300 kilometrelik fay kırılmasını ve batıdaki karanın güneye doğru kayışı görülüyor.
Buradaki gri bölge, eskiden yerin altında olup da yüzey kırığı nedeniyle görünür hale gelen toprağı gösteriyor.
Bu grafik, 7.8'lik ana deprem ve 7.5'lik "artçı" nedeniyle, kırılan fay boyunca meydana gelen yer değiştirmeyi gösteriyor. İlk 100 kilometrelik kısımda iki deprem bir arada etki ediyor. İlkinin 7 metreye, ikincinin 5 metreye varan yer değiştirme yarattığı görülüyor.
Grafikteki yuvarlakların her biri, direkt olarak fay hattının üzerine kurulmuş kasabaları gösteriyor. Grafikteki kırmızılık, depremin ne kadar şiddetli deneyimlendiğini gösteriyor. Bu kasabalar en büyük yıkımı gördüler.
Bu arada depremin en şiddetli hissedilen kısımlarının Nur Dağları'nın etekleri boyunca olduğuna dikkat edin. Unutmayın: Dağlar, zaten depremlere neden olan tektonik faaliyet sayesinde/sonucunda varlar.
"Niye bu insanlar bu fayın üzerindeler?" diye sorduğumuzda, hepsi eşit derecede makul olmayan 4 cevap çıkıyor (soldan sağa):
Maalesef fay hattına (ortadaki çizgi) yaklaştıkça, popülasyon büyüklüğü artıyor. Fay hattının doğusuna ve batısına doğru gittikçe, popülasyon büyüklüğü azalıyor. Bu da yıkımı çok arttırdı.
Bir kez daha, farklı uydu fotoğraflarıyla görelim. Yine sol-sağ yaparak hızlıca iki kare arasında geçin. Not: Aradaki yeşillik farkının nedeni, sol karenin 1 Eylül 2022'den, sağ karenin 7 Şubat 2023'ten olması.
Eğer göremediyseniz, değişim burada daha net gösteriliyor. Şimdi yukarıdaki fotoğraflara dönüp, yüzey kırığının oluştuğu yeri tekrar inceleyin.
Yine, göremediyseniz diye hareket yönleri şöyle...
Bu görsel de kırılan fayların uzunluğunun farklı ülkelere göre kıyası... "Depreme hazırlık" bilgisini içermediği için tabii ki tek başına bir anlamı yok (hazırlıklı olan bir ülke bana mısın demeyebilirdi); ama yabancılara depremin etki alanını göstermek için faydalı bir grafik.
Kaynak: https://www.reuters.com/graphics/TURKEY-QUAKE/RUPTURE/gdpzqdzwwvw/ - Çeviri: Çağrı Mert Bakırcı