Kuşkonmaz Cami'nin muhteşem sırrı: İşte Mimar Sinan dehası!

Şemsi Paşa Camii ya da halk arasında bilinen adıyla Kuşkonmaz Camii, Mimar Sinan tarafından Üsküdar sahiline yapılan küçük bir camidir. Cami ile birlikte türbe ve medreseden oluşan külliyede yapıların birbirleriyle oranı, kendisini deniz tarafından izleyenlere zarafet timsali bir yapı olarak gösterir.

Boğaz ile kıyının buluştuğu yerde, insanların önünde balık tuttuğu, kütüphanesinde kitaplar okuduğu ve camisinde namaz kıldığı bu güzel eser, İstanbul’daki tarihi camiler arasında mutlaka görülmesi gereken bir yer.

Son derece küçük ve sade bir yapı olan külliye, Sultan II. Selim ile III. Murad’a vezirlik yapmış olan Şemsi Ahmet Paşa tarafından 1580 yılında Mimar Sinan’a yaptırılmış. Mimar Sinan’ın ustalık döneminde inşa edilen yapının tam olarak kayıtlarda yer alan adı Şemsi Ahmet Paşa Camii’dir.

Koca Sinan İstanbul’da Şehzade Camii, Süleymaniye Camii gibi büyük, muhteşem eserler yaptığı gibi, küçük, zarif camiler de inşa etmiş. Bir camide uyguladığı planı başka bir camide uygulamayan Mimar Sinan Şemsi Paşa Camisini de farklı bir planda yapmış.

Yapının en dikkat çekici yanlarından biri minaresine veya kubbesine kuşların konmaması. Bu nedenledir ki cami halk arasında Kuşkonmaz Camii olarak bilinir

MİMAR SİNAN'NIN MUHTEŞEM ZEKASI

Şemsi Paşa titizliği nedeniyle Mimar Sinan'dan üstüne kuşların konamayacağı ve pisleyemeyeceği bir camiyi özellikle rica etti. Usta mimar Mimar Sinan, çalışmalarını yürüttü ve bir çözüm buldu.

Kuşların rüzgarların yönünden etkilendiğini bilen Sinan, camiyi özellikle kuzey ve güney rüzgarlarının kesiştiği nokta olan Üsküdar sahil şeridine inşa etti.

Caminin bulunduğu konumda rüzgar ne yazın ne de kışın hiçbir zaman kesilmiyor ve iki farklı rüzgar aynı anda esiyor. Rüzgarlar tam bu noktada kesiştiği için kuşlar camiye iniş yapamıyor. 

Külliye özellikle denizden geçenler için bir zarafet timsali bir yapı olarak göze çarpar. Yapının boğaz kenarındaki avlu duvarının yüksekliğinin az olması, denizden bakanların rahatlıkla içini görebilmesine imkan sağlıyor. Türbe, cami, minare ve revakların mükemmel oranlar ile uyumu dışarıdan görenler için hayranlık oluşturuyor.

Külliye içine deniz tarafından bakıldığında, yapının içinin güzel bir görünüme sahip olması iki şekilde sağlanmış. İlk olarak Mimar Sinan klasik dik açılı avlu yerine, geniş açılı bir avlu yapmış. İkinci olarak ise cami ile medrese revakları uyum içinde yerleştirilmiş.

Caminin içinde mihrapta iki küçük sütun hareket edecek şekilde yapılmış. Bina denize çok yakın olduğu için bu bir nevi alarm sistemi olarak tasarlanmış. Bir kayma olursa taşlar dönmeyecek ve gerekli uyarıyı yerine getirmiş olacaktır.

Külliye yapısında içinde bulunan medrese günümüzde İlçe Halk Kütüphanesi olarak kullanılıyor. Türbe kısmında ise camiyi yaptıran Şemsi Ahmet Paşa‘nın kabri bulunuyor. Caminin tamamlandığını göremeden vefat eden Şemsi Ahmet Paşa camiye bitişik yapılan türbeye defnedilmiş.

Caminin türbe tarafındaki duvarında, kemer içinde demir şebekeli bir ziyaret penceresi bulunuyor. Buradan türbe kapalı olduğu zamanlarda camiyi yaptıran Şemsi Ahmet Paşa’nın kabri görülebilmekte. Türbe tarafındaki duvarda asılı çerçeve içinde bulunan Kabe örtüsü dikkatli ziyaretçilerin ilgisini çeken unsurlardan.

Kuşkonmaz Cami'ne nasıl gidilir?

Kuşkonmaz Camii, Üsküdar Meydanı’nda sahil kıyısında bulunuyor.  Mihrimah Sultan Camii ve Yeni Valide Camii aynı meydan çevresinde bulunan diğer tarihi camilerdendir. Ayrıca camiye yakın bir konumda bulunan Aziz Mahmud Hüdayi Türbesi ve Camii, manevi yerler arasında ziyaret edilmesi gereken bir yer.

Cami sabah namazı ile ibadete açılmakta, yatsı namazından sonra kapatılmaktadır. Külliye içinde bulunan Şemsi Paşa İlçe Halk Kütüphanesi resmi tatil günleri hariç olmak üzere her gün 08:00 – 22:30 arasında açık.

Cami Üsküdar Meydanı‘nda bulunduğundan toplu taşıma araçlarıyla ulaşımı oldukça kolaydır. Avrupa yakasından ulaşmak için Eminönü veya Beşiktaş’tan kalkan vapurları tercih edebilirsiniz. Marmaray ile ulaşmak isterseniz Üsküdar durağında inmeniz yeterli. Metrobüs kullanarak ise Altunizade durağında indikten sonra metroya binerek Üsküdar Meydanı’na ulaşabilirsiniz.

Anadolu yakasından ulaşmak için Üsküdar-Çekmeköy metro hattını kullanabileceğiniz gibi, Üsküdar Meydanı’na giden otobüsleri de kullanabilirsiniz.

Üsküdar’da bulunan Kuşkonmaz Camii’ne aşağıda yer alan haritada işaretli konumu kullanarak da nasıl ulaşabileceğinizi öğrenebilirsiniz.