İslam’da fıkhi mezhepler ve itikadi mezhepler olmak üzere iki ana mezhep çeşidi bulunmaktadır. Fıkhi mezhepler itikadi olarak başka mezheplere de bağlıdırlar. Örneğin Hanefiliğin itikadi yolu Mâtüridîliktir. Şafiiliğin ise Eşarilik.
Ülkemizdeki en yaygın fıkhi mezhep Hanefilik olduğu için en yaygın olan itikadi mezhep Mâtüridîlik olmaktadır.
İtikad kelime manası olarak inanç anlamına gelmektedir. Örneğin imanın farzının 6 yahut İslam’ın şartının 5 olduğu gibi konular bu ilimle belirlenmektedir. Bu inanç esasları genellikle Kur'an-ı Kerim'de yer almayan hadisler de yer alan konuları kapsamaktadır.
İmam Mâtürîdî kimdir?
Tam adı Ebû Mansur Muhammed bin Muhammed bin Mahmud el-Matürîdî es-Semerkandî olan İmam Mâtürîdî, Semerkand yakınlarından Mâtürîd köyünde doğduğu bu mahlasla anılmıştır.
Doğum tarihi net olarak bilinmeyen imamın öne sürülen görüşlere göre 852 yılında doğması muhtemeldir.
Maturidi'nin yaşadığı yerde Türkler'in çoğunlukta olması nedeniyle Türk kökenli olabileceği, soyunun Ebû Eyyûb el-Ensârî'ye uzandığından yola çıkarak Arap kökenli olabileceği ve bazı rivayetlerde günlük hayatta Farsça kullanması nedeniyle de Fars kökenli olabileceği şeklinde görüşler bulunmaktadır.
Samanoğullarının Semerkand’a hakim olduğu devirde yaşayan İmam hayatının sonuna kadar burada kaldı.
Burada çeşitli alimlerden dersler aldı ve fıkhi olarak Hanefilik mezhebini takip etti. Bu mezhebin kaidelerini esas alarak inanç konularını açıkladı.
944 yılında hayatını geçirdiği Semerkand’a vefat etmiş ve burada bulunan Cakerdize mahallesine defnedilmiştir.
2005 yılında mezarının olduğu noktaya türbe inşa edilmiştir.