Suriyeliler hakkında 15 yalan

İDDİA-9: Üniversiteye Sınavsız Giriyorlar

Türk vatandaşı olmayan her öğrenci yabancı öğrenci statüsünde bulunuyor. Bir yabancı öğrencinin devlet üniversitesine girmesi için de Yabancı Öğrenci Sınavına (YÖS) girmesi gerekiyor. Her üniversitenin yabancı öğrenci için YÖK tarafından onaylanan bir kontenjanı var. Yani Suriyeliler sınava girip tüm şartları sağlasalar ve parasını ödeseler bile, kontenjan sınırı olduğu için istedikleri üniversitenin istedikleri bölümüne kayıt olamazlar. Devlet üniversitelerinde Türk öğrenciler için 1. öğretimler ücretsiz, 2. öğretimler ücretli iken, YÖS sınavı ile üniversiteye giren yabancılar için hem birinci öğretimler hem de ikinci öğretimler ücretli. Vakıf üniversitelerinde ise yabancı öğrenciler burs imkanlarından faydalanamıyorlar.

İDDİA-10: Devlet Hepsine Burs Veriyor

YÖK tarafından açıklanan verilere göre Türkiye’deki üniversitelerde 25 bini Suriyeli olmak üzere toplam 148 bin yabancı öğrenci eğitim alıyor. Yabancı öğrencilerin yüzde 16,8’i (25 bin), Suriyeli öğrencilerin ise yüzde 5,7’sine burs veriliyor. Burs için başarı ve yaş kriteri bulunuyor. 2019 yılında dünyanın 167 ülkesinden 145 bin 700 kişi burs başvurusu yapmış. Bunların arasından yaklaşık 5 bin kişiye burs imkanı sağlanmış.

İDDİA-11: İstedikleri Okula Kayıt Yaptırabiliyorlar

2017 yılında Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve 2018 yılında ise Adana İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından okullara kimliği olmayan Suriyeli çocukların adres şartı aranmaksızın kayıt yapılması talimatı verilmişti. Bu talimatı Twitter hesabına taşıyan bir milletvekili tarafından ortaya atılan iddia “Suriyeliler Çocuklarını İstedikleri Okula Kayıt Yaptırabiliyor” biçiminde paylaşıldı.

TBMM’de Milli Eğitim Bakanının cevaplaması istemiyle yazılan soru önergesine verilen cevapta kimliği olan Suriyeli çocukların sistem tarafından otomatik olarak okullara yerleştirildiğini, talimatın kimliği olmayan Suriyeli çocukları kapsadığını ve bu çocukların eğitimden geri kalmaması için böyle bir talimat yazıldığı bilgisi verildi.

İDDİA-12: Suriyeliler Fatura Ödemiyor

Suriyelilerin fatura ödemediği iddiası, bir sosyal medya kullanıcısı tarafından paylaşılan bedelsiz bir su faturasına dayanıyor. İddiaya konu olan faturanın alt kısmında yer alan “Düşük tüketim nedeniyle faturalandırılmamıştır.” ibaresi, paylaşım sırasında özellikle kapatılmış. Faturayı kesen su idaresi ise ismi geçen kişinin evden taşınarak aboneliğini sonlandırdığını, son ay içerisinde su sayacında yalnızca 1 metreküplük su tüketimi görüldüğü için sıfır (0) liralık fatura gönderildiğini belirtiyor.

İDDİA-13: Hastanede Sıra Beklemiyorlar

Uzun yıllardır sosyal medyada paylaşılan Suriyelilerin hastanede sıra beklemediği iddiası, poliklinik sıra numarası takip ekranında Suriyeli olduğu sanılan bir kişiye ait ismin altında Yasal Öncelikli Hasta yazmasına dayanıyor. Poliklinik hizmetlerinde muayene öncelik sırası Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan genelge ile belirlenmiş. Bu genelgeye göre yasal öncelik acil vakalar, engelli hastalar, hamileler, hizmetteki askeri personel, şehit yakınları, gazi ve gazi yakınları, 65 yaş üstü hastalar ile yedi yaşından küçük çocuklara veriliyor. Yani Suriyelilere hastanelerde yasal bir öncelik tanımlanmamış.

İDDİA-14: Memur Olarak İşe Alınıyorlar

Sosyal medyada ortaya çıkan iddiaya göre 100 bin Suriyelinin KPSS aranmaksızın kamuya memur olarak atanacağı öne sürülmüştü. Bazı sosyal medya kullanıcıları tarafından “Resmi Gazete'de yayınlandı” ifadesi ile zaman zaman yeniden paylaşılan iddia gerçeği yansıtmıyor. Ne Resmi Gazete'de ne de kurumların internet sitelerinde bu yönde bir ilan yer almıyor. Ayrıca 657 nolu Devlet Memurları Kanununun 48. maddesine göre yabancıların “memur” olma hakları bulunmuyor. Memur olmanın ilk şartı Türk Vatandaşı olmak.

İDDİA-15: Seçimlerde Oy Kullanacaklar

Genellikle seçim ve halk oylaması dönemlerinde gündeme getirilen iddiaya göre Türkiye’deki Suriyelilerin oy kullanabileceği, kayıtsızlarla birlikte 5 milyon civarı Suriyeli olduğu ve hepsinin oy kullanmasının seçimlerin kaderini değiştireceği öne sürülüyor. Anayasanın 67. maddesine göre 18 yaşını dolduran her Türk vatandaşı seçme hakkına sahip. Türk vatandaşı olmayan birinin seçimlerde oy kullanması mümkün olmadığı gibi, Türkiye’deki Suriyelilerin tamamı da 18 yaş üstü değil.

* Veriler Mülteciler Derneği, Göç İdaresi Başkanlığı ve bağımsız araştırmalardan derlenmiştir.

YÜZDE 71’İ KADIN VE ÇOCUK

Türkiye’de kayıt altına alınmış geçici koruma statüsündeki 3 milyon 754 bin 591 Suriyelinin 2 milyon 661 bin 90’ını kadın ve çocuklar oluşturuyor.

İstanbul merkezli Mülteciler Derneği’nin 24 Mart 2022’de açıkladığı verilere göre geçici koruma altındaki Suriyelilerin sayısı bir önceki aya göre 7 bin 917 kişi arttı. Toplam 3 milyon 754 bin 591 Suriyelinin yüzde 47,6’sı 0-18 yaş arası çocuklardan oluşuyor. Suriyeli kadınların oranı ise yüzde 46,2. Çocuklarla kadınların toplamı ise 2 milyon 661 bin 90. Suriyelilerin yüzde 70,9’unu kadın ve çocuklar oluşturuyor.

Veriler İçişleri Bakanlığı’na bağlı Göç İdaresi Başkanlığı’nın raporlarıyla da örtüşüyor.

YÜZDE 30’U 10 YAŞ ALTI ÇOCUK

Yaş aralığı tablosuna göre Suriyeli erkeklerin oranı yüzde 53,8. Erkek-kadın sayısı arasındaki büyük farkı 67 bin 302 kişi ile 19-24 yaş aralığı yaratıyor. Yani bu, çocuk yaşlarda göç edip Türkiye’de büyüyenleri ifade ediyor. Yaş aralığı artıkça bu farkın azaldığı gözlemleniyor. 55 yaş üzerinde ise kadınların sayısının erkeklerden daha fazla olduğu görülüyor.

10 yaşın altındaki Suriyelilerin sayısı 1 milyon 77 bin 268 ile yüzde 28,7. Suriyeli sığınmacıların yaş ortalaması 22,3 olarak göze çarpıyor. Genç nüfus olarak tanımlanan 15-24 yaş aralığında 744 bin 161 kişi bulunuyor. Suriyeli genç nüfusun toplam Suriyeli sayısındaki oranı yüzde 19,8’de seyrediyor.