Lut Çölü, İran platosunda bulunan geniş bir tuz çölü olarak da biliniyor. Dünya üzerinde ölçümlenen en yüksek sıcaklıklara sahip bölge olarak anılıyor.
Üzerinde canlı belirtisine rastlanmaması nedeniyle bu çöl, Boşluk Çölü olarak da adlandırılıyor. Ancak Youtuber Ruhi Çenet'in videosunda bazı böcek türlerinin canlı olduğu anlaşıldı.
Suya en dayanıklı bitkilerden olan kaktüslerin bile gözlemlenmediği bölgede bugüne kadar yaşayan herhangi bir canlı türünün tespit edilmediği belirtiliyor. Göçmen kuşlar dahi çölün üzerinden uçarken aşırı sıcaklıklar nedeniyle yollarını kaybederek yaşamlarını yitirebiliyor. Bir insanın yaşayabileceği en yüksek sıcaklık, yeteri miktarda su tüketilirse 55ºC olarak biliniyor. 60 ºC ve üzerindeki bir ortamda 10 dakikadan fazla kalındığında hipertermi geçirme riski açığa çıkıyor.
İran'da bulunan Lut Çölü, uzaydan yapılan ölçümlerde yıllardır sıcaklık rekorunu elinde bulunduruyor. Bölge, gezegenimizin en yüksek yüzey sıcaklığına sahip. Ilımlı çözünürlüğe sahip görüntü spektoradyometresi bulunan MODIS uydusunun yaptığı yedi yıllık çalışmada Lut Çölü'nün, 2009 yılına kadar üst üste dünyanın en sıcak bölgesi olarak kaydedildiği biliniyor. NASA'nın 2005 yılında AQUA uydusu tarafından bölgede yaptığı ölçümlerde bu çölde 70.7 ºC (159 °F) derecelik yüzey sıcaklığı kaydedilmiş. Bu sıcaklık, bugüne kadar ölçümlenmiş en yüksek yüzey sıcaklığı olarak biliniyor.
Çölün en sıcak noktası olan, Gandom Beryan'da bulunan siyah volkanik kayaçlar; yüzey sıcaklığını arttırırken ulaşımı da imkânsız hâle getiriyor. Bölgenin tektonik yapısı ve yüzeyinde kilometrelerce şekilde yayılmış olan kayaçlar nedeniyle Lut Çölü'nün yüzey yapısı, Mars yüzeyiyle benzerlik gösteriyor.
YAZ AYLARINDA GİRİŞ YASAK
İran, bölgeye gelir sağlayabileceğini düşündüğü için Lut Çölü'nü yerli ve yabancı turizme açtı. 40 bin kilometrelik alan kaplayarak dünyanın en geniş çöllerinden biri olarak kabul edilen bölge, turizme açıldığından beri ilgi odağı hâline geldi.
Tur ve etkinlikler düzenlenen Lut Çölü, yoğun şekilde ziyaretçi akınına uğruyor. Kışın bile 35 ºC 'yi aşan sıcaklığıyla ünlü bölgeye yaz aylarında aşırı sıcaklıklar nedeniyle tehlikeli olduğu için giriş ve ziyaretler yasaklanıyor
UNESCO Dünya Mirasları Kaydetme Komitesi'nin 40. oturumu, 2016 yılında İstanbul'da düzenlendi.
Düzenlenen oturumda oy birliğiyle İran'ın güneydoğusunda yer alan ve üst üste en yüksek sıcaklık ölçümlerinin kaydedildiği Lut Çölü, UNESCO dünya eserleri listesinde yerini aldı
ISIÖLÇERLER BOZULDU!
Youtuber Ruhi Çenet, yaklaşık 7 ay önce Lut Çölü'nü ziyaret etti.
Çenet'in bölgede sıcaklığı ölçmek üzere kullandığı birbirinden farklı özelliklere sahip lazerli ve daldırmalı termometreler sıcaklığa dayanamayarak bozuldu.
Çekimler esnasında aşırı sıcaklık nedeniyle zor anlar yaşayan Çenet ve ekibi, çekimin sonunda iki saatlik bir sürede bir parça etin sıcak havanın etkisiyle pişebildiğini gösterdi.
Çenet, yanında götürdüğü ölçüm aletleriyle 69ºC derecelik yüzey sıcaklığı tespit etti. Bu ölçümle NASA'nın ölçtüğü 70.7 ºC derecelik yüzey sıcaklığına yakın bir ölçüm gerçekleştirdi.
Öte yandan yüzeyde bulunan tektonik kayaçlar nedeniyle ayakkabılarının altı eriyen ekibin, sıcaklık nedeniyle hipertermiye benzer belirtiler gösterdiği de kaydedildi.