Uzmanlar önerdi! Hangi balıkları tüketmeliyiz?
Türkiye'de 1 Eylül'de başlayan balık avı sezonunun ardından şenlenen tezgahlar, tüketicinin aklına hangi balığın tercih edilmesi ve hangi yöntemle pişirilmesi sorularını getirdi.
Yayınlanma:
Bağlantıyı Kopyala
Üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye`de en fazla avcılığı yapılan balık türleri arasında hamsi, palamut, istavrit ve mezgit yer alıyor.
Protein değeri yüksek balığın yıl boyunca tüketilmesi önerilirken, deniz balıklarının içeriğindeki Omega 3 yağ asitlerinin en zengin olduğu dönemin ise kış mevsimi olduğu vurgulanıyor.
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Dr. Öğretim Üyesi Ömerhan Durrani, Türkiye`nin balık çeşitliliği açısından zengin bir ülke olduğunu söyledi. Marmara Denizi`nde 200, Ege Denizi`nde 300, Karadeniz`de ise 247 balık çeşidinin yaşadığını belirten Durrani, en fazla çeşitliliğin ise 500 balık türünün rapor edildiği Akdeniz`de bulunduğunu ifade etti.
Durrani, Türkiye`de her mevsim taze balık bulunduğunu, en fazla avlanan türlerin başında hamsi, palamut, istavrit ve mezgitin geldiğini vurguladı.
Yılın bu döneminde diğer balıklara nazaran palamut ve istavritin daha bol miktarda olduğunu ifade eden Durrani, ilerleyen dönemde de hamsi avına geçileceğini dile getirdi.
Durrani, tüketicilere, her ayda en fazla hangi balık çıkıyorsa onu tüketmelerini önererek, bu dönemde palamudun lezzetli olduğunu anlattı. Türkiye`de kişi başına ortalama yıllık balık tüketiminin yaklaşık 6 kilogram olduğunu belirten Durrani, "Bu miktar, gelişmiş ülkelere göre 4 kat, az gelişmiş ülkelere göre 2 kat azdır. Bunun sebebinin de Türkiye`de halkımızın taze balık tüketimini tercih etmesinden kaynaklandığını düşünüyorum. İşlenmiş ürün çok tercih edilmiyor." dedi.
Durrani, tüketicilere, içerdiği Omega 3 yağlarının azalmaması için aşırı kızartma yapmamalarını tavsiye ederek, "Bence aşırı kızartma balığın en önemli olan Omega 3 yağlarını azaltıyor, onu kaybediyor. Onun yerine balık, fırın ve buharda pişirme haşlama gibi yöntemlerle daha sağlıklı şekilde hazırlanabilir." diye konuştu.
Trabzon`da işletme sahibi Erşan Yılmaz, sezonun palamut avcılığı açısından bereketli devam ettiğini söyledi.
Palamudun yavaş yavaş yağlanmaya başladığını, mezgitin ağırlığının arttığını belirten Yılmaz, istavritin de bollaştığını ifade etti.
"Ekimin ortalarına doğru yağlanacak palamudun ızgarası güzel olur"
Yılmaz, palamudun bol bol tüketilmesi gereken balıklardan biri olduğunu dile getirerek, "Doyurucu bir balıktır ve bayağı da büyüdü, artık kiloya ulaşmaya başladı. 900 gram, 1 kiloluk olan da var. Şu anda varken vatandaşın bol bol tüketmesi lazım çünkü bir ay sonra palamut bu kadar bol olmaz hatta ne olacağı belli olmaz bakarsın yarın bir anda kesilir, kaybolur." dedi.
Erşan Yılmaz, şunları söyledi: "Bu ayda palamut yenir. İstavrit ve lüfer de var. Mezgit 12 ayda da olur ama bu ayda irileşmeye başladı. Bu aydan sonra ise hamsi başlayacak. `Hamsi kendinden başka hiçbir balığı sattırmaz.` derler. Hamsi bol olunca da tüm balıkların fiyatı düşer çünkü hamsiden başka balık satılmaz bizde. Hamsi çıktığı andan itibaren diğer balıklar kenarda bekler, fiyatları da aşağıya gelir, o da bir bolluk getirir. Hamsiden sonra istavrit, barbun çıkıyor. Palamut için `Bu mevsimde biraz yavan olur.` derler. Dolayısıyla da bu mevsimde en güzel şekilde yapacağınız kızartmasıdır ama alternatif ararsanız ekşilisi de bizim yöremizde çok meşhurdur. Bir balıkla 3-4 kişiyi doyurabilirsiniz sebzeli yaptığınız zaman. Ekimin ortalarına doğru yağlanacaktır, ızgarası da çok güzel olur ama `Şimdi ızgara yemek istiyorum.` diyorsan sıvı yağla marine edip ızgara yapılabilir. Mezgitin en iyi pişirme usulü ise kızartmadır. Çıtlama dediğimiz, tereyağında suyunu çektirerek pişirirseniz o da güzel olur. Buğlama ise daha büyük, etli balıklara yakışır."
Yılmaz, yılın bu döneminde irileşen mezgitin herkesin favorisi, reddetmeyeceği balık çeşidi olduğunu dile getirdi.
"En lezzetli balık, en sade yoldan pişirilendir"
Balığın, kişinin zevkine göre kızartma, buğulama ve fırınlama yöntemiyle sade ya da sebze ve baharat katılarak pişirilebileceğini anlatan Yılmaz, "En lezzetli balık, en sade yoldan pişirilendir. Balığı sade pişirdiğiniz zaman lezzetini alırsınız ve zevkli yersiniz. Sos yapılan balıklar var ama balığı ne kadar sade, doğal pişirirseniz o kadar lezzetli yenir." diye konuştu.
Erşan Yılmaz, Türkiye`de yıl boyu taze balık bulmanın mümkün olduğuna işaret ederek, ocak ve şubatta daha çok hamsi, istavrit, mezgit, barbun çıktığını söyledi.
Martta bu balıklara izmaritin eklendiğini dile getiren Yılmaz, nisan ve mayısta yine mezgit, barbun ve istavrit olduğunu, haziranda ise barbunun daha da arttığını belirtti.
Yılmaz, temmuz ve ağustosta izmaritin çoğaldığını, eylülde av sezonunun başlamasıyla da palamudun çıktığını, ekimde bu balığa lüferin eklendiğini ayrıca istavrit, barbun, mezgit ve kalkan avlandığını dile getirdi.
Kasım ve aralıkta avlanan balıklara tirsinin ilave olduğunu ifade eden Yılmaz, palamudun ise artık bu dönemde çok az görüldüğünü belirtti.
Yılmaz, yıl boyunca avlanan balık çeşidinin saydıklarıyla sınırlı olmadığını ancak miktar bakımından piyasada satılanlara göre az olduğunu sözlerine ekledi.
Kaynak: AA