Avrupa Birliği (AB), Ukrayna için 30 milyar avroluk yeni askeri yardım paketi üzerinde anlaşamadı. Macaristan perşembe akşamı Brüksel'de düzenlenen acil Avrupa Konseyi toplantısında veto hakkını kullandı. Böylece diğer 26 AB üyesinin desteğine rağmen Kiev'e daha fazla yardımın yapılması geciktirilmiş oldu.
Bu hafta 800 milyar avroluk “Avrupa'yı Yeniden Silahlandır” planıyla ortaya çıkan Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen konuyla ilgili oylamanın ertelendiğini açıkladı. Ancak proje Konseyde, Macaristan dahil tam destek gördü.
Bir gün önce Fransa merkezli haber analiz sitesi Euractiv planın henüz bir dayanağının oluşmadığını bildirmişti.
Sadece siyasi yönlendirme yetkisine sahip olan Olağanüstü Konseyde Ukrayna'ya ilişkin sonuç bildirgesi ise Budapeşte'nin vetosuna rağmen kabul edildi.
Belirtmek gerekir ki Konsey, 20 ve 21 Mart'ta operasyonel kararlar alma yetkisiyle bir kez daha toplanacak, “Avrupa'yı Yeniden Silahlandır” planı da yeni bir erteleme olmazsa bu toplantı da oylanacak.
Dün geceki toplantıdan sonra kabul edilen Sonuç Bildirgesinde, AB'nin Ukrayna'da benimseyeceği “beş ilke” şunlardan oluşuyor:
- Ukrayna olmadan Ukrayna ile ilgili hiçbir müzakere yapılamaz;
- Avrupa'nın katılımı olmadan Avrupa güvenliğini etkileyen hiçbir müzakere olamaz. Ukrayna, Avrupa, transatlantik ve küresel güvenlik birbiriyle bağlantılıdır;
- Herhangi bir ateşkes ancak kapsamlı bir barış anlaşmasına giden sürecin bir parçası olarak yapılabilir;
- Bu tür bir anlaşmaya, Ukrayna için gelecekteki Rus saldırganlığını caydırmaya yardımcı olacak sağlam ve inandırıcı güvenlik garantileri eşlik etmelidir;
- Barış Ukrayna'nın bağımsızlığına, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı göstermelidir.
Macaristan Başkanı Viktor Orban veto kararını şu sözlerle gerekçelendirdi:
"Ukrayna'nın daha fazla savaşabilmesi için güçlendirilmesi gerektiğinden bahsediyor. Ve Macaristan elbette bunu desteklemedi çünkü bu bizim barıştan yana olan pozisyonumuzla tamamen çelişiyor.
"Avrupalı liderlerin çoğu, yalnızca desteğini sürdürerek değil, aynı zamanda ABD'nin azalttığı mali ve askeri yükü de üstlenerek de Ukrayna'nın savaşa devam etmesini sağlamak istiyor."
Macar lider sözlerini şöyle sürdürdü:
“AB kendisini ABD'den, ticaret savaşı yoluyla Çin'den ve yaptırımlar yoluyla Rusya'dan izole etmiştir. İzole edilen biri varsa o da AB'dir. Ukrayna'nın AB'ye katılımı vatandaşları görmezden gelerek kararlaştırılamaz. Macaristan'da Ukrayna'nın AB'ye katılımı konusunda bir kamuoyu yoklaması başlatıyoruz.”
Avrupa Konseyinin diğer Başkanı Antonio Costa Orban'ın tutumu hakkında, "Macaristan'ın Ukrayna konusunda farklı bir yaklaşımı var; bu, Macaristan'ın AB27 içinde izole edildiği anlamına geliyor fakat 26 birden fazla." dedi.
AB Dış Politika Şefi Kaja Kallas da alternatif bir plana işaret ederek, blokun üye devletlerin oybirliği onayını gerektirmeden Ukrayna'ya askeri yardım sağlamaya devam etmesine izin verecek bir "gönüllüler koalisyonu" üzerinde çalıştığını söyledi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Konsey toplantısından sonra yaptığı açıklamada, Rus mevkidaşının kendisini Napolyon'a benzeten sözlerini yorumlayarak, Vladimir Putin'e karşı şu iddiaları dile getirdi:
“Putin tarihi bir hata yaptı. Napolyon fetihlere öncülük ediyordu. Bugün Avrupa'da gördüğüm tek emperyal güç Rusya'dır. Putin revizyonist bir emperyalisttir.”