Zeka seviyesi yüksek olan kişilerin problemleri hızlı çözebilme yetisinin de beraberinde getirmesi gerektiğini düşünürüz. Ancak gerçekte bu durum böyle olmayabilir. Yapılan araştırmalar zeka ve hızın doğru orantılı olmadığını kanıtlar nitelikte.
Genelde zeka testlerinde yüksek puan alan kişiler, basit soruları daha hızlı yanıtlıyor. Ancak yeni bir araştırma, karmaşık sorular söz konusu olduğunda bu durumun tam tersinin geçerli olduğunu gösterdi.
Almanya'daki Berlin Sağlık Enstitüsü'nden araştırmacılar, zeki insanların karmaşık problemlerle karşı karşıya kaldıklarında acele etmediğini ve doğru cevabı bulma olasılıklarının yükseldiğini tespit etti.
Hakemli bilimsel dergi Nature Communications'ta yayımlanan araştırma, önceki varsayımlara meydan okuyor.
Yaygın kanı, hızlı düşünmenin genellikle zekayla ilişkili olduğu yönünde. Bu kanaati destekleyen bazı çalışmalar da var.
Ancak Alman bilim insanları, önce çalışmaların yeterince geniş bir kesimi konu almadığını savunuyor.
Berlin Sağlık Enstitüsü'nden Profesör Petra Ritter, insan beyninin özelliklerini taklit eden simülasyonlar üretiyor. Ritter ve meslektaşları yeni araştırmada 1176 katılımcının beyin tarama görüntülerini inceledi.
Ekibin amacı, bu insanların beynindeki bağlantıların dinlenirken veya zorlandıkları sırada nasıl değiştiğini gözlemlemekti.
Deneylerde katılımcılara bir dizi görev verildi. İlk görevler daha kolay soruları çözmeyi içeriyordu. Görevler giderek zorlaşıyordu.
Bu arada tüm katılımcıların zeka seviyeleri geleneksel IQ testleriyle ölçülmüştü.
Ritter'a göre bir kişinin sorunları çözmesini ve karar vermesini sağlayan faktörler, nöronların, yani sinir hücrelerinin doğru şekilde uyarılması ve nöronlar arasında uyarı iletiminin doğru şekilde durdurulması.
Bu sayede araştırma ekibi, beyin görüntüleri ve katılımcıların soruları çözmedeki yeteneklerini karşılaştırarak zekaya dair önemli bulgular elde edebildi.
Daha fazla beyin senkronizasyonuna sahip olan katılımcılar, daha zeki olarak nitelendi. Bu kişiler, kolay problemleri hızla çözebildi.
Ancak karmaşıklık arttıkça bu durum değişti. Söz konusu katılımcılar, karmaşık problemlerin yalnızca bir kısmını çözdüklerinde doğru sonuca ulaştıkları kanısına varmadı.
Bunun yerine beynin tüm bölgeleri gerekli işlemleri yapana kadar beklediler.
Diğer bir deyişle beyninde daha fazla senkronizasyon görülen zeki kişiler, daha zor sorulara daha yavaş yanıt veriyordu.
Araştırmanın başyazarı Profesör Michael Schirner, "Daha zorlu görevlerde, diğer çözüm yollarını keşfederken önceki ilerlemeyi çalışma belleğinde depolamanız ve ardından bunları birbiriyle bütünleştirmeniz gerekir" dedi.
Belirli bir çözüm için bu kanıtların toplanması bazen daha uzun sürebilir. Ama aynı zamanda daha iyi sonuçları beraberinde getirir.
Independent Türkçe, IFL Science, Berlin Sağlık Enstitüsü