Asya'da bir ilk: O limandaki işler yapay zeka kontrolünde yürütülüyor

Çin'in Şandong eyaletindeki Çingdao şehri, Asya'nın tam otomasyonla çalışan ilk konteyner limanına ev sahipliği yapıyor.

Çingdao Limanı'nın parçasını oluşturan Yeni Çienvan Konteyner Terminali'nde otonom özellikteki yükleyici vinçler, aktarım araçları ve taşıyıcı kızaklar, yapay zeka kontrolünde insan denetimden bağımsız kararlar alarak limandaki hareketlerin etkinliğini sağlıyor.

Konteynerlerin gemiden karadaki tırlara ve trenlere aktarıldığı "son mil" işlemlerinin tam otomasyonla yürütüldüğü terminalin parçalarının ahenkli hareketi, kurmalı bir mekanik oyuncağın çalışmasını hatırlatıyor.

Adını konteyner gemilerinin yanaştığı Çingdao Limanı'nın güney sahilindeki "ön körfezden" alan Çienvan Terminali, üç aşamalı bir otomasyon geliştirme sürecinin ardından bugünkü konumuna geldi.

İlk kez 1981-1985 yıllarını kapsayan 6'ncı 5 Yıllık Kalkınma Planı'nda liman altyapısı alanında anahtar teknolojilerin geliştirilmesi için araştırmalar yürütülmesine karar verilmesinin ardından, terminalin fikir babası Cang Liangang, liman teknolojisi alanındaki çalışmaların öncülerinden biri oldu.

Çin'in ilk yerli üretim konteyner vincinin yapımı için doğru akım elektriği mekanik enerjiye dönüştüren tristörlü motorların hız ayarlamasından vinç kayışlarının benzin yerine elektrik enerjisiyle hareket ettirilmesine kadar çok sayıda sorunu çözmek için yapılan araştırmalar ve küresel iş birlikleri, akıllı kontrol teknolojilerine ve otomasyona giden yolu açtı.

Çianven Terminali'nde 6 rıhtımı kapsayan otomasyon çalışmalarının ilk aşaması 2015'te başladı. 3,5 yıllık yoğun çalışmanın ardından Mayıs 2017'de Çienvan liman bölgesinde Asya'nın gerçek anlamda tam otomasyonla çalışan ilk konteyner terminali hizmete girdi.

Ardından ikinci ve üçüncü aşamalarda hidrojenle çalışan motorların ve 5G teknolojisinin eklenmesiyle bugün yılda 1,5 milyon TEU konteyner aktarma kapasiteyle çalışan bir terminal haline geldi.

Yaklaşık 2 kilometrelik alana yayılan altı rıhtımdan oluşan terminalde saatte 420 konteyner aktarılabiliyor. Vinç başına saatte 36,2 TEU olan ortalama etkinlik düzeyi, konvansiyonel yöntemlerle çalışan terminalleri geride bırakıyor.

TEU, yaklaşık 6 metre uzunluğundaki konteyneri birim alan ölçüyü tanımlıyor.

İnsansız terminal

Terminalin içinde hiç insan çalışmıyor, işleyiş insanlar tarafından kontrol edilmiyor. Yapay zeka teknolojisini kullanan kontrol yazılımı insan müdahalesine gerek kalmadan unsurların uyumlu çalışmasını sağlıyor.

Bu yazılım sayesinde rıhtımdaki vinçler gemideki konteynerleri belirli bir sıra ve düzen içinde toplayıp araçlara indiriyor. Sürücüsüz, otonom özellikteki tekerlekli araçlar yapay zeka bağlantısı sayesinde trafik durumuna göre konteyneri hangi kızağa taşıyacağına bağımsız olarak karar veriyor. Kızaklar ise yüklenen konteyneri karşı uçtaki dağıtıcıların uygunluk durumuna göre bekletiyor veya aktarıyor.

7 gün 24 saat çalışan terminal, özel sensörler sayesinde gece saatlerinde de aydınlatmaya ihtiyaç olmaksızın işleyişini sürdürüyor.

 Yapay zeka ve 5G

Terminalin işleyişi, dışardan bakan bir gözlemci için kurmalı bir mekanik oyuncağın çalışmasını hatırlatıyor. Dev bir bilgisayar devresine benzeyen sistemin sağlıklı şekilde yürütülmesi, unsurlar arası iletişimin sağlıklı yürütülmesine bağlı.

Çienvan Terminali, etkinliğini büyük ölçüde 5G mobil hücre teknolojisindeki gelişmelere borçlu. 5G altyapısıyla donatılan terminaldeki tüm unsurlar, "nesnelerin interneti" olarak adlandırılan veri işleme ve aktarma kapasitesine sahip araç ve aletlerden oluşuyor.

Sistemin beynini oluşturan kadın

Öte yandan yapay zeka ile çalışan kontrol yazılımı, tüm sistemin beyni konumunda. Unsurlar arasındaki tüm iletişimi sağlayan, seçimleri yönlendiren, bir diğer deyişle "mekanik oyuncağı kuran el", sistemin beyni olan bu yazılım.

Halen terminal işletmesinin genel müdürü olarak görev yapan Li Youngcui, kontrol yazılımın yaratılmasında en çok emeği geçen kişi olarak görülüyor.

Otomasyon geliştirme sürecinde Cang Liangang ile 2013'ten bu yana birlikte çalışan Li, özgün bir kontrol yazılımının oluşturulması için çaba gösterdi. Terminalin kuruluş sürecinde yazılım ekibine liderlik eden Li, ekibiyle, dışarıdan bazı iş birliklerinden de destek alarak "Otomatik Terminal İşletim Sistemi" (A-TOS) adını verdikleri kontrol yazılımını geliştirdi.

Yapay zeka destekli A-TOS, zaman içinde iş verimliliğini sürekli arttırarak geleneksel konteyner terminallerinin ötesine taşıdı. Çingdao Liman Grubu tarafından lisanslanan yazılım daha sonra şirketin dünyada işletmesini üstlendiği çok sayıda limanda da kullanıldı.

Dünyanın en büyük imalatçısı ve ihracatçısı konumundaki Çin'in limanlarındaki işlem hacminin büyüklüğü göz önüne alındığında, yapay zeka ile bağlantılı makina öğrenme kabiliyetinin konteyner terminallerindeki otomasyonun etkinliğini sürekli arttıracağı, Çienvan Terminali'ndekine benzer sistemlerin liman ticaretinin geleceği için dünyaya model olacağı öngörülüyor.