Farz ve vacip olan namazların dışında bir de sünnet olan yani 'tatavvu' olarak da nitelendirilen nafile namazlar vardır. Bu namazlar ise mendup ve müstehap ibadetler kapsamına girmektedir.
Kulun Allah (c.c)'a karşı manevi anlamda daha yakın hissedebilmesi için çok üstün bir yere sahip olan bu nafile namazların, her biri kendine has ecirleri bünyesinde barındırır.
Allah (c.c)'un hoşnutluğunu ve rızasını kazanmak maksadıyla kılınacak olan nafile namazın ahirette en zor zamanımızda imdadımıza bir hışımla yetişeceğini buyuran Efendimiz (SAV) bu konu ile ilgili müjdeyi şöyle vermektedir:
"Kıyamet gününde kulun hesaba çekileceği ilk ameli onun namazıdır. Eğer namazı düzgün olursa, işi iyi gider ve kazançlı çıkar. Namazı düzgün olmazsa, kaybeder ve zararlı çıkar. Şayet farzlarından bir şey noksan çıkarsa, Azîz ve Celîl olan Rabb'i:
- Kulumun nâfile namazları var mı, bakınız? der. Farzların eksiği nafilelerle tamamlanır. Sonra diğer amellerinden de bu şekilde hesaba çekilir." (Tirmizî, Salât, 188)
Bizlerde farzlardan sonra en büyük kurtarıcılarımızdan biri olabilecek nafile namazları ve faziletlerini birer hadis-i şerif örnekleriyle beraber sizler için sıraladık. İşte Peygamberimiz (SAV)'in kıldığı nafile namazlar...
KUŞLUK (DUHA) NAMAZI:
“Her gün, bedeninizdeki her bir kemiğiniz ve mafsalınız için bir sadaka gerekmektedir. Her tesbîh bir sadakadır, her tahmîd bir sadakadır, her tehlîl bir sadakadır, emr bi’l-ma’rûf bir sadakadır, nehy ani’l-münker de bir sadakadır. Bütün bunlara kişinin kuşlukta kılacağı iki rekât namaz kâfî gelir.” (Müslim, Müsâfirîn, 84)
EVVABİN NAMAZI:
"Her kim akşam namazından sonra altı rekât nafile namaz kılarsa, denizlerin köpükleri kadar olsa bile günahları affedilir." (Heysemi, Mecmuuz Zevaid, II/230; Şevkani, III/64)
TEHECCÜD NAMAZI:
“Farz namazlardan sonra en faziletli namaz gece namazıdır.” (Müslim, Sıyâm, 202-203 [1163])
TERAVİH NAMAZI:
“Faziletine inanarak ve mükâfatını umarak Allah rızası için ramazan gecelerini (teravih vb.) ibadetlerle geçiren kimsenin geçmiş günahları bağışlanır.” (Buhari, Teravih, 1 (2008); Müslim, Namaz, 173 (759).
İSTİHARE NAMAZI:
“Ey Enes, bir işi yapmayı niyet ettiğin zaman o iş hakkında yeniden yedi defa istihare et. Sonra kalbinden geçen temayüle bak. Çünkü hayır kalbinde doğan mânâdadır.” (Tecrid Tercemesi, 4:143.)
HACET NAMAZI:
''Allahım! Rahmet Peygamberİ Muhammed vasıtasıyla senden diliyor ve sana yöneliyorum. Ya Muhammed (SAV)! Bu ihtiyacımın giderilmesi için seninle Rabbime yöneldim. Allahım, onun hakkımdaki şefaatini kabul et!'' (İbnd Mace, İkametussalat)
ABDEST NAMAZI:
Her kim abdest alır, abdesti güzel yapar, sonra kalkıp iki rekat namaz kılarsa ve bu iki rekata kalbiyle yönelirse, o kimseye cennet vacib olur." (Buhârî, Vüdû, 24; Müslim, Tahâre, 5, 6,17; Ebû Dâvûd, Tahare, 65).
TAHİYYETÜL MESCİD NAMAZI
"Sizden her kim mescide girerse iki rekat namaz kılmadan oturmasın." (Buhârî, Salât, 60, Teheccüd, 35; Müslim, Misâfirîn, 69, 70; Tirmizî, Salât, 118).
TESBİH NAMAZI:
“Ey amcam Abbas! Sana bir ihsanda bulunayım mı?” buyurdular ve Tesbih namazının kılınışını tarif ettiler. Bu namazı kıldığı takdirde günahlarının evvelini ve âhirini, eskisini ve yenisini, bilerek yaptığını bilmeyerek yaptığını, büyüğünü ve küçüğünü, gizlisini ve açığını, Hazret-i Allah’ın affedeceğini söylediler. Hatta Âlic bölgesinin kumları kadar da çok olsa bile...
Daha sonra buyurdular ki: “Gücün yetiyorsa bu namazı hergün bir kere kıl. Hergün kılamazsan, her cuma bir kere kıl. Her cuma kılmaya gücün yetmezse her ay bir kere kıl. Her ay kılamazsan hiç değilse senede bir kere kıl. Onu da yapamazsan ömründe bir kez olsun bu namazı kıl.” (Tirmizî - Ebu Dâvud)
TÖVBE NAMAZI:
“Bir kul herhangi bir günah işlediğinde, kalkar, güzelce abdest alıp iki rekât namaz kılar ve Allah’a istiğfar ederse, Cenâb-ı Hak muhakkak o kulunu mağfiret buyurur.”
Sonra Resûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şu âyet-i kerimeyi okudu:
“Onlar (müttakî mü’minler), bir kötülük yaptıklarında ya da kendilerine zulmettiklerinde, Allah’ı hatırlayıp günahlarından dolayı hemen tevbe-istiğfar ederler. Zaten günahları Allah’tan başka kim bağışlayabilir ki! Bir de onlar, işledikleri kötülüklerde bile bile ısrar etmezler.” (Âl-i İmrân 3/135)»”
(Ebû Dâvûd, Vitr, 26/1521; Tirmizî, Salât, 181/406; Tefsîr, 3/3006; Ahmed, I, 2)
ŞÜKÜR NAMAZI:
Efendimiz (SAV), sevindiğinde veya sevindirici bir haber aldığı zaman Allâh'a şükretmek için secdeye kapanır ve namaz kılardı. Nitekim İslam'ın azılı düşmanı Ebû Cehil'in başının kesildiği kendisine müjdelendiği zaman iki rek'at şükür namazı kılmıştı (İbn-i Mâce, İkâmetü's-salât, 192)
HÜSUF NAMAZI İLE KÜSUF NAMAZI:
"Bu olaylar Allah'ın büyüklüğünü gösteren delillerdir. Allah Teâlâ bunlarla kullarını korkutmak istiyor. Bunları gördüğünüz zaman, en son kıldığınız farz namaz gibi namaz kılın." (Buhârî, Küsûf, 1,17; Ebû Dâvûd, İstiskâ, 4, 9, Sünnet, 9; Nesâî, Küsûf, 5, 12, 14, 16, 24).