SON DAKİKA! En son nerede, saat kaçta ve kaç şiddetinde deprem oldu? AFAD ve Kandilli açıkladı: İşte bugünkü son depremler...

6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinin ardından "Son Depremler" listesi vatandaşlar tarafından yakından takip ediliyor. Anlık deprem verilerini paylaşan kurumlarda AFAD ve Kandilli Rasathanesi.

AFAD ve Kandilli Rasathanesi'nin son dakika depremlere ilişkin tüm verileri, resmi sitesinden son depremler listesiyle vatandaşların bilgisine sunuyor. AFAD ve Kandilli'nin açıkladığı veriler sonucunda ise "Deprem mi oldu? En son nerede, saat kaçta ve kaç şiddetinde deprem oldu?" soruları yanıt buluyor.

Peki 27 Kasım 2024 Çarşamba tarihinde en son nerede, saat kaçta ve kaç şiddetinde deprem oldu? Son depremlerin konumu, şiddeti ve saati nedir? İşte AFAD ve Kandilli'nin açıkladığı 27 Kasım 2024 Çarşamba son depremler listesini haberimizde derledik.

AFAD SON DEPREMLER LİSTESİ

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından paylaşılan son dakika depremler listesi ise şöyle;

AFAD SON DEPREMLER İÇİN TIKLAYIN

KANDİLLİ SON DEPREMLER LİSTESİ

Kandilli Rasathanesi tarafından paylaşılan son depremler listesi ise şöyle:

KANDİLLİ SON DEPREMLER İÇİN TIKLAYIN

DEPREM BÜYÜKLÜKLERİ VE ETKİLERİ

1.0 - 3.0

Hemen hemen hiç hissedilmez.

3.0 - 3.9

Sarsıntı şiddetlerine göre küçükten büyüğe sıralandığında;

1.Özellikle üst katlardaki bazı insanlar tarafından hissedilebilir.

2. Binalarda bulunanlar, özellikle üst katlarda yaşayanlar açıkça hissederler. Birçok insan sarsıntının deprem olduğunu fark edemez. Duran araçlar hafifçe sallanır. Sarsıntı, büyükçe bir kamyonun geçişi sırasındaki sarsıntıyı andırır. Başlama ve bitişi insanlar tarafından hissedilebilir.

4.0 - 4.9

Sarsıntı şiddetlerine göre küçükten büyüğe sıralandığında;

1.Gündüz vakti binalarda bulunan hemen herkes tarafından hissedilir, dışarda bulunanların çok azı sarsıntıyı hisseder. Gece vakti bazılarını uykudan uyandırır. Tabaklar, pencereler ve kapılar sarsıntının etkisi ile titreşime geçer; duvarlardan çatlıyormuşçasına sesler gelir. Büyük bir tırın binaya çarpmasına benzer bir etki uyandırır. Duran araçlar görünür bir şekilde sallanır.

2. Hemen hemen herkes tarafından hissedilir ve gece vakti çoğu insanı uykusundan uyandırır. Bazı pencereler ve tabaklar kırılır. Dengesiz nesneler devrilir. Sarkaçlı saatler durabilir.

5.0 - 5.9

Sarsıntı şiddetlerine göre küçükten büyüğe sıralandığında;

1. Herkes tarafından hissedilir ve korku verir. Bazı ağır mobilyalar hareket eder; sıvalarda dökülmeler gözlenir. Genel olarak hafif hasarla sonuçlanır.

2. Dizaynı ve inşaatı çok iyi olan yapılarda göz ardı edilebilecek bir hasarlara yol açarken; iyi inşa edilmiş sıradan binalarda hafif ya da orta ölçüde hasar gözlenir; kötü malzeme kullanılmış ya da kötü dizayn edilmiş binalarda önemli ölçüde hasara neden olur. Bazı bacalar yıkılır.

6.0 - 6.9

Sarsıntı şiddetlerine göre küçükten büyüğe sıralandığında;

1. Özel olarak dizayn edilmiş binalarda hafif hasar; normal yapılarda orta hasar zayıf binalarda ise oldukça büyük hasara yol açar. Bacalar devrilir, üst üste yerleştirilmiş malzemeler devrilir, duvar ve kolonlar yıkılır. Ağır mobilyalar devrilir.

2. Özel olarak dizayn edilmiş binalarda orta ölçekte hasar oluşurken; iyi dizayn edilmiş kafes yapılar ekseninden kayar. Normal binalarda büyük hasar oluşur ve yer yer yıkılmalar gözlenir. Binalar temellerinden kayarlar.

7.0 veya daha büyük

Sarsıntı şiddetlerine göre küçükten büyüğe sıralandığında;

1.İyi inşa edilmiş ahşap yapılardan bazıları yıkılırken; taş ve kafes yapıların büyük bir çoğunluğu temelleriyle birlikte yıkılır.

2.Demiryolları eğilir. Birkaç yapı (özellikle taş) dışında tüm binalar ve köprüler yıkılır. Demiryolları büyük oranda eğilir ve bükülür.

3.Bütün binalar yerle bir olur. Ufuk çizgisi oynak bir yüzeye dönüşür. Nesneler havada uçar.

Depremin Şiddeti Nasıl Ölçülür?

Depremin büyüklüğü, deprem sonucu açığa çıkan enerji hakkında bilgi veren bir ölçüdür. Günümüzde depremlerin büyüklüğünü hesaplamak için yerel büyüklük, moment büyüklüğü, cisim dalgası büyüklüğü, yüzey dalgası büyüklüğü gibi farklı yöntemler kullanılıyor.

Bu yöntemler arasında en bilineni Richter ölçeği. Depremin yerel büyüklüğünün belirlenmesinde kullanılan Richter ölçeğinde depremin büyüklüğü, deprem sonucu oluşan ve sismograf cihazı tarafından kaydedilen sismik dalgaların genliği ile sismograf cihazının depremin merkezine uzaklığı dikkate alınarak hesaplanır.

Depremin büyüklüğü, ölçümün nerede yapıldığına bağlı olarak değişmez. Ancak bir deprem, merkez üssünden uzaklığa bağlı olarak farklı yoğunluklarda sarsıntıya neden olabilir. Buna depremin şiddeti denir. Depremin şiddeti, depremin insanlar ve yapılar üzerindeki etkilerine göre belirlenir. Yani depremin şiddeti, depremin büyüklüğü gibi matematiksel hesaplamalara dayanmaz; kişisel gözlemlere, hissedilen sarsıntıya ve deprem sonrasında oluşan hasar durumuna göre tahmin edilir.

DEPREM ANINDA NELER YAPMALISINIZ?

Depremin ne zaman meydana geleceğini öngörmek zor olsa da, uzmanlara göre her zaman hazırlıklı olmalısınız. Yani, deprem ihtimaline karşı bir planınız olmalı.

“[Sık deprem meydana gelen] bir bölgedeyseniz, evinizde acil durum çantası bulundurmak iyi olur,” diyor Dr Hicks. Çantanın içinde de su, el feneri, ilk yardım kiti ve gıda bulunmalı.
Çantada nakit para ve sürekli aldığınız ilaçların listesinin bulunduğu, sağlık bilgilerinin yer aldığı özel ve kişisel belgelerinizi de bulundurmalısınız. .

ABD Jeolojik Araştırma Merkezi’ne (USGS) göre, depreme yakalandığınız yerde kalır ve hareket etmezseniz yaralanma ihtimaliniz düşük olur. Dolayısıyla merkez, sarsıntı anında hızla dışarıya koşulmaması tavsiyesinde bulunuyor.

Zira araştırmalar, çoğu yaralanmanın bina içinde hareket ederken veya dışarı çıkmaya çalışırken yaşandığını gösteriyor.
Uzmanlar, güvenliğinizi sağlayacak üç kelimeye dikkat çekiyor: “Çök, kapan, tutun”.

AFAD’ın internet sitesinde ve USGS’nin tavsiyesinde şu ifadeler var:

Başınızı iki elinizin arasına alarak veya bir koruyucu (yastık, kitap vb) malzeme ile koruyun. Sarsıntı geçene kadar bekleyin ve güvenli bir yerde diz üstü çökün. Baş ve enseyi koruyacak şekilde kapanın, düşmemek için de sabit bir yere tutunun. Sarsıntı sona erene kadar da bulunduğunuz yerde kalın.

Deprem anında ilk sığınılan yerlerden biri kapılar oluyor. Ancak eğer bina eski bir binaysa ve kapılar yüke dayanıklı değilse uzmanlar masa altlarının daha güvenli olabileceğini söylüyor.

Camlar ve pencereler genelde deprem anında kırılan, yıkılan ilk yerlerden olur. Uzmanların tavsiyesi bu bölgelerden uzak durulması yönünde.

Sarsıntı bittiğinde, binanın hasar alma ihtimaline karşı binadan çıkmak güvenliğiniz için iyi olabilir.

Şimdiye kadar verilen tavsiyeler depreme bina içinde yakalanmanız durumunda yapılacaklara ilişindi. Peki ama, depreme dışarıda yakalanırsanız ne yapacaksınız?

“Neredeyseniz orada kalın,” diyor uzmanlar. Binalardan, elektrik kablolarından, obruklardan, yakıt ve gaz hatlarından, borulardan uzak durulması, yaralanma riskini de azaltır. Ağaçlardan, telefon direklerinden ve binalardan uzak açık bir alanda beklemek güvenli olabilir.

ABD merkezli Earthquake Country Alliance adlı depremle mücadele kuruluşuna göre ölüm ve yaralanmaların çoğu, sabitlenmemiş aletlerin sarsıntıyla birlikte yerlerinden oynayıp savrulmalarından kaynaklanıyor.

Bu aletler de genelde, televizyonlar, lambalar, camlar ve kitaplıklar olabiliyor. Yaralanmayı önlemenin bir yolu bu aletleri ve mobilyaları esnek kayışlarla duvara sabitlemek.

Böylelikle sarsıntı anında savrulmalarını engelleyebilirsiniz.
Bir diğer tehlike de depremle zarar gören boru hatlarından sızan gaz.

AFAD’ın ayrıca enkaz altında kalınması durumunda yapılacaklara dair de tavsiyeleri var: Kibrit ve çakmak yakmayın, hareket etmeyin ve toz kaldırmayın, ağzınızı ve burnunuzu mendil ya da kıyafetinizle kapatın, borulara, yerinizi arama kurtarma ekiplerine bildirmeye çalışın ve ıslık çalın, bağırmayı son çare olarak kullanın çünkü bağırmak tehlikeli boyutlarda toz yutmanıza neden olabilir.

DEPREM SIRASINDA YAPILMAMASI GEREKENLER

Deprem anında yapılması gerekenler kadar, depremde yapılmaması gerekenler can güvenliğiniz açısından oldukça önemlidir. Araştırmalar, çoğu yaralanmanın bina içinde hareket ederken veya dışarı çıkmaya çalışırken oluştuğunu göstermektedir.

- Deprem sırasında merdivenlere ya da çıkışlara doğru KESİNLİKLE koşmayın. Sarsıntı sırasında binayı terk etmeye çalışmayın. Sarsıntı bitene kadar içeride kalın, sarsıntı bitince dışarı çıkın.

- Deprem anında kapı kiriş altlarında KESİNLİKLE durmayın. Buralar daha kolay zarar görebilen yerlerdir ve başınıza yıkılabilir.

- Balkona çıkılmamalıdır. Kolon desteği olmadığından balkonlar çabuk zarar görebilmektedir.

- Kesinlikle asansör kullanılmamalıdır.

- Sabitlenmemiş dolap, raf, pencere vb. eşyalardan uzak durulmalıdır.

- Acil durumları ve yangın gibi tehlikeleri bildirmek dışında telefonları kullanmayın. Gaz kaçakları oluşabileceğinden kibrit ve çakmak yakmayın, elektrik düğmelerine dokunmayın.

DEPREM SIRASINDA EVDE EN GÜVENLİ YER

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD)'ın yayımladığı bilgilere göre deprem sırasında evdeyseniz bunları yapmaya özen gösterin;

Sarsıntı başladığında yataktaysanız;

- Depreme yatakta yakalanırsa kendinizi yatağın yanına atıp ÇÖK-KAPAN-TUTUN hareketini yapın. Üzerinize düşecek ağır bir eşya varsa bir yastıkla başınızı koruyun yada yorganı üzerinize çekin. Yaşanan deprem sonrası görüntülerde yatak baza yanlarında hayat üçgenlerinin oluştuğunu ve bu sayede hayatta kalan çok insan olduğu görülmektedir.

Depreme mutfakta yakalandıysanız;

- Mutfaklarda bulunan buzdolabı, bulaşık makinesi, derin dondurucu gibi beyaz eşyalar ağır yük taşıyabilen eşyalardır. Bu sayede hayat üçgeni oluşturabilir. Yalnızca mutfak dolaplarında bulunan kırılabilir bardak, tabak ya da düştüğünde zarar verebilecek tencere, tava gibi eşyaların kafaya düşebileceği unutulmamalıdır.

Banyoda bulunan çamaşır makinesi de aynı şekilde hayat üçgeni oluşturabilmektedir.

Dünyada yaşanan en büyük depremler

Şili Depremi (9,5)

22 Mayıs 1960’da Güney Amerika kıtası Şili’de gerçekleşmiş olan deprem, bugüne kadar ölçülmüş en büyük deprem.

Şili depreminin ardından oluşan tsunami, Pasifik Okyanusu’nda hızlı bir şekilde ilerleyerek, ciddi can ve mal kayıplarına neden oldu.

Düzce Afet ve Acil Durum Müdürlüğü verilerine göre, 1999'daki depremlerde Düzce genelinde 16 bin 666 konut, 3 bin 837 iş yeri ağır hasar gördü, 10 bin 968 konut ile 2 bin 573 iş yerinde orta hasar, 13 bin 70 konut ve 1606 iş yerinde ise az hasar tespit edildi.

Depremin merkez üssü başkent Santiago de Chile'nin yaklaşık 700 km güneyindeki Valdivia şehri.

Deprem Büyük Okyanus'ta yayılan tsunamiye sebebiyet verdi. 10.000 Kilometre mesafedeki Hilo, Hawaii ve Güney Afrika'nın sahil bölgelerini tahrip etti.

Dev dalgalar sonucu Hawaii'de 61, Japonya'da 138, Filipinler'de de 32 kişi yaşamını yitirdi.

Ülkenin güneyinde bulunan Puyehue Yanardağı da depremden etkilenirken sarsıntı sonrası yanardağ haftalarca aktif kaldı.

Alaska Depremi (9,2)

Alaska'da 28 Mart 1964'te meydana gelen 9,2 büyüklüğündeki deprem, en şiddetli ikinci deprem olarak kayıtlara geçti. 3 dakika süren deprem, tsunamiyi tetikledi.

Sarsıntı ve ardından oluşan dev dalgalar, 128 kişinin hayatını kaybetmesine sebep olurken yaklaşık 310 milyon dolarlık hasar oluşturdu.

Endonezya (Sumatra Adası) depremi ( 9,1)

26 Aralık 2004'te Hint Okyanusu’nda Sumatra Adası’nın açıklarında meydana gelmiş olan bu deprem, toplam 40 ülkede yaklaşık 230 bin kişinin ölümüne yol açarak 21. yüzyıla damgasını vurdu.

9,1 büyüklüğündeki deprem, yaklaşık 10 dakika sürdü. Sarsıntı sonucunda oluşan metrelerce yüksekliğindeki dev dalgalar, Endonezya'nın yanı sıra Asya'nın kuzeyi ve Afrika’nın doğusunda 14 ülkeyi etkiledi.Deprem ve tsunami nedeniyle 1 milyon 700 milyon insan evsiz kaldı.

Depremden kaynaklanan tsunami dalgaları 30 m yüksekliğe ulaşarak, özelikle denize kıyısı bulunan ülkelerde çok ağır hasarlara yol açtı.

Japonya (Tohoku) depremi ve tsunamisi (9)

Deprem, 11 Mart 2011’de Japonya’nın kuzeydoğusundaki Honshu kıyılarının açıklarında, 24 km derinlikte, 9 büyüklüğünde meydana geldi.

Bu deprem, Japonya’nın aletsel olarak kaydedilmiş en büyük depremi olmasının yanı sıra, dünyada 1900’lerden beri kaydedilmiş en büyük beş deprem arasında yer alıyor. 

Japon hükümeti, felaketi resmi olarak "Büyük Doğu Japonya depremi" olarak adlandırdı. Deprem sonrasında bölgede yüksekliği 37.9 metreye varan tsunami dalgaları meydana geldi.

Tsunami ülkede çok büyük zarara yol açtı. Depremde 15.900 kişi hayatını kaybetti ve 2.531 kişi hâlen kayıp olarak belirtiliyor. 

Kara ve demiryolları ağır hasar gördü, çeşitli yerlerde yangınlar çıktı ve bir baraj yıkılarak bölgeyi su basmasına neden oldu. 

Kuzeydoğu Japonya'da 4.4 milyon ev elektriksiz, 1.5 milyon ev ise susuz kaldı, deprem sonucu gıda sıkıntısı da meydana geldi. 

Rusya (Kamçatka) Depremi (9)

Rusya’nın doğusunda 4 Kasım 1952’de meydana gelen depremin büyüklüğü 9,0 olarak ölçüldü.

Depremin yaşandığı Kamçatka bölgesi Avustralya, Asya ve Amerika kıtaları arasındaki deprem levhalarının bulunduğu ve sık sık sismik aktivitelerin yaşandığı “Pasifik Ateş Çemberi” adlı bölgenin kuzey ucunda yer alıyor.

1 milyon doların üzerinde maddi hassar oluşturan depremde can kaybı olmadı.

Kamçatka'da 4 Kasım 1952'de meydana gelen 9 büyüklüğündeki deprem, 1900'den bu yana kaydedilen en büyük depremler arasında yer alıyor. 

Bio-bio, Şili 27 Şubat 2010, 8.8 büyüklüğünde

Şili'de 2 7 Şubat 2010'da meydana gelen 8,8 büyüklüğündeki depremde 500'den fazla kişi hayatını kaybetti, binlerce kişi yaralandı.

Şili'nin yanı sıra Peru, Ekvador, Kolombiya, Kosta Rika ve Panama gibi Latin Amerika ülkeleri deprem sonrası oluşan tsunamiden etkilendi.

30 milyar dolarlık hasara neden olan deprem 1,8 milyon kişiyi mağdur ederken, 500 binden fazla ev tamir edilemeyecek şekilde hasar gördü.

Ekvador, 31 Ocak 1906, 8.8 büyüklüğünde

Ekvador ve Kolombiya kıyıları yakınlarında 31 Ocak 1906'da meydana gelen 8,8 büyüklüğündeki depremde, yaklaşık 1000 kişi yaşamını yitirdi.

Depremin ardından oluşan tsunami, okyanusu geçerek Japonya'ya kadar ulaştı.

Rat Adaları, Alaska 2 Nisan 1965, 8.7 büyüklüğünde

Alaska'nın Rat Adaları açıklarında 4 Şubat 1965'te görülen 8,7 büyüklüğündeki deprem, 10 metre yüksekliğinde tsunamiye neden oldu.

Küçük çapta hasara yol açan depremde can kaybı yaşanmadı.