Minsk Anlaşması nedir? Minsk Anlaşması maddeleri

Putin’in kararının ardından Ukrayna krizi ve bölgenin geleceği gündemde tartışılmaya devam ediyor.  Rusya NATO’nun doğuya doğru genişlemesine Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetlerini tanıyarak yanıt verdi.

Bununla birlikte Ukrayna krizi yeni bir kriz değil. Başta Donetsk ve Lugansk olmak üzere Ukrayna’nın doğusunda kalan topraklarda 2013’ten bu yana gerilimler ve çatışmalar yaşanıyor. Ukrayna krizinde en çok merak edilen konulardan birisi de 2014’te imzalanan Minsk Antlaşması.

Minsk Antlaşması Putin’in dün itibariyle bağımsızlığını tanıdığı Donetsk ve Lugansk’ta savaşı durdurmak için Ukrayna, Rusya Federasyonu, Donetsk Halk Cumhuriyeti, Lugansk Halk Cumhuriyeti ve Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT) temsilcileri tarafından 5 Eylül 2014 tarihinde imzalanan bir anlaşmadır.

Belarus’un Minsk kentinde imzalandığı için bu ismi almıştır. Ancak bu anlaşma gerginliği kısmen azaltsa da kalıcı barışı sağlayamamıştır.

ABD’nin Ukrayna'yı kışkırtması ve NATO’ya alma girişimlerine Rusya Donetsk ve Lugansk'ın bağımsızlıklarını tanıyarak yanıt vermiştir. ABD'nin Ukrayna'da neo-nazi çetelerine destek verdiği de bilinmektedir.  

Ukrayna kriziyle ilgili yapılan tartışmalarda Minsk Antlaşması'na sık sık atıflar yapılıyor ve antlaşmanın çeşitli maddeleri üzerinden yorumlar getiriliyor. Her ne kadar bugün yürürlüğü tartışmalı olsa da Minsk Antlaşması hiç şüphesiz Ukrayna krizinde bir dönüm noktası. 

İşte Minsk Antlaşmasının maddeleri:

- Donetsk ve Lugansk bölgelerinde 15 Şubat itibarıyla ateşkes ilan edilmesi ve bunun sıkı bir şekilde uygulanması.

- Ukrayna'nın doğusunda güvenli bölge oluşturulması amacıyla iki taraf arasında 50 kilometre genişliğindeki bölgeden ağır silahların çıkartılması.  Buna göre, 100 mm kalibreden büyük silahların 50 kilometre, taşınabilir roket sistemlerinin 70, taktik füze sistemlerinin ise 140 kilometre mesafeden ateşkes yürürlüğe girdikten sonra en fazla 14 gün içinde geri çekilmesi.

- AGİT'in, tarafların anlaştığı ateşkes şartlarını ve ağır silahların geri çekilmesini gözlemlemesi ve rapor etmesi.

- Ağır silahların bölgeden çıkartıldıktan sonra , Ukrayna kanunları göz önüne alınarak Donetsk ve Lugansk bölgelerinde yerel seçim modeli üzerinde görüşmelere başlanması.  Ayrıca, en geç 30 gün içinde Ukrayna Meclisi'nin 19 Eylül'de kabul edilen Donetsk ve Lugansk'a "özel statü veren kanun" maddesi gereği karar alması.

Donetsk ve Lugansk bölgelerinde ayrılıkçı faaliyetlere karışanların affedilmesi amacıyla kanun çıkartılması.

- Tarafların elindeki esir ve tutukluların tamamının serbest bırakılması ya da takas edilmesi.

- İnsani yardımların dağıtımı, nakliyesi ve güvenliğinin sağlanması.

- Kiev ile doğu bölgeleri arasında sosyal ve ekonomik bağların tam olarak yeniden kurulması için model geliştirilmesi.

- Çatışma bölgesindeki devlet sınırının tamamının Ukrayna ordusu tarafından kontrol edilmesi. Bunun yerel seçimlerden en geç bir gün sonra sağlanması.

- Ukrayna'daki tüm yabancı savaşçıların ve silahların AGİT kontrolünde ülkeden çıkartılması.

- Ukrayna'da 2015 sonuna kadar Lugansk ve Donetsk'in özel durumunu gözeterek yerel yönetimlere genişletilmiş haklar sağlayacak anayasal reform yapılması.

"Lugansk ve Donetsk'e statü veren" kanun kapsamında bu bölgedeki yerel seçimlere ilişkin konuların üçlü temas grubu çalışmaları çerçevesinde görüşülüp, karara bağlanması. AGİT bu süreçte gözlemci olarak yer alması.

- Anlaşma maddelerinin görüşülmesi ve hayata geçmesi için üçlü (Kiev-Donetsk-Lugansk) çalışma ve temas gruplarının oluşturulması