Norovirüs Nedir?
Norovirüs, kusma ve ishalin ve gıda kaynaklı hastalıkların en yaygın nedeni olup, gastroenterit olarak tanımlanan mide veya bağırsakların iltihaplanmasına yol açar. Birçok kişi norovirüsü "mide gribi" olarak adlandırsa da bunun solunum sistemini etkileyen bilinen grip ile hiçbir ilgisi bulunmamaktadır. Norovirüs, yetişkinlerde ve çocuklarda görülen ishallerin büyük bir kısmından sorumludur. Ek olarak belirli bir mevsimi yoktur, yani tüm yıl boyunca norovirüs vakaları gözlemlenebilir.
Belirtileri nelerdir?
Enfeksiyon, virüsle maruziyetten 12 ila 48 saat sonra başlayan ishal, mide ağrısı ve kusma ile karakterize olup genellikle 1 ila 3 gün sürmektedir. Enfekte olan hastaların birçoğu tedaviye gerek duyulmadan iyileşmektedir. Ek hastalıkları olan kişilerde, yaşlılarda, küçük çocuk ve bebeklerde, gebelerde enfeksiyona bağlı oluşan kusma ve ishal ciddi şekilde sıvı kaybına (dehidrasyon) neden olabilir. Bu durumda hastaların sağlık merkezlerinde takip ve tedavi edilmeleri gerekir.
Nerelerden bulaşır?
Norovirüs enfeksiyonu en sık olarak hastaneler, kreşler, bakımevleri, okullar, yurtlar veya kışlalar gibi yakın temasın çok olduğu kalabalık ortamlarda ortaya çıkar ve salgın oluşturur.
Norovirüs nasıl bulaşır?
Bulaş, ağız ya da dışkı yoluyla gerçekleşir. Kamplarda, yuvalarda, hastanelerde, okullarda, restoranlarda ya da gemilerde görüldüğü takdirde tüm grubu etkileyebilir. Norovirüs salgınları genellikle, kişiden kişiye temas (%35), kontamine su (içme suyu, havuz suları, göl suları, buz küpleri) ve gıda (midye, istiridye gibi kabuklu deniz hayvanları, salatalar, dondurma, soğuk yiyecekler, sandviç, taze sebze ve meyveler) ile ortaya çıkmaktadır. Virüsün ısıya ve klorlanmaya dayanıklı olması yayılmasını kolaylaştırmaktadır.
Sık görülen belirtileri
Mide bulantısı
Kusma
İshal
Kas ağrısı
Yorgunluk
Mide ağrısı veya krampları
Baş ağrısı
Bazı kişiler, norovirüs enfeksiyonu geçirmekte olmalarına rağmen hiçbir belirti veya semptom göstermeyebilir. Ancak enfeksiyon yine de bulaşıcıdır ve enfekte kişiler, virüsü başkalarına bulaştırabilirler.
Kimler riskli grupta?
Hamile ve emziren kişilerin hasta olması durumunda derhal bir hekime başvurmaları önerilir. Ek olarak zayıflamış bir bağışıklık sistemine sahip kişiler de yüksek risk grubundadır. Örneğin HIV enfeksiyonu olan kişiler ya da organ nakli geçirmiş kişiler, norovirüse yakalandığını düşünüyorsa mutlaka bir uzmana danışmalıdır.
Tanı nasıl konur, tedavi yöntemleri nelerdir?
Kesin tanı mikrobiyolojik incelemenin ardından konur. Vakaların dışkılarında ve kusmuklarında fazla miktarda norovirüs bulunduğu için tanı koymak son derece kolaydır. Norovirüs tedavisi için spesifik bir yöntem mevcut değildir. Bunun yerine dehidrasyonu önlemek ve semptomları kontrol altına almak hedeflenir. Hastalar bol sıvı tüketmeleri durumunda kendilerinden iyileşeceklerdir.
Norovirüs Enfeksiyonu Nasıl Önlenir?
Norovirüs enfeksiyonu oldukça bulaşıcıdır. Enfeksiyon gelişimini önlemek için şunlar önerilebilir:
Tuvaleti kullandıktan sonra veya bebek bezini değiştirmeyi takiben, elleri sabun ve suyla en az 20 saniye boyunca iyice yıkamak.
Yiyecek hazırlamadan, yemeden veya içmeden önce elleri sabun ve suyla en az 20 saniye boyunca iyice yıkamak.
Hasta biri tarafından hazırlanmış olabilecek yiyecekler de dahil olmak üzere kontamine yiyecek ve sudan kaçınmak.
Meyve ve sebzeleri yemeden önce yıkamak.
Deniz ürünlerini iyice pişirmek.
Kirlenmiş olabilecek yüzeyleri dezenfekte etmek.
Seyahat ederken dikkatli olmak. Norovirüs enfeksiyonu riskinin yüksek olduğu bölgelere seyahat ediliyorsa, yalnızca pişmiş yiyecekler yemek, çiğ, yıkanmamış yiyecekler yemekten kaçınmak, yalnızca sıcak içecekler içmek ve sokak satıcıları tarafından satılan yiyeceklerden kaçınmak.