hayvana verilen isim) gibi birçok hayvanın tasvir edildiği kiliselerin tabanındaki mozaiklerle ünlenen antik kentte kazı çalışmaları yılın 12 ayı sürüyor.
Doç. Dr. Çelikbaş, antik kentteki kazılarda önemli bulgulara rastlandığını söyledi.
Bu yıl henüz fonksiyonunu çözemedikleri kare planlı bir yapıda yoğunlaştıklarını ve kazıların o alanda sürdüğünü vurgulayan Çelikbaş, "Yapıdaki sur duvarından burasının bir askeri yapı olduğunu tahmin ediyoruz. Buradaki kazılarda demir bir maske ortaya çıktı." dedi.
Çelikbaş, "Batı Karadeniz'in iç bölgelerinin tarihi henüz tam olarak aydınlatılmış değil. Yaptığımız çalışmalarla bölgenin tarihini aydınlatmaya devam ediyoruz. Kazılarımızda bölgede Roma İmparatorluğu'nun varlığını gösteren önemli verilere ulaştık. Bu maske de bir Roma askerine ait. Roma süvarisine ait bir yüz maskesi, bir miğfer parçası." ifadelerini kullandı.
Hadrianaupolis'te bir Roma garnizonunun, askeri üssünün varlığından söz edilebileceğini anlatan Çelikbaş, "Roma, Karadeniz Bölgesi'nden kendi coğrafyasına gelebilecek her türlü tehlikeye karşı üsler inşa ederek savunmasını en uçta yapmayı planlamış. Bu savunma amaçlı askeri kentlerinden birinin de Hadrianaupolis olduğunu düşünüyoruz. Maske parçası imparatorluk dönemine ait. Çok büyük ihtimalle de benzer örneklerine ve tabakalandırma tarihine baktığımızda 3. yüzyıla ait." bilgisini verdi.