Türkiye'nin gündeminde uzun süredir "Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi" var. 14 Mayıs'ta sandıktan ikinci tur kararının çıkması ile tüm Türkiye 28 Mayıs tarihine kilitlenmiş vaziyette.
Herkesin aklındaki tek soru; seçimin kazananı Cumhur İttifakı Cumhurbaşkanı adayı Recep Tayyip Erdoğan mı yoksa Millet İttifakı Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu mu olacak?
Ülkemizde ilk kez bir seçim ikinci tura kalmış olsa da dünyada bunun örneklerini fazlasıyla görmek mümkün. İşte karşınızda son 5 yılda dünya çapında sandıktan ikinci tur kararı çıkan seçimler ve sonuçları...
2018’de yapılan Gürcistan cumhurbaşkanı seçimlerinde hiçbir aday yüzde 50 barajını aşamadı ve seçimin galibini ikinci tur belirlendi.
İkinci turda yarışan isimler ise ilk turda yüzde 38,6 oy alan Salome Zurabişvili ile yüzde 37,7’lik oy oranına sahip Grigol Vaşadze oldu. Zurabişvili, ikinci turda rakibi ile arasındaki oy farkını artırmayı başardı. Geçerli oyların yüzde 59’unun alan Zurabişvili, ülkenin yeni cumhurbaşkanı seçildi.
2019 Uruguay seçimlerinde ise sonuç farklıydı. Uruguaylı seçmenlerin büyük bir bölümü, ilk turda Daniel Martinez'i destekledi. İkinci turda ise işler değişti.
Martinez, ilk turda yüzde 40'lık bir oy oranına sahipken en güçlü rakibi Luis Lacalle Pou ise geçerli oyların yalnızca yüzde 29'unu alabildi. Ülkenin en çekişmeli seçim sürecinin ardından Pou 40 bin oy farkla yüzde 50,07'lik bir oy oranına ulaştı ve Uruguay'ın yeni cumhurbaşkanı oldu.
Haziran 2020’deki seçimlerde iktidar partisinin adayı ve görevdeki cumhurbaşkanı Andrzej Duda ile Varşova Belediye Başkanı Rafal Trzaskowski en yüksek oyu alan iki aday olarak ikinci turda yarışma imkânı yakaladı.
Duda ilk turda rakibinden yüzde 13,5 daha fazla oy almanın rahatlığı ile seçime girdi. Ancak Trzaskowski, ilk turdaki 2,5 milyonluk oy farkını, ikinci turda 400 bin düzeyine indirmeyi başardı fakat bu başarı cumhurbaşkanı seçilmesi için yeterli olmadı. İkinci turda geçerli oyların yüzde 51’ini alan Duda seçimden zaferle ayrılan isim oldu.
Moldova, 1 Kasım 2020’de yeni cumhurbaşkanını belirlemek için sandık başına gitti. Ülke tarihinde cumhurbaşkanının 4. kez doğrudan belirleneceği seçimler AB yanlıları ile Rusya taraftarları arasında gerçekleşiyordu.
AB yanlısı aday Maia Sandu ilk turda geçerli oyların yüzde 36’sını alırken, Rusya yanlısı Igor Dodon’un oy oranı yüzde 32,6’da kaldı. İlk turda yüzde 45 olan seçime katılım oranı ikinci turda yüzde 55’e yükseldi. AB yanlısı Sandu, ikinci turda rakibine mutlak bir üstünlük sağladı ve geçerli oyların yüzde 57,7’sini alarak Moldova’nın ilk kadın cumhurbaşkanı seçildi.
7 Şubat 2021’de gerçekleştirilen cumhurbaşkanı seçiminde yüzde 32,7 oy alan Andres Arauz, seçimi en yakın rakibinin bir hayli önünde birinci sırada tamamladı. Ancak yüzde 40 barajını aşamadığı için cumhurbaşkanı seçilemedi ve ikinci tura gidildi. Arauz’un ikinci turdaki rakibi ise ilk turda geçerli oyların yüzde 19,74’ünü almayı başaran Guillermo Lasso oldu. İlk turda rakiplerine önemli bir fark atan Arauz’u rahat bir ikinci tur bekliyor gibi görünüyordu.
Ancak 2021 Ekvador cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turu, büyük bir sürprize sahne oldu. İkinci tura kalamayan adayların oylarını da hanesine yazdıran Guillermo Lasso, ikinci turda geçerli oyların yüzde 52’sinin alarak devlet başkanı seçildi.
2022 yılındaki seçimlerde mevcut cumhurbaşkanı Emmanuel Macron yüzde 27,9’luk oy oranıyla ilk turu birinci sırada tamamlayan aday oldu. Aşırı sağcı Marine Le Pen ise yüzde 23 oy oranıyla ikinci turda yarışma hakkı elde etti.
Fransa, 24 Nisan 2022’de, yeni cumhurbaşkanının belirlemek için ikinci kez sandığa gitti. Macron, rakibiyle arasındaki oy farkını artırmayı başardı ve oyların yüzde 58,5’ini alarak bir kez daha cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturdu.
Ekim 2022’de gerçekleştirilen Brezilya devlet başkanı seçimi, tıpkı 14 Mayıs seçimleri gibi tüm dünyada büyük bir ilgiyle takip edilmişti. O dönem cumhurbaşkanlığı koltuğunda oturan aşırı sağcı aday Jair Bolsonaro ile sosyalist rakibi Lula da Silva cumhurbaşkanı seçilebilmek için yarışmıştı.
Seçimin ilk turunda Lula da Silva oyların yüzde 48’ini almayı başardı. Bolsonaro ise oyların yüzde 43’ünü hanesine yazdırdı. Brezilya, son derece gergin bir siyasi ortamda, ikinci tura gidecekti…
İlk turda rakibinin gerisinde kalan mevcut devlet başkanı Bolsonaro, ikinci turda aradaki 6 milyonluk oy farkını önemli ölçüde kapatmayı başardı. Ancak bu başarısı seçimi kazanmasına yeterli olmadı. Lula da Silva, ikinci turda geçerli oyların yüzde 50,9’unun alarak devlet başkanı seçildi.
Karadağ, geride bıraktığımız mart ayında son 5 yıldaki en ilginç ikinci turlardan birine sahne oldu. DPS isimli siyasi partinin lideri Milo Dukanoviç ilk turda geçerli oyların yüzde 35’ini aldı. Yeni kurulan bir partinin cumhurbaşkanı adayı Jakov Milatoviç ise yüzde 29’luk oy oranı ile önemli bir sürprize imza attı. Ancak asıl sürpriz, ikinci turda yaşanacaktı…
Katılım oranının yüzde 64’ten 70’e yükseldiği ikinci tur seçiminde Milatoviç, geçerli oyların yüzde 58,8’ini alarak 1990 yılından bu yana DPS üyesi olmayan ilk cumhurbaşkanı oldu.
Siyaset tarihinin sürpriz ikinci turlarından biri de 2022’de Slovenya’da gerçekleşti. 23 Ekim’de sandığa giden Slovenyalıların yüzde 33’ü Anze Logar’a destek verdi. Seçmenlerin yüzde 26,8’i ise tercihini Natasa Musar’dan yana kullandı. Bu sonuçlar, Slovenya’daki seçimin ikinci tura kaldığını gösteriyordu.
İkinci tura geride başlayan aday Natasa Musar, önemli bir sürprize imza attı ve geçerli oyların yüzde 53’ünü alarak cumhurbaşkanı seçildi.
Geride bıraktığımız ocak ayında gerçekleştirilen Çekya cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Petr Pavel, ilk turda oyların yüzde 35,4’ünü almayı başardı. Rakibi Andrej Babis ise yüzde 35’lik oy oranı ile ikinci tura katılma hakkı elde eden diğer isim oldu. İlk turda az bir farkla da olsa seçimi önde tamamlayan Pavel, ikinci turda aradaki farkı açarak geçerli oyların yüzde 58’ini aldı ve cumhurbaşkanı seçildi.
Kaynak: Listelist, Independent Türkçe