Müslümanların yarısı onun yolunu takip ediyor: İmam-ı Azam Ebu Hanife kimdir?

İslam aleminde çeşitli mezheplerin olduğu bilinen bir durum. Gerek fıkhi gerekse itikadi olarak birçok mezhep var. Bu mezheplerden en çok taraftarı olan ve İslam dünyası içinde en fazla takip edileni ise Hanefilik.

Ülkemizde de esasları en çok uygulanan mezhep olan Hanefiliğin kurucusu Ebu Hanife namı diğer İmam-ı Azam kimdir?

Asıl adı Numân bin Sâbit bin Zûtâ bin Mâh olan Ebu Hanife, 699 yılında hayatının büyük bir bölümünü geçireceği Küfe’de doğdu.

İsminin neden Ebu Hanife olduğu ise tam olarak bilinmemektedir. Ebû Hanîfe ismi, Arapça "Hokka/Divit/Kalem Babası" anlamına gelmektedir. Buna neden olanın Ebu Hanife’nin cebinde her zaman divit taşıması gösterilmektedir.

Bir diğer rivayet ise Arapça’da gönülden iman etmiş anlamına gelen hanif sözcülüğün öğrencileri için Haniflerin Babası olan Ebu Hanife’nin ise kendisi için kullanıldığıdır.

Ebu Hanife’nin büyük dedesinin Afganistan civarındaki bir savaşta Araplara esir düştüğü ve Arap Yarımadasına getirildiği bilinmektedir. Her ne kadar bazıları büyük dedesinin burada kölelik yaptığını söylese de bu sadece iddia olarak kalmıştır.

Yaklaşık 14 yaşında bir alim olarak görülmeye başlayan Ebu Hanife çocukluğunda dahi Kur’an-ı Kerim’e hakimdir ve Arapça dil bilgisine hakimiyeti herkesi kıskandıracak seviyedir.

Çeşitli kişilerden ders alsa da İmam-ı Azam’ın en uzun süre hocalığını yapan kişi Hammad bin Süleyman’dır. Ayrıca İbrahim en Nehai’den de dersler almıştır.

Medine’de bulunduğu kısa sürede Ehli Beyt’ten olan Zeyd bin Ali ve Muhammed el-Bakır ile de ilimler öğrenip onlarla tartışmıştır.

Bu ilimlerle beraber büyük bir fıkıh bilgisine sahip olan Ebu Hanife, hocası Hamdan’ın yerine geçmiş ve ilerleyen zamanlarda dört bir yana giden ve Hanefiliği yayan öğrenciler yetiştirmiştir. Bu öğrencilerden biri olan Ebu Yusuf 14 yıl boyunca Abbasilerin baş kadılığını da yapmıştır.

Emevi Devleti döneminde hapislere atılan Ebu Hanife, onları deviren Abbasi Devleti devrinde de hapishaneye atılmıştır. Hapishanelerde çeşitli işkenceler gören İmam-ı Azam hayatını bu zindanlarda kaybetmiştir. Ebu Hanife’nin hayatını hapisten çıktıktan bir süre sonra kaybettiğini iddia edenler de vardır.

Görselde Ebu Hanife'nin mezarının bulunduğu türbe görünmektedir.

Başta ülkemiz olmak üzere Müslümanların çoğunluğu İmam-ı Azam Ebu Hanife'nin açtığı yolu takip etmektedir.

Onun Kur'an-ı Kerim'e, hadislere, icmai hükümlere bakışı Müslümanlar ve alimler için aydınlatıcıdır.